Vatican 05/04/2020 ( Ảnh: Grzegorz Galazka/Mondadori Portfolio/Sipa USA)
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã đưa ra một thông điệp mạnh mẽ về hy vọng giữa đại dịch coronavirus, trong cuộc trả lời phỏng vấn đầu tiên của ngài với một nhà báo người Anh.
Đức Thánh Cha tin rằng đại dịch Covid-19 là một “cơ hội hoán cải”, một cơ hội chúng ta không được bỏ qua.
Và ngài nói rằng Giáo hội sẽ ra khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19 với các thể chế được cấu hình lại theo tinh thần của Kitô giáo sơ khai, và sẽ ít gắn bó với “một số cách nghĩ” nhất định.
Đức Phanxicô đã nói chuyện với nhà viết tiểu sử giáo hoàng Austen Ivereigh trong một cuộc phỏng vấn được xuất bản độc quyền của The Tablet và Commonweal. Đây là cuộc phỏng vấn bằng tiếng Anh đầu tiên của ngài với truyền thông Công giáo và lần đầu tiên với một nhà báo người Anh.
Đức Thánh Cha tập trung vào phản ứng của ngài đối với đại dịch coronavirus.
“Những gì chúng ta đang sống bây giờ là một khung cảnh để hoán cải và chúng ta có cơ hội để bắt đầu. Vì vậy, đừng để nó trôi tuột khỏi chúng ta, và hãy tiến lên phía trước”, ngài nói.
Chúng ta phải đáp ứng sự cách ly bằng sự sáng tạo. “Chúng ta có thể bị trầm cảm và vong thân – vì các phương tiện truyền thông có thể đưa chúng ta ra khỏi thực tế của chúng ta – hoặc chúng ta có thể sáng tạo.”
Ngài giải thích ý nghĩa của sự hoán cải mà ngài có ý nói ở đây: “Đi xuống lòng đất và chuyển từ thế giới siêu ảo không thân xác sang thân thể đau khổ của người nghèo. Đây là sự hoán cải mà chúng ta phải trải qua. Và nếu chúng ta không bắt đầu từ đó, sẽ không có hoán cải.”
Đức Giáo hoàng đã gửi bản trả lời ghi âm cho một loạt các câu hỏi, và trong một câu hỏi, Tiến sĩ Ivereigh đã hỏi liệu Đức Giáo hoàng Rôma 83 tuổi có nhìn thấy tương lai của Giáo hội “ít gắn bó” với các thiết chế hay không.
“Ít gắn bó với các thiết chế? Tôi nói ít gắn bó với những cách suy nghĩ nhất định,” Đức Phanxicô, 83 tuổi, trả lời.
“Chúng ta phải học cách sống trong một Giáo hội tồn tại trong sự căng thẳng giữa sự hòa hợp và sự rối loạn do Chúa Thánh Thần tạo nên. Nếu bạn hỏi tôi cuốn sách thần học nào có thể giúp bạn hiểu rõ nhất về điều này, thì đó sẽ là sách Công vụ các Tông đồ. Ở đó bạn sẽ thấy Chúa Thánh Thần phi thể chế hóa những gì không còn được sử dụng, và thể chế hóa tương lai của Giáo hội. Đó là Giáo hội cần phải thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng.”
Đức Giáo hoàng bảo vệ Giáo hội như một thiết chế. “Một Giáo hội tự do không phải là một Giáo hội vô chính phủ, bởi vì tự do là quà tặng của Thiên Chúa. Một Giáo hội thể chế có nghĩa là một Giáo hội được thể chế hóa bởi Chúa Thánh Thần.”
Covid-19 đã dẫn đến việc đóng cửa các nhà thờ và đình chỉ phụng vụ công cộng, buộc người Công giáo phải thờ phượng tại nhà hoặc theo dõi các Thánh lễ truyền trực tiếp. Nó đã dẫn đến sự so sánh với các thế kỷ đầu tiên của Giáo hội khi các Kitô hữu tập trung tại nhà của họ để cầu nguyện.
Trong cuộc phỏng vấn, Đức Thánh Cha kể rằng một giám mục người Ý đã gọi cho ngài và nói là ông bối rối vì ông muốn ban phép giải tội chung – tha tội mà không cần việc xưng thú cá nhân – từ hành lang của bệnh viện cho các bệnh nhân trong phòng của họ. Vị giám mục ấy đã nói chuyện với các chuyên gia giáo luật, họ đã nói với ông rằng điều đó là không thể, việc xá giải chỉ có thể với việc xưng tội riêng. “Tôi đã nói với ông ta: ‘Thưa Đức Giám mục, hãy làm tròn bổn phận linh mục của ngài’. Và vị Giám mục nói: ‘Grazie, ho capito’ (Cảm ơn, con hiểu rồi). Sau đó tôi phát hiện ra rằng ngài ban phép giải tội chung ở khắp nơi.
