Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Giám mục Stephen Chow Sau Yan Địa phận Hồng Kông trong bức ảnh được chụp chung tại Vatican vào ngày 17 tháng 3 năm 2022 (Ảnh do Sunday Examiner cung cấp)
Một số người Công giáo Hồng Kông nói rằng việc Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm Đức Giám mục Stêphanô Chu Thủ Nhân SJ (Stephen Chow Sau-yan SJ) của họ trong số 21 tân Hồng y cho thấy “sự quan tâm cao độ” của Đức Thánh Cha đối với Giáo hội ở Hồng Kông và Trung Quốc.
Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo sau bài chia sẻ trong giờ Kinh Truyền Tin hôm Chúa nhật vào ngày 9 tháng 7 tại Vatican.
Đức Giám mục Chow, 64 tuổi, và Đức Giám mục Sebastian Francis người Malaysia, 71 tuổi, của Giáo phận Penang là hai Giám mục châu Á duy nhất được nêu tên cho Công nghị vào ngày 30 tháng 9, khi Đức Thánh Cha sẽ chính thức bổ nhiệm các vị này.
Cecilia, một giáo lý viên làm việc tại một Giáo xứ Hồng Kông, cho biết chị “rất ngạc nhiên” khi nghe tin Đức Giám mục Chow được vinh thăng Hồng y vì ngài mới được bổ nhiệm Giám mục chưa đầy hai năm.
Việc vinh thăng Hồng y cho Đức Giám mục Chow cho thấy “sự bận tâm cao độ” của Vatican đối với Giáo hội địa phương và Giáo hội ở Trung Quốc, chị Cecilia phát biểu với UCA News phản ánh một quan điểm phổ biến giữa những người Công giáo Hồng Kông.
Người Công giáo địa phương và các quan chức Giáo hội không muốn được trích dẫn trên các phương tiện truyền thông nước ngoài, vì sợ luật an ninh quốc gia do Bắc Kinh ban hành buộc tội họ hợp tác với “các thế lực nước ngoài” chống lại quốc gia của họ.
“Như Đức Cha Chow đã bày tỏ mong muốn trở thành cầu nối giữa Giáo hội Trung Quốc với Vatican, và Giáo hội Trung Quốc với Giáo hội hoàn vũ, chúng tôi hy vọng việc trở thành Hồng y sẽ trao quyền cho ngài khả năng thực hiện sứ mệnh này và thậm chí còn hơn thế nữa”, theo chia sẻ của người phụ nữ 60 tuổi, người chỉ được xác định là Cecilia.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục cầu nguyện cho Đức Cha Chow và Giáo hội ở Trung Quốc”, bà Cecilia cho biết thêm.
Đức Giám mục Chow cho biết ngài “không tin” khi biết mình sẽ trở thành Hồng y, đài truyền hình nhà nước RTHK của Hồng Kông đưa tin vào ngày 10 tháng 7.
Đức Giám mục Chow đã trò chuyện với các phóng viên tại Nhà thờ Chính tòa Đức Mẹ Vô Vhiễm Nguyên Tội và cho biết việc vinh thăng Hồng y sẽ trao cho ngài một sứ mệnh mới.
“Tôi tiếp tục hy vọng rằng sẽ có nhiều sự hòa giải hơn và nhiều hy vọng hơn cho những người trẻ tuổi, đặc biệt là những người đã từng ngồi tù, để họ có một tương lai. Điều đó rất quan trọng”, RTHK dẫn lời Đức Giám mục Chow.
Niềm vinh dự dành cho Đức Giám mục Chow, nguyên Bề trên Giám Tỉnh của Dòng Tên ở Trung Quốc (2018-2021), xảy đến khoảng 2 năm sau khi ngài trở thành Giám mục vào năm 2021 tại thuộc địa cũ của Anh đang đầy bất ổn về chính trị.
Vị trí Giám mục Địa phận Hồng Kông đã bị bỏ trống trong khoảng 2 năm sau khi Bắc Kinh được cho là đã phản đối Đức Giám mục phụ tá Joseph Ha Chi-shing cho vị trí này do sự ủng hộ của ngài đối với phong trào dân chủ vốn đã nhấn chìm thành phố vào năm 2019.
