Thiên Chúa ra khỏi mình triệt để, ra để làm người hoàn toàn cho đến tận cùng cái chết (đi trọn thân phận làm người) và chính khi đó kéo con người về lại trong Thiên Chúa cách dứt khoát bằng cách siêu tôn Đức Giêsu trong thánh thần
Thần khí là cõi lòng thâm sâu của Thiên Chúa
Nơi Thiên Chúa có các thuộc tính như: quyền năng, thánh, vinh quang, tình yêu. Thần khí chính là sự ngôi vị hóa của các thuộc tính đó:
Thiên Chúa quyền năng (nghĩa là Người là Đức Chúa, là Chúa tể tối cao. Người thực hiện những kỳ công vĩ đại, Người được kính sợ đến nỗi người Do Thái không dám gọi Danh Người mà chỉ gọi là “Đấng Toàn Năng”). Thần khí cũng là sự toàn năng, là hành động tối thượng của Đấng Tạo thành.
Thiên Chúa là Đấng Thánh, Đấng khác biệt vô cùng. Thần khí cũng là sự siêu việt thần linh, là Thánh Thần.
Thiên Chúa vinh quang (nghĩa là Thiên Chúa ngay trong quyền năng tỏa rạng và sự Thánh tinh tuyền). Thần khí cũng chính là vinh quang Thiên Chúa.
Thiên Chúa là “Đấng Hằng sống”: Thần khí là sự sống.
Thiên Chúa là tình yêu. Thần khí là tình yêu.
Vậy mọi thuộc tính của Thiên Chúa được ngôi vị hóa thành Thần khí và Thần khí chẳng qua chính là Thiên Chúa trong cung nội thẩm thâm của Người.
Nay cung nội thẩm thâm của Thiên Chúa đã tràn ra:
Đấng mầu nhiệm thẳm sâu đã trào đổ ra ngoài:
Đấng khôn tả nay diễn tả mình trong Đức Kitô và tạo thành.
Thần khí là chính sự lan tỏa. Do Ngài, quyền năng trở nên sáng tạo, sự thánh lại thánh hóa, sự sống thông nguồn sống, tình yêu lo tự hiến ban.
Thần khí là chìa khóa mở Thiên Chúa, là sự thúc đẩy Thiên Chúa ra khỏi mình, vừa không còn bị ràng buộc bởi sự siêu việt vừa vẫn siêu việt tuy ra khỏi mình.
Thần khí là giây liên kết Thiên Chúa với vật thể hữu hạn, thúc đẩy Thiên Chúa vào thế giới, thậm chí nhập thể, cư ngụ trong con người.
Thần khí là cuộc tiếp xúc không qua môi giới giữa Thiên Chúa và cõi đất.
Thần khí là bàn tay Thiên Chúa sờ đụng con người.
Ngài là mầu nhiệm Thiên Chúa trong trạng thái “xuất thần”, là bí nhiệm của Thiên Chúa tự mạc khải mình ra, là Thiên Chúa siêu việt vượt qua ranh giới của chính mình.
Con người có kinh nghiệm về việc cõi thâm nội mà lại tràn ra ngoài này khi họ yêu thương. Tình yêu là chính bản thân họ vừa thâm nội vừa cởi mở: họ ra khỏi mình khi càng là mình (thâm nội) và họ ra khỏi mình thì càng là mình (trong tình yêu, để có tình yêu, có sự hiệp thông gắn bó thì phải có hai người khác nhau, nếu cả hai cùng có nữ tính tuyệt đối thì không có tình yêu nam nữ. Tôi càng là tôi và càng khác người yêu về giới tính, thì càng có điều kiện để có tình yêu. Cũng như một đứa con càng ra khỏi mẹ càng là mình trọn vẹn…).
Nơi Thiên Chúa:
Tuy có sự ra khỏi mình, Người vẫn là mình.
Người ra khỏi mình mà không từ bỏ mình. Người ra để sáng tạo và thu hút thọ tạo đến với mình. Cuộc xuất hành của Thiên Chúa lôi kéo người ta vào trong Thiên Chúa. Thần khí là một chuyển động gồm cả trào ra lẫn dạt vào. (Ví dụ: Khi một đứa con ra khỏi mẹ để là nó trọn vẹn lại chính là khi mẹ nó âu yếm, đón nó vào trong vòng tay).
Trong Đức Kitô và trong cuộc Vượt Qua của Ngài, chuyển động ấy đạt đỉnh cao vời vợi: ở đây Thiên Chúa ra khỏi mình triệt để, ra để làm người hoàn toàn cho đến tận cùng cái chết (đi trọn thân phận làm người) và chính khi đó kéo con người về lại trong Thiên Chúa cách dứt khoát bằng cách siêu tôn Đức Giêsu trong thánh thần, cho tất cả sự viên mãn thần linh đậu lại nơi Ngài “một cách thể lý” (Co 2, 9) Thiên Chúa từ biệt mình nơi Đức Giêsu, bởi quyền năng Thần khí bằng cách kết nhập vào mình chính con người ấy cũng bởi quyền năng Thần khí.
Toàn thể lịch sử cứu độ phát triển theo nhịp chuyển động thở ra hít vào độc đáo ấy, nó là đặc tính riêng biệt của hơi thở Thiên Chúa.
Theo F. X. Durrwell, C.Ss.R.
trong “Thần Khí Thánh của Thiên Chúa”
