Lối vào Cổng Jaffa (bên trong), một trong những lối vào chính của Thành phố Cổ Giêrusalem, gần như trống rỗng vào khoảng trưa thứ Sáu, ngày 24 tháng 5. Theo dữ liệu từ Bộ Du lịch Israel, chỉ hơn 80.000 người vào nước này vào tháng 4 năm 2024, giảm 77% so với tháng 4 năm 2023. Mức giảm tương tự cũng được ghi nhận trong quý đầu tiên của năm 2024 (Ảnh: Marinella Bandini)
Trong suốt tháng 5 ở Giêrusalem, các dịp lễ lớn của ba tôn giáo lớn – Lễ Phục sinh của Kitô giáo, Lễ Vượt qua của người Do Thái và Tháng Ramadan – đã trôi qua với sự vắng bóng gần như hoàn toàn của những người hành hương từ nước ngoài.
Các thánh địa và đường phố của Thành phố Cổ thường đông đúc khách du lịch và người hành hương vào thời điểm này trong năm, nhưng tất cả đã trở nên vắng tanh trong 8 tháng qua do cuộc chiến Israel-Hamas.
Người Hồi giáo trật tự tiến đến lối vào của khu Đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa để cầu nguyện buổi trưa, nhưng ngoài ra Via Dolorosa (nghĩa theo tiếng Latinh: Con đường khổ nạn) cũng hoàn toàn trống rỗng. Không có người hành hương nào đi lên Mộ Thánh. Đền thờ Chúa Chịu Đánh Đòn, được các tu sĩ Dòng Phanxicô coi sóc, ở điểm khởi đầu của con đường Via Crucis, luôn mở cửa – nhưng nơi đó cũng trống rỗng.
“Vườn Thánh”, khu vực cổ nhất của Vườn Cây Dầu, dưới chân Núi Ô-liu, nơi Chúa Giêsu cầu nguyện vào đêm Thứ Năm Tuần Thánh. “Trước chiến tranh, chúng tôi tiếp đón hơn một trăm nhóm mỗi ngày. Hôm nay, chúng tôi chào đón hai hoặc ba nhóm vào một ngày tốt lành”, Thầy Siniša Srebrenović, người chịu trách nhiệm coi sóc địa điểm thuộc Tu viện Chúa Hấp Hối (Gethsemane) của Dòng Phanxicô, phát biểu với CNA. tháng 5 năm 2024 (Ảnh: Marinella Bandini)
Mọi thứ cũng không khá hơn ở Vườn Cây Dầu.
“Trước chiến tranh, chúng tôi đón tiếp hơn một trăm nhóm mỗi ngày. Hôm nay, chúng tôi chỉ chào đón hai hoặc ba nhóm vào một ngày tốt lành”, Thầy Siniša Srebrenović, người chịu trách nhiệm coi sóc địa điểm thuộc Tu viện Chúa Hấp Hối (Gethsemane) của Dòng Phanxicô, phát biểu với CNA. “Họ chủ yếu đến từ châu Á hoặc Nam Mỹ. Một số đến từ Đông Âu, chủ yếu là các Kitô hữu Chính Thống”.
Sự thiếu vắng những người hành hương cũng đồng nghĩa với việc không có thu nhập.
“Các tu sĩ chúng tôi nuôi sống mình bằng lễ vật của những người hành hương. Tiền dâng cúng của những người hành hương cũng giúp trang trải chi phí bảo trì thánh tích và một số dự án phát triển”, Thầy Srebrenović giải thích. “Hiện tại, tất cả mọi thứ đều bế tắc. Người lao động từ Lãnh thổ Palestine không được phép đến và nguồn tài chính chỉ đủ cho người bình thường. Mặc dù vậy, Dòng Phanxicô Quản htuc Thánh địa vẫn tiếp tục hỗ trợ tài chính cho người lao động của mình và không sa thải bất kỳ ai trong số họ”.
Tại Mộ Thánh, thời gian chờ đợi để vào Edicule (nơi lưu giữ mộ Chúa Giêsu) chỉ vài phút, so với thời gian lên tới hai giờ đồng hồ vào năm ngoái. Cuộc rước hàng ngày của các tu sĩ Dòng Phanxicô bên trong Vương cung Thánh đường chỉ có một số ít tín hữu tham dự – chủ yếu là cư dân Giêrusalem.
Via Dolorosa, tại địa điểm của Nhà thờ Chúa Chịu Đánh Đòn, hoàn toàn vắng tanh vào chiều Thứ Sáu, ngày 24 tháng 5 năm 2024. Thông thường, thứ Sáu là ngày mà nhiều người hành hương Kitô giáo bước đi trên Via Dolorosa theo bước chân của Chúa Giêsu đến Mộ Thánh (Ảnh: Marinella Bandini)
Ngay cả Bethlehem cũng trống rỗng
“Du lịch ở Palestine thực sự chỉ còn con số không. Mỗi ngày chúng tôi mất 2,5 triệu USD”, Majed Ishaq, Tổng giám đốc Bộ phận tiếp thị của Bộ Du lịch và Cổ vật Palestine, than thở.