Trong đại dịch Covid-19, Vatican đã cho phép giải tội chung cho những người không thể tiếp cận với một linh mục vì sợ lây nhiễm, trong khi Đức Phanxicô khuyến khích các tín hữu ăn năn tội cách trọn trực tiếp với Thiên Chúa.
“Đây là sự tự do của Thánh Thần giữa cuộc khủng hoảng, không phải là một Giáo hội khóa chặt mình trong các thiết chế”, Đức Giáo hoàng giải thích trong cuộc phỏng vấn. “Điều đó không có nghĩa là giáo luật không quan trọng: nó có ích, và xin vui lòng sử dụng nó cho tốt, nó tồn tại là vì lợi ích của chúng ta”.
Trong cuộc phỏng vấn, Đức Phanxicô suy tư về tác động kinh tế của việc cách ly được đưa ra để ngăn chặn sự lây lan của coronavirus và cách các chính phủ đối phó với cuộc khủng hoảng. Đức Giáo hoàng nói rằng virus đã tiết lộ cách mà tất cả những suy nghĩ của chúng ta, dù muốn hay không, đã được định hình xung quanh nền kinh tế, và trong thế giới tài chính, dường như đã là bình thường việc hy sinh [mọi người], thực hành một nền chính trị của văn hóa vứt bỏ, từ đầu đến cuối đời.
Ngài nói rằng “văn hóa vứt bỏ” đã bị Đức Giáo hoàng Paul VI phê phán trong Thông điệp Humanae Vitae, khi tái khẳng định, dù bị tranh cãi, lệnh cấm của Giáo hội về việc sử dụng biện pháp tránh thai nhân tạo. Đức Phanxicô lập luận rằng Thông điệp đó đã là lời tiên tri dự đoán những nỗ lực trong tương lai nhằm kiểm soát quy mô dân số của loài người.
Đức Giáo hoàng giải thích khi bắt đầu cuộc thảo luận rằng trong thời gian cách ly, Giáo triều Rôma đang làm việc theo ca để tiếp tục vận hành, và tại nơi cư trú của ngài ở Casa Santa Marta, cộng đồng đang tuân theo các biện pháp do các cơ quan y tế quy định.
Với tuổi của mình, Đức Giáo hoàng dễ bị tổn thương và ngài đã được bảo vệ bằng các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt. Một cư dân của Casa Santa Marta đã thử nghiệm dương tính với Covid-19 và Vatican có bảy trường hợp nhiễm virus. Mặc dù Đức Thánh Cha đã bị cảm lạnh kéo dài vào tháng trước, nhưng ngài đã thử nghiệm âm tính với virus này.
“Ở đây, tại nhà trọ Santa Marta, chúng tôi chia các bữa ăn thành hai ca, điều này giúp ích rất nhiều để giảm bớt tiếp xúc,” ngài giải thích. “Mọi người làm việc trong văn phòng của mình hoặc từ phòng riêng của mình, sử dụng công nghệ. Mọi người đang làm việc; không có người làm biếng ở đây.”
Vatican, Đức Thánh Cha nói, đang cố gắng lên kế hoạch đối phó với những thảm kịch đau thương sau cuộc khủng hoảng.
Trong một bài viết cho Thinking Faith, Austen Ivereigh giải thích cách ông đạt được cuộc phỏng vấn.
Ông nói: “Đó là tuần cuối cùng của tháng 3 và thế giới đang bị cách ly. Tôi đã tìm đến với Đức Phanxicô vì sự thúc đẩy: cuộc khủng hoảng virus hiện đang tấn công mạnh vào thế giới nói tiếng Anh và tôi cảm thấy cần phải nghe điều gì đó từ ngài.”
Ivereigh cho biết thêm: “Điều mà cuộc phỏng vấn cho thấy, là chúng ta không chỉ là những khán giả thụ động trong quá trình này, mà là các tác nhân của nó; chính sự lựa chọn của chúng ta sẽ tạo điều kiện cho tương lai đang được ươm mầm.”
Đức Giáo hoàng đang suy nghĩ phải làm thế nào để đồng hành với dân Chúa vào lúc này. Cách ly áp đặt sự cô lập, khoảng cách, sự cô độc: câu hỏi là làm thế nào để vượt qua những bức tường này.
Hoàng Tiến (theo The Tablet)
