Ai được tái sinh bằng Nước và Thần Khí, thì chính Thần Khí sẽ chuyển động trong người ấy, lôi cuốn họ hướng tới mục tiêu Ngài đã xác định.
Là một người Pharisêu giàu có, Nicôđêmô còn là thành viên của Thượng Hội đồng Do thái với quyền xét xử các vấn đề tôn giáo. Ông tìm gặp Đức Giêsu ban đêm để bàn luận về vấn đề đạo lý. Có thể là do thận trọng hoặc vì muốn riêng tư, nhưng điều đáng ghi nhận là ông đã thắng vượt được những rào cản do những bất đồng về lề luật và truyền thống của người Biệt phái khi ấy rất thành kiến với Đức Giêsu. Đàng khác, ông cũng có cái nhìn trung thực, những đánh giá trong sáng về Đức Giêsu, về những lời dạy và hành động của Người, nhất là qua các dấu lạ mà ông nhận định là có Thiên Chúa ở cùng, là Tôn sư được Thiên Chúa sai đến.
Nhưng Đức Giêsu lại hướng ông đến giá trị cao hơn, vì không thể thấy được Nước Thiên Chúa, nếu không được sinh ra bởi ơn trên, là những thay đổi căn bản bên trong linh hồn của con người. Quá trình này con người không thể thực hiện theo lối sinh học thông thường, như Nicôđêmô làm tưởng, mà nó chỉ thực hiện được nhờ ân sủng và quyền phép của Thiên Chúa.
Đức Giêsu còn quả quyết: “Không ai có thể vào Nước Thiên Chúa, nếu không sinh ra bởi nước và Thần Khí”. Vì “Cái gì bởi xác thịt mà sinh ra, thì là xác thịt; còn cái gì bởi Thần Khí mà sinh ra, thì là Thần Khí”. Đây là mặc khải quan trọng của Đức Giêsu về Phép Rửa được triển khai rộng khắp trong các thư của các tông đồ trong Tân Ước, như “Cuộc sống mới” (Rm, 6,4), “Thọ tạo mới” (2Cr 5,17), “Tạo thành mới” (Gl 6,15), “Được dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa” (Ep 4,24), “Được tẩy sạch mọi tội lỗi” (Tt 3,5), “Được trỗi dậy cùng với Đức Kitô. Cùng Người hưởng phúc vinh quang” (Cl 3,1.4) …
Mô tả hành động của Thần Khí tương tự như gió ở quanh ta. Ta chỉ có thể thấy những hậu quả của gió, nhưng không thấy được gió. Người được sinh bởi Thần Khí cũng vậy. Không ai biết cách thức Thần Khí hoạt động nơi người ấy, nhưng có thể thấy sự biến đổi sâu xa trong cuộc đời của họ. Giống như gió chuyển động và thổi theo một hướng, những ai được tái sinh bằng nước và Thần Khí, thì chính Thần Khí sẽ chuyển động trong người ấy, lôi cuốn họ hướng tới mục tiêu Ngài đã xác định.
Thần Khí thúc đẩy mà không cưỡng ép, mãnh liệt mà không ràng buộc tự do. Như ngôn sứ Êlia xưa trên núi Khôrép, ông nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa, không phải trong trận cuồng phong, nhưng trong tiếng rì rào êm dịu của cơn gió thoảng. Vấn đề là chúng ta phải tạo cho mình thái độ nội tâm thế nào để có thể tránh mọi tiếng ồn bên ngoài cũng như bên trong thường xuyên tác động lên chúng ta, để nhận ra và nương theo sự thúc đẩy của Thần Khí để sống theo ý Chúa.
Ai phó thác đời sống mình cho Thần Khí, bề ngoài có thể vẫn giống như người hành động bởi những suy nghĩ, phản ứng và chọn lựa của họ, nhưng bên trong, họ biết những gì đến từ Thiên Chúa. Người khác có thể hiểu sai, nhưng chính họ thì biết rõ.
Khi Đức Giêsu dùng hình ảnh hơi thở, Người muốn nhấn đến sự tái sinh. Một đứa bé sinh ra còn sống phải thở thế nào, người được sinh bởi Thiên Chúa cũng thế. Chính hơi thở của Thiên Chúa làm cho người ta trở thành hữu thể sống động. Như trong buổi chiều ngày Phục Sinh, khi Đấng Phục Sinh hiện ra với các môn đệ, Người thổi hơi trên họ và nói: “Anh em Hãy nhận lấy Thánh Thần”. (Ga 20, 22)
Như hơi thở giúp thân xác được sống và hoạt động, những ai được tái sinh bởi Nước và Thánh Thần, sẽ được sống bằng Thần Khí, là hơi thở của Thiên Chúa, để họ luôn được sống trong bầu không khí thần linh, trong nước của Thiên Chúa.
Thần Khí còn là sự liên kết giữa chúng ta với Chúa, Ngài vừa giúp chúng ta được ở trong Chúa, vừa đưa Chúa vào trong chúng ta. Vì thế Kitô hữu được gọi là người có Chúa Kitô, thuộc về Chúa Kitô và mang Chúa Kitô. Sự hiện diện của Chúa sẽ bao trùm, tác động và biến đổi chúng ta.
Có nhiều điều trong cuộc sống chúng ta vẫn sử dụng hằng ngày mà không hề biết chúng cấu tạo thế nào, vận hành ra sao. Không phải ai cũng biết rõ cấu tạo, hoạt động, các chức năng sự vận hành của máy tính, điện thoại, xe hơi… nhưng sự thiếu hiểu biết đó không ngăn cản chúng ta sử dụng và hưởng thụ các lợi ích từ những vật dụng đó. Chúng ta không biết Thần Khí vận hành ra sao, nhưng có thể thấy được kết quả rất hiệu nghiệm và vô cùng to lớn, từ một người như đã chết, nay được sống, từ tội nhận trở nên thánh nhân.
Jos Ngô Văn Kha CSsR