Ông Ishaq đá mô tả với CNA một tình huống bi thảm: “Các cơ sở du lịch bị đóng cửa; những người làm việc trong lĩnh vực này – bao gồm nhiều Kitô hữu – không có thu nhập trong nhiều tháng trời. Mọi người đang cố gắng bán nhà, xe hơi, đồ nội thất để tồn tại”.
“Du lịch quốc tế đi qua Israel; họ kiểm soát biên giới của chúng tôi. Chúng tôi đang bị bao vây”, ông Ishaq tiếp tục. “Vẫn có thể tiếp cận Bethlehem, nhưng các thành phố ở phía bắc, như Nablus hay Jenin, và cả Hebron xa hơn về phía nam, gần như không thể tiếp cận được. Ngay cả du lịch địa phương và du lịch nội địa cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các cuộc tấn công của người định cư”.
Một số nhóm đến đây, đặc biệt là qua Jordan. Người ta hy vọng rằng điều gì đó sẽ thay đổi ít nhất là vào cuối năm nay, đặc biệt là vào dịp Lễ Giáng Sinh.
Theo dữ liệu từ Bộ Du lịch Israel, chỉ hơn 80.000 người (cả khách du lịch lẫn khách hành hương) đã đến nước này trong tháng 4 – giảm 77% so với tháng 4 năm 2023 và 80% so với tháng 4 năm 2019, năm cao điểm trước đại dịch.
Tích lũy từ tháng 1 đến tháng 4, ghi nhận khoảng 285.000 lượt khách du lịch, giảm khoảng 78% so với cùng kỳ năm 2023.
“Sự sụt giảm được cho là do tác động của cuộc chiến ‘Những thanh kiếm sắt’ [tên mà Israel đặt cho chiến dịch chống lại Hamas ở Dải Gaza sau sự kiện ngày 7 tháng 10 năm 2023] mặc dù trong những tháng trôi qua kể từ khi chiến tranh bùng nổ, số lượng khách du lịch đến Israel đã tăng lên nhất định, nhưng vẫn chưa thể xác định được xu hướng nào”.
Một nhóm nhỏ các Kitô hữu Chính thống từ Romania bên trong Vương cung Thánh đường Gethsemane hôn tảng đá mà theo truyền thống, Chúa Giêsu đã đổ mồ hôi máu trong đêm Thứ Năm Tuần Thánh. tháng 5 năm 2024 (Ảnh: Marinella Bandini)
Tiến sĩ Yaron Ergas, Giám đốc nghiên cứu, thống kê và quản lý thông tin của Bộ Du lịch Israel, nói với CNA rằng “Bộ Du lịch tiến hành một cuộc khảo sát đối với các khách du lịch đến, trong đó họ được hỏi một số câu hỏi bao gồm cả mục đích chính của chuyến viếng thăm. Khách du lịch chọn “tour hành hương/tín ngưỡng” được coi là khách du lịch tôn giáo. Tỷ lệ đó, vào năm 2019, là 16,6%” trong số khoảng 5 triệu lượt tiếp nhận.
Khi chiến tranh bùng nổ, vào tháng 10 năm 2023, “chúng tôi đã dừng các cuộc khảo sát”, Tiến sĩ Ergas giải thích, vì vậy không có dữ liệu hữu ích nào về du lịch tôn giáo kể từ đó.
“Phải đến cuối năm 2025 mới có thể phục hồi được”, ông nói thêm.
Các số liệu thống kê khác, tập trung vào những người hành hương Kitô giáo, đã được Trung tâm Thông tin Kitô giáo (CIC) cung cấp cho CNA, được bảo trợ Cơ quan Quản thủ Thánh Địa. CIC đã cung cấp thông tin về Kitô giáo và về Thánh địa, bao gồm các đền thờ, thánh địa và phụng vụ trong hơn 50 năm. Ngoài ra, đây là kênh chính thức duy nhất để đăng ký Thánh lễ tại các thánh địa.
Từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2023, khoảng 2.800 nhóm (107.000 cá nhân) đã đăng ký ít nhất một lễ thông qua CIC và tất cả đều hủy bỏ ngay khi chiến tranh nổ ra. Trong số này, 95% là người Công giáo và 4% là người Tin lành. 90% là các nhóm đến từ nước ngoài. Từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, các nhóm được CIC đăng ký dao động từ 100 đến 200 người mỗi tháng (trung bình 5.000 đến 6.000 cá nhân mỗi tháng).
Việc thiếu những người hành hương Kitô giáo ở Thánh địa đặc biệt là do nhiều công ty không sẵn lòng cấp hợp đồng bảo hiểm cho những người hướng đến một lãnh thổ bị coi là nguy hiểm và rủi ro.