Phong trào đã bị trấn áp bởi một cuộc đàn áp nặng nề của chính phủ, và nó khiến thành phố bị phân cực cũng như chia rẽ cộng đồng Công giáo sôi động gồm 700.000 người. Hàng trăm người đã bị bắt giữ và bị cầm tù theo luật an ninh quốc gia đàn áp do Bắc Kinh áp đặt.
Sau khi được tấn phong Giám mục, Đức Cha Chow hứa sẽ hành động để chữa lành vết thương của các tín hữu Công giáo và xã hội rộng lớn hơn ở Hồng Kông.
Từ ngày 17-21 tháng 4, Đức Giám mục Chow đã đến thăm Tổng Giáo phận Bắc Kinh, trở thành vị Giám mục Hồng Kông đầu tiên làm như vậy kể từ khi Anh bàn giao thành phố cho Trung Quốc vào năm 1997.
Đức Giám mục Chow cho biết chuyến viếng thăm của ngài sẽ “nhấn mạnh sứ mệnh của Giáo phận Hồng Kông là trở thành cầu nối của Giáo hội và thúc đẩy sự trao đổi và tương tác giữa hai bên”.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tạp chí La Civita Cattolica của Dòng Tên, Đức Giám mục Chow cho biết ngài quyết tâm tiếp tục vai trò của Giáo phận với tư cách là “Giáo hội cầu nối” giữa Trung Quốc và thế giới như sứ mệnh đã được Giáo hoàng Gioan Phaolô II ủy thác.
Việc vinh thăng Hồng y cho Đức Giám mục Chow vào Hồng y đoàn diễn ra vào thời điểm mà thỏa thuận bí mật giữa Vatican và Trung Quốc năm 2018 về việc bổ nhiệm các Giám mục đang đối mặt với một thời điểm thử thách.
Thỏa thuận này được cho là cho phép Vatican và Trung Quốc đồng ý về một Giám mục mới ở Trung Quốc. Các chuyên gia cho rằng thỏa thuận này nhằm mục đích thống nhất hàng triệu người Công giáo ở Trung Quốc bị chia rẽ giữa Giáo hội yêu nước do nhà nước điều hành và Giáo hội hầm trú, độc lập liên kết với Vatican.
Một số người Công giáo đã chỉ trích thỏa thuận này là “sự bán đứng” và “sự phản bội” đối với những người Công giáo thầm lặng vẫn trung thành với Đức Giáo hoàng bất chấp sự đàn áp của nhà nước.
Các nhóm nhân quyền và các nhà hoạt động đã cáo buộc chính quyền Trung Quốc tăng cường đàn áp các Kitô hữu kể từ khi thỏa thuận được ký kết.
Chính phủ cộng sản cũng đã nhận được sự chỉ trích từ Vatican.
Tháng 11 năm ngoái, Vatican trong một tuyên bố đã cáo buộc chính phủ Trung Quốc vi phạm thỏa thuận với ‘lễ tấn phong’ Đức Giám mục Gioan Bành Vệ Chiếu (John Peng Weizhao) Địa phận Dư Giang làm Giám mục phụ tá Địa phận Giang Tây, “một Giáo phận không được Tòa Thánh công nhận”.
Vatican đã một lần nữa công khai cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận khi Đức Giám mục thân Bắc Kinh Giuse Thẩm Bân (Joshep Shen Bin) của Giáo phận Hải Môn được thuyên chuyển và bổ nhiệm làm Giám mục Địa phận Thượng Hải vào ngày 4 tháng 4.
Các nhà quan sát nói rằng việc Đức Giám mục Chow làm tăng thêm kỳ vọng của ngài về việc cải thiện mối quan hệ Vatican-Trung Quốc.
Đức Giám mục Chow, sinh ra ở Hồng Kông, gia nhập Dòng Tên vào ngày 27 tháng 9 năm 1984, và được thụ phong Linh mục vào năm 1994. Ngài có bằng tiến sĩ tâm lý và phát triển con người tại Đại học Harvard (2000-2006).
Đức Giám mục Chow đã từng là giám thị của hai trường cao đẳng Dòng Tên ở Hồng Kông từ năm 2007. Ngài cũng từng là Trợ lý giáo sư danh dự tại Đại học Hồng Kông (2008-2015).
Minh Tuệ (theo UCA News)
