Tiến trình hoàn thiện hồ sơ án phong chân phước cho một nhóm các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế tử đạo năm 1936 tại Madrid đang có những tiến triển nhanh chóng. Vụ án này liên quan tới cuộc tử đạo của các linh mục Vincente Renucio, Antonio Girón, Donato Jiménez, Crescendo Ortiz, Ángel Marinez và Jose Ma Urruchi và các thầy Nicesio Pérez, Gregorio Zugasti, Aniceto Lizasoáin, Gabriel (Bernardo) Saiz, Máximo (Rafael) Perea và Pascual (José) Erviti.
Các cha các thầy này thuộc về hai cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp và cộng đoàn Thánh Micael. Vụ án được mở hồ sơ vào năm 2006 và đã hoàn thành giai đoạn cấp giáo phận năm 2007.
Cũng nên nhắc lại ở đây: Tại Tây Ban Nha, bên cạnh nhóm các tu sĩ tử đạo ở Cuenca và đã được phong chân phước tại Tarragona vào tháng 10 năm 2013, còn có 2 nhóm tử đạo khác. Một là nhóm hai thầy tử đạo tại Valencia, hồ sơ đang nằm ở cấp giáo phận. Nhóm còn lại là nhóm tử đạo tại Madrid, bao gồm mười hai tu sĩ (6 linh mục và 6 thầy trợ sĩ). Tổng cộng, có 20 tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế đã chịu tử đạo trong cuộc bách hại tôn giáo xảy ra giữa những nhăm 1936-1939. Các nạn nhân khác tạm thời chưa được tính vào danh sách tử đạo kể trên.
Gần đây tiến trình phong thánh cho nhóm các tu sĩ tử đạo ở Madrid đang tiến triển rất tốt đẹp. Vào ngày 24 tháng 9 năm 2020, hồ sơ Positio Super Martyrium của các ngài đã được nghiên cứu và thảo luận dưới sự hướng dẫn của cha Vicente Renuncio. 9 nhà thần học được chỉ định bởi Chưởng tín của Bộ Phong Thánh đã viết một bản báo cáo về sự tử đạo của 12 linh mục tu sĩ và đưa ra ý kiến cuối cùng của họ. Kết quả là tất cả đã đạt được sự đồng thuận thông qua bỏ phiếu.
Cùng với bản Posio, các bản báo cáo và nghị quyết đã được gửi tới Hội đồng các Hồng y và Giám mục để xét duyệt. Nếu kết quả khả quan, Đức Thánh Cha sẽ kí sắc lệnh công nhận sự tử đạo, mở cửa cho việc án phong chân phước và tôn kính các ngài cách công khai.
Các linh mục tu sĩ trong nhóm 12 này bao gồm:
1. Cha Crescencio Ortiz Bianco (Pamplona 1881), Cha Ángel Martínez Miquélez (Funes – Navarra 1907) và Gabriel (Bernardo) Saiz Gutierrez (Melgosa – Burgos 1896) thuộc cộng đoàn Thánh Micael, nơi mà hai vị đầu danh sách vừa mới được bài sai tới. Ngày 20 tháng 7 năm 1936, lúc 12:30 trưa, họ rời nơi cư trú để đến ẩn náu trong một căn hộ gần đó. Bị bao vây bởi một đám đông đang điên loạn bởi sự sụp đổ của Cuartel de la Montana, các cha các thầy đã bị bắt, đưa đến phòng giam, và tử vì đạo trong buổi chiều cùng ngày tại Casa de Campo, cùng với các tù nhân khác đến từ thành phố.
2. Trong khi ẩn náu trong nhà của một linh mục địa phận, các thầy Nicesio Pérez del Palomar Quincoces (Tuesta – Alava 1859) và Gregorio Zugasti Fernández de Esquide (Murillo de Yerri – Navarrà) đến từ cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp, đã quyết định rời khỏi nơi trú ẩn. Lí do là vì người gác cổng đe dọa linh mục chủ nhà và các thầy không muốn cha xứ lâm vào thế khó xử. Thầy Nicesio thì gần như bị mù lòa, được thầy Grogorio đi theo chăm sóc. Cả hai ẩn trốn trong một nhà kho của nhà sách Mẹ Hằng Cứu Giúp, rồi được một người phụ nữ dẫn về nhà người này để nương náu. Không may, tung tích của hai thầy đã bị lộ và cảnh sát tiến hành bắt giữ hai thầy vào ngày 14 tháng 9 năm 1936. Buổi sáng hôm đó, hai thầy đã bị bắn chết tại Km số 8 đường Valencia. Thi hài của các ngài được chôn cất ở nghĩa trang Vallecas và sau đó được cải táng tới Almudena.
3. Thầy Aniceto Lizasoain Lizaso (Irañeta – Navarra 1877), cũng là một thành viên của cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp. Ngài đã tìm được chỗ trú ẩn ở nhà của bà cố Emilia Alcázar, mẹ của cha Hortelano. Có người báo cho dân quân để bắt ngài và ngài chịu tử đạo vào ngày 18 tháng 8 năm 1936, gần nghĩa trang Chamartín cemetery. Di hài của ngài hiện an nghỉ tại Valle de los Caídos.
