Mặc dù có một vài bình luận trong quá khứ và những khác biệt căn bản về các vấn đề như chính sách nhập cư, chính sách kinh tế, chi tiêu quân sự và biến đổi khí hậu, không ai mong đợi các cuộc nói chuyện tóe lửa vào ngày 24 tháng 5 khi Đức Giáo hoàng chào đón Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Vatican.
Hai vị sẽ có cuộc trò chuyện riêng, với sự hiện diện của các phiên dịch viên, và bất chấp điều gì có thể xảy ra, thì có lẽ tuyên bố chung được ban hành sau cuộc họp sẽ vẫn mô tả đó là một cuộc gặp gỡ “thân ái”.
Trước khi bước vào cuộc họp, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã nói rõ rằng ngài hy vọng đó sẽ là một cuộc gặp thân tình.
Trên chuyến bay của Đức Giáo hoàng từ Bồ Đào Nha về Roma hôm 13 tháng 5, một phóng viên đã hỏi Đức Thánh Cha: “Ngài mong đợi điều gì từ cuộc gặp với một người đứng đầu nhà nước mà có vẻ suy nghĩ và hành động của vị ấy như ngược lại với ngài?”
Đức Giáo hoàng trả lời: “Tôi không bao giờ đưa ra nhận định về người nào đó mà không lắng nghe họ trước, đó là điều tôi cảm thấy mình không nên làm. Khi chúng tôi nói chuyện với nhau, mọi việc sẽ xảy ra. Tôi sẽ nói ra những gì tôi nghĩ; ông ấy sẽ nói ra những gì ông ấy nghĩ. Nhưng tôi chưa bao giờ muốn nhận định về ai mà không lắng nghe người đó”.
Đức Giáo hoàng Phanxicô cho biết ngài sẽ tìm kiếm trước hết những điểm thống nhất và chia sẻ các nguyên tắc, cách làm căn bản của ngài để kiến tạo “một nền văn hoá gặp gỡ”.
“Luôn luôn có những cánh cửa không bị đóng lại,” Đức Giáo hoàng nói về cuộc gặp gỡ của ngài với ông Trump. “Chúng ta phải tìm những cánh cửa, ít nhất là hé mở, để bước vào và nói về những điều chúng ta có điểm chung với nhau và tiến lên từng bước.”
Chìa khoá, ngài nói, là “tôn trọng người khác, nói những gì chúng ta nghĩ, nhưng với sự tôn trọng, bước đi cùng nhau. Mỗi người nhìn sự việc theo một cách nào đó: hãy nói thành thật theo những gì mà mỗi người chúng ta suy nghĩ.”
Sự trung thực, ngay cả khi không hoàn toàn ngoại giao, là đặc trưng của một vài nhận xét nho nhỏ mà Đức Giáo hoàng Phanxicô và ứng cử viên tổng thống Trump đã từng đưa ra khi nói về các lập trường của nhau.
Trên chuyến bay vào tháng 2 năm 2016 từ Mexico về Roma, nơi ngài tỏ lòng tôn kính đối với những người phải mất mạng khi cố gắng vào Hoa Kỳ, Đức Giáo hoàng đã được hỏi về lời hứa của ứng cử viên Trump rằng ông ta sẽ xây dựng bức tường suốt chiều dài biên giới.
“Một người chỉ nghĩ đến xây dựng bức tường, dù nó có thể ở đâu, chứ không phải xây dựng cây cầu, thì không phải là một Kitô hữu”, Đức Giáo hoàng nói. Ngài nói thêm rằng ngài không nói nên bỏ phiếu cho ai và rằng ngài không biết ông ấy có nói những điều đó hay không.
Trump trả lời bằng cách nói rằng chính phủ Mexico đã chỉ nói với Đức Giáo hoàng “một mặt của câu chuyện” và đã “sử dụng giáo hoàng như một cây bút.”
Ông cũng nói thêm rằng, “đối với một nhà lãnh đạo tôn giáo, việc đặt câu hỏi về đức tin của một người là không nên. Tôi tự hào là một Kitô hữu và là tổng thống, tôi sẽ không cho phép Kitô giáo bị tấn công và liên tục yếu đi, không giống như những gì đang xảy ra hiện nay”.
Các nỗ lực bảo vệ quyền tự do lương tâm cho người lao động và các nhân viên chăm sóc sức khoẻ và sự cần thiết phải bảo vệ tự do tôn giáo, có thể sẽ là điểm khởi đầu cho việc tìm kiếm nền tảng chung.
Một cuộc thảo luận về các cuộc bách hại tôn giáo có thể mở ra cánh cửa cho Đức Giáo hoàng tuyên bố xác tín của ngài về nghĩa vụ đạo đức phải tiếp đón người lạ, đặc biệt là những người chạy trốn các cuộc bách hại, khủng bố, chiến tranh và nghèo đói.
Bảo vệ thai nhi là một mối quan tâm chung và sẽ mở cánh cửa để Trump nói về người được đề cử của Tòa án Tối cao và các bước của ông để ngăn chặn việc phá thai ở nước ngoài. Nó cũng sẽ cho phép Đức Thánh Cha mở một cuộc nói chuyện về việc bảo vệ mọi mạng sống – đặc biệt là những người yếu nhất – với việc chăm sóc sức khoẻ, giáo dục, cơ hội làm việc và môi trường trong lành nơi mọi người có thể phát triển.
Ngọc Huỳnh (theo CNS)
