Không phải vô lý khi Thánh Giuse được đặt làm Đấng Bảo Trợ Hội thánh Công giáo, Bảo Trợ Hội thánh Công giáo Việt Nam. Điều gì cũng có lý do của nó.
Thánh Giuse là một con người của sự thinh lặng, của đời sống thâm trầm. Người không nói qua lời, nhưng nói qua hành động. Tiếng nói của Ngài là tiếng nói của đức tin, của sự vâng phục và lòng tín thác. Và trong tiếng nói êm dịu, mượt mà ấy, toát ra sự khiêm nhường và quảng đại, kiên nhẫn và can trường, trung tín và khôn ngoan. Đó là đặc điểm độc đáo của Sách Tin mừng khi nói về thánh Giuse. Các tác giả sách Tin Mừng khéo léo tôn vinh Người một cách “âm thầm”, vì không phải cứ thinh lặng nào cũng tốt. Có những sự thinh lặng kiêu kỳ và ngạo mạn, hoặc dốt nát và hèn nhát, hay ích kỷ và dửng dưng, nhỏ nhen và oán giận.
Sự mau mắn vâng phục thánh ý Thiên Chúa nhờ đức tin của thánh Giuse làm nổi bật thái độ phải có của một thụ tạo đứng trước Đấng Tạo Hóa, là ngoan ngùy và tuyệt đối tin tưởng. Đức tin đưa đến lòng kính sợ Thiên Chúa, trên hết mọi sự, Người tuân giữ những giới răn, huấn lệnh, thánh ý Thiên Chúa bằng một thái độ nội tâm sâu xa, nhất là qua sứ mạng quan trọng của Thiên Chúa trao phó, là tiếp nhận, bảo vệ, che chở, đùm bọc Đức Trinh Nữ Maria, người đã thành hôn với Giuse nhưng lại được Thiên Chúa tuyển chọn, hiến thánh để làm mẹ Con Đấng Tối Cao, là Hài nhi Giêsu. Dù chưa thấu đáo những uẩn khúc nhiệm mầu, dù chỉ là một tín hiệu chập chờn qua một giấc mơ, nhưng không một chút nghi nan, cũng không hề thắc mắc, Người mau chóng đọc ra ý Thiên Chúa và cấp tốc thi hành trong những hành trình dài đầy gian khó. Trong một thời gian dài tại làng quê Nadarét, dù bên ngoài chưa thấy có gì là vĩ đại, chưa thấy ứng nghiệm lời mộng báo của Thiên sứ, chưa thấy Đức Giêsu làm gì nên chuyện, nhưng trong thâm tâm, Người luôn xác tín về kế hoạch khôn ngoan của Thiên Chúa. Kiên trì trong niềm tin đầy khiêm tốn và trung thành với ơn gọi trong sự khôn ngoan sáng suốt, với sứ mạng nặng nề trong một tinh thần trách nhiệm cao, thánh Giuse đã chứng tỏ giá trị của bản thân mình qua hành động.
Thiên Chúa trước khi trao cho người được tuyển chọn một sứ mệnh khó khăn, Người thường đưa họ vào sa mạc, nơi thanh vắng hoặc tạo ra trong tâm hồn người ấy một sa mạc, nơi phải chịu thử thách để biết đức tin và sự vâng phục tín thác, để biết sức mình và sức Chúa phù trợ, để biết được con người thật của mình và biết chọn ý Chúa là trên hết mọi sự. Thánh Giuse, đã có sẵn một sa mạc, sa mạc nội tâm, là sự thinh lặng trong tâm hồn, nơi Thiên Chúa sẽ đào tạo cho Người có được một sự tự do hoàn toàn ngang qua sự tín thác, để sẵn sàng dứt bỏ mọi ý riêng, chỉ còn tập trung vào một sứ mạng, là thực thi ý Chúa muốn.
Cuộc đời âm thầm và thinh lặng của thánh Giuse toát lên đức tin kiên cường mãnh liệt. Người ta thường nói đã “làm trai đứng ở trong trời đất, phải có danh gì với núi sông”, nên rất khó hiểu về thái độ, sự chọn lựa sống âm thầm, nhỏ bé như tự huỷ mình ra không của thánh Giuse, nhưng chọn sống như Người mới khó và càng khó hơn nữa khi tự nguyện sống nghèo giữa những người nghèo khó, để chia sẻ thân phận lầm than với những người khổ đau, mà không đòi hưởng bất cứ một đặc ân nào, luôn lấy ý Chúa làm kim chỉ nam cho cuộc đời như một người tôi tớ, luôn vững tin vào một tình thương đặc biệt và hoàn toàn nhưng không mà Thiên Chúa dành cho mình, không do công phúc của mình. Để trở nên lớn trước mặt Thiên Chúa, được Thiên Chúa cất nhắc, thánh Giuse đã sống nhỏ bé khiêm nhường, dường như ngài đã dùng cuộc đời để xác thực một định nghĩa cho sự nên thánh: đó là phải huỷ đi cái tôi của mình, để sống kết hợp ý mình với ý Thiên Chúa trong sự kính sợ và yêu mến Thiên Chúa trên hết mọi sự.
Hôm nay trong ngày mừng kính lễ thánh Giuse, bạn trăm năm Đức Trinh Nữ Maria, chúng ta như nghe được những lời căn dặn trong thầm lặng của Người: biết thinh lặng hơn để đón nhận ý Chúa khi suy niệm Lời Chúa, biết thinh lặng âm thầm chu toàn những công việc bổn phận hằng ngày trong sự tín thác vững mạnh vào Chúa, biết giữ vững đức tin trong những lúc khó khăn, vượt qua những gian nan thử thách một cách khôn ngoan mà không kêu trách Chúa, biết thinh lặng trong sự khiêm tốn để sẵn sàng đón nhận những bất ngờ Chúa gởi đến và sau hết, biết bỏ đi cái tôi kiêu hãnh để sẵn sàng bước đi trong đức tin kiên vững.
Jos Ngô Văn Kha CSsR