4. Cha José M.ª Urruchi (Ayudas Burgos 1909) và Thầy Pascual (José Joaquín) Erviti Insausti (Echalecu – Navarra 1902), cả hai đều thuộc về Cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp đã được tá túc tại một gia đình ở Calle Manuel Silvela, nhưng đã có người phản bội họ. Vào sáng ngày 21 tháng 8 năm 1936, dân quân tiến đến và bắt giữ hai tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế và chủ nhà nơi chứa chấp họ. Sáng hôm sau, thi thể của họ được tìm thấy trên đường Getafe và được chôn cất ở Almudena.
5. Cha Antonio Girón González (Campo – León 1871) thuộc cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu giúp được tạm trú tại nhà của các sơ Dòng Tiểu muội người nghèo tại Calle Almagro. Khi được cảnh báo về cuộc lùng bắt, ngài đã được chuyển tới trại tị nạn của các sơ ở Calle Doctor Ezquerdo. Ở đó còn có cha Requejo, một linh mục dòng thánh Phaolô (linh mục này đã được phong chân phước). Hai ngài đã bị bội phản bởi một người đàn ông cao niên và chịu tử đạo ngày 30 tháng 8 năm 1936 ở Fuente Carrantona quận Vallecas. Di hài của các ngài được chôn cất ở Valle de los Caídos.
6. Cha Donato Jiménez Viviano (Alaejos – Valladolid 1873), thuộc cộng đoàn Thánh Micael, sau khi ở nhiều nơi đã đến tạm trú tại nhà Farmacia de la Reina Madre, ở Calle Mayor. Vào ngày 15 tháng 9 năm 1936, ngài đã bị bắt và dẫn tới “checa de Fomento”, nơi ngài chịu sự dày vò trong ngục tối. Ngài chịu tử đạo vào ngày 18 tháng 8 tại km số 12 đường Burgos, quận Fuencarral và được an táng tại nghĩa trang nơi đây.
7. Thầy Máximo (Rafael) Perea Pinedo (Múrita – Burgos 1903), thuộc cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp, và cuối cùng ngài đến nhà nội trú ở Barrio de las Letras ở Madrid. Chính ở nơi đây, ngài đã bị bắt và áp giải tới “checa de Formento”. Thi thể của ngài được tìm thấy ở Ciuda Universitaria vào ngày 3 tháng 11 năm 1936. Hiện tại ngài an nghỉ tại Valle de los Caídos.
8. Cha Vicente Renuncio Toribio (Villayuda – Burgos 1876) trú ẩn trong một vài gia đình nhưng rồi bị bắt vào ngày 17 tháng 9 năm 1936 mà ko có lệnh tòa án. Ngài bị nhốt trong tù cùng ngày ở Cárcel Modelo. Khi vào tù ngài đã nhanh trí tạo ra một cái tên giả, nhưng vì ngài vẫn âm thầm thực hiện sứ vụ của linh mục trong nhà tù nên ngài đã tử đạo vào ngày 7 tháng 11 năm 1936.
Hồ sơ án tử đạo của các cha các thầy trên đây đã được khởi động tiến trình điều tra ngay sau khi chiến tranh kết thúc. Vì thế mà, Tỉnh dòng còn lưu trữ được lượng lớn các tài liệu gốc. Và khi hồ sơ được hoàn thiện, án phong thánh đã được chuyển lên cấp giáo phận năm 2006 và khép lại vào ngày 27 tháng 11 năm 2007, tại cộng đoàn Mẹ Hằng Cứu Giúp ở Madrid. Bản hồ sơ Positio sau đó được trình tới Roma vào tháng 3 năm 2019.
Cuối cùng, có hai điều tôi muốn chia sẻ thêm để chúng ta thêm sự hiểu biết và lòng biết ơn.
Cha Lino Vea Murgia là vị linh mục triều đã cho hai thầy Nicesio và Gregorio trú ẩn. Ngài bị tố cáo là đã mở cửa tiếp đón các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế. Bản thân ngài cũng chịu sự bắt bớ và tử đạo ngày 17 tháng 8 năm 1936 tại nghĩa trang Almudena. Ông Roberto Gonzalez Nandin và vợ mình đã đón tiếp cha José M.ª Urruchi và thầy Pascual (José Joaquín) Erviti trú ẩn trong nhà mình. Khi hai cha và thầy bị bắt, Roberto đang đi làm việc. Người ta bắt ông sau đó và đã chịu tử đạo cùng hai tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế.
Cả cha Lino và ông Roberto vì xả thân giúp đỡ các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế nên cùng chia sẻ vận mạng với họ. Hồ sơ của hai ngài đang nằm ở giai đoạn thẩm tra cấp giáo phận. Kí ức về các ngài gắn chặt với anh em trong Dòng chúng ta. Chúng ta hãy hi vọng rằng, một ngày sớm thôi, chúng ta cũng sẽ có thể tưởng nhớ tới họ trong nghi thức phụng vụ được Hội Thánh công nhận.
Antonio. M. Quesada, CSsR
Chuyển ngữ: Duc Trung Vu, CSsR