Một nhóm người hành hương Kitô giáo đến từ Philippines tại Gethsemane. Trong những tháng chiến tranh này, những người đến từ Đông Nam Á và Nam Mỹ vẫn tiếp tục. Điều này phần lớn là do – như những người hành hương kể lại – thực tế là các cơ quan không hoàn trả các chuyến đi trả trước mà nhiều người đã đầu tư tiền tiết kiệm cả đời vào đó. Điều này buộc mọi người phải đi du lịch bất chấp mọi thứ (Ảnh: Marinella Bandini)
Tuy nhiên, lượng khách đến từ Đông Nam Á và Nam Mỹ vẫn tiếp tục (trong khi Hoa Kỳ vẫn là quốc gia dẫn đầu về số lượng người đến đây, thì đáng ngạc nhiên là nhóm thứ hai lại bao gồm người Indonesia). Điều này phần lớn là do – như chính những người hành hương thừa nhận – thực tế là các công ty không hoàn lại tiền cho các chuyến đi trả trước mà nhiều người đã đầu tư tiền tiết kiệm cả đời vào đó. Điều này buộc mọi người phải đi du lịch bất chấp mọi thứ.
“Chúng tôi muốn khuyến khích các nhà lãnh đạo Do Thái và Kitô giáo thúc đẩy các tín hữu của họ hành hương đến Thánh Địa. Chúng tôi cho rằng, và tôi nghĩ rằng điều đó là đúng, có một sự khao khát được đến thăm nơi đây”, Pini Shani, Phó Tổng giám đốc kiêm Trưởng phòng quản lý tiếp thị của Bộ Du lịch Israel, chia sẻ với CNA.
Niềm hy vọng đối với Năm Thánh 2025
Vào năm 2025 sẽ có hai sự kiện thú vị đối với du lịch tôn giáo ở Thánh Địa.
“Một cuộc triển lãm đặc biệt về cuộn giấy Isahia sẽ được tổ chức vào năm 2025 tại Bảo tàng Israel để kỷ niệm 60 năm thành lập. Chúng tôi tin chắc rằng sẽ có nhiều người quan tâm. Chúng tôi sẽ cố gắng thu hút những người hành hương đến Thánh địa để tham quan cuộc triển lãm đặc biệt này”, ông Shani nói.
Hơn nữa, vào năm 2025, các tín hữu Công giáo sẽ cử hành Năm Thánh.
“Chúng tôi vô cùng phấn chấn trước lời kêu gọi cử hành Năm Thánh của Đức Thánh Cha”, ông Shani nói. “Các nhà thờ Mộ Thánh ở Giêrusalem, Nhà thờ Truyền Tin ở Nazareth và Nhà thờ Giáng Sinh ở Bêlem sẽ là những nơi cử hành Năm Thánh; mọi người sẽ được khuyến khích đến viếng những nơi này và chúng tôi chắc chắn rằng điều đó sẽ giúp phục hồi ngành du lịch”.
Một số người hành hương cầu nguyện tại chặng thứ tám của Via Crucis. Các thánh địa và đường phố của Thành phố Cổ, thường đông đúc khách du lịch và người hành hương vào thời điểm này trong năm, đã vắng tanh trong 8 tháng qua do chiến tranh. Pini Shani, phó Tổng giám đốc và Trưởng phòng quản lý tiếp thị của Bộ Du lịch Israel, nói với CNA: “Chúng tôi muốn khuyến khích các nhà lãnh đạo Do Thái và Kitô giáo thúc đẩy các tín đồ của họ hành hương đến Thánh địa”. Tháng 5 năm 2024 (Ảnh: Marinella Bandini)
Các nhà lãnh đạo tôn giáo Kitô giáo chủ chốt ở Thánh địa chưa bao giờ ngừng đưa ra lời kêu gọi những người hành hương hãy quay trở lại thánh địa.
“Đừng lo sợ, hãy trở về Giêrusalem và Thánh Địa! Sự hiện diện của anh chị em luôn là sự hiện diện của hòa bình, và hiện nay chúng tôi chân thành cần hòa bình; cầu mong anh chị em đến đây và mang lại sự bình an cho chúng tôi”, Đức Thượng Phụ nghi lễ Latinh của Giêrusalem, Đức Hồng Y Pierbattista Pizzaballa, nói vào cuối cuộc rước vào Chúa Nhật Lễ Lá.
Âm vang của những lời đó được tìm thấy trong thông điệp do Bộ Truyền giáo đưa ra vào ngày 28 tháng 5, nhân dịp Ngày Du lịch Thế giới lần thứ 45, được tổ chức vào ngày 27 tháng 9 với chủ đề “Du lịch và Hòa bình”.
“Sự quan tâm lay động hàng triệu du khách có thể dễ dàng được liên kết với cam kết về tình huynh đệ, nhằm tạo thành một mạng lưới của ‘những sứ giả hòa bình’, những người lên tiếng với toàn thế giới để kêu gọi chấm dứt mọi cuộc chiến mở lại các vùng lãnh thổ mang đậm nét lịch sử, văn hóa và đức tin…Việc trở thành những người xây dựng hòa bình không chỉ có thể thực hiện được; nó còn là điều cần thiết đối với những người bắt đầu cuộc hành trình”, thông điệp của Bộ Truyền giáo cho biết.
Minh Tuệ (theo CNA)
