Đức Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, Ngoại Trưởng Tòa Thánh, đã phát biểu vào ngày đầu tiên của phiên họp thứ 68 của Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) diễn ra từ ngày 16 đến ngày 20 tháng 9 tại Vienna. Đức Tổng Giám mục Gallagher đã ủng hộ cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân và sự an toàn của các nhà máy điện, chẳng hạn như những nhà máy bị đe dọa bởi chiến tranh ở Ukraine.
Đại hội đồng lần thứ 68 của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (Ảnh: AFP)
Đức Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, Ngoại Trưởng Tòa Thánh, đã có bài phát biểu vào ngày đầu tiên của Khóa họp lần thứ 68 của Đại hội đồng IAEA diễn ra từ ngày 16 đến ngày 20 tháng 9 tại Vienna, Áo. Đức Tổng Giám mục Gallagher cho biết Tòa Thánh “công nhận vai trò quan trọng của IAEA trong việc theo đuổi một thế giới không có vũ khí hạt nhân”, vốn là điều “khả thi và cần thiết”. Ngài tái khẳng định “sự ủng hộ không ngừng nghỉ đối với nhiều đóng góp của IAEA cho chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân, cũng như việc sử dụng công nghệ hạt nhân một cách an toàn, bảo mật và hòa bình. Điều cốt yếu là các công nghệ này phải luôn được tiếp cận theo góc độ phục vụ thiện ích chung của nhân loại và sự phát triển toàn diện của mỗi con người”.
Sự an toàn của nhà máy điện Zaporizhzhia và Kursk
Trong số những đóng góp của Cơ quan cho việc thúc đẩy sự an toàn hạt nhân, Đức Tổng Giám mục Gallagher lưu ý rằng Tòa Thánh đặc biệt ủng hộ những nỗ lực “đảm bảo sự an toàn và an ninh tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia” nhằm ngăn ngừa thảm họa hạt nhân. Các hoạt động quân sự liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, liên quan đến “các hoạt động ở vùng lân cận Zaporizhzhia và nhà máy điện hạt nhân Kursk” quả thực “rất đáng lo ngại”.
Đức Tổng Giám mục Gallagher đã khen ngợi Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi và các thanh tra viên của ông “vì lòng dũng cảm và sự chuyên nghiệp trong việc duy trì sự hiện diện liên tục trên thực địa tại Zaporizhzhia và đồng thời cung cấp các báo cáo khách quan và công bằng về tình hình”.
Tòa Thánh “kêu gọi các bên trong cuộc xung đột kiềm chế không tấn công các địa điểm này, hậu quả của việc này có thể gây ra thảm họa cho toàn thể nhân loại”.
Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi tại Đại hội đồng lần thứ 68 của Cơ quan này.
IAEA và cuộc đối thoại hạt nhân Iran-Triều Tiên
Tòa Thánh cũng hoan nghênh những nỗ lực liên tục của IAEA trong việc hợp tác với Iran về chương trình hạt nhân của nước này, mặc dù Tòa Thánh lấy làm tiếc về việc dừng thực hiện các cam kết hạt nhân theo Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) cách đây vài năm. Trong bài phát biểu trước ngoại giao đoàn vào tháng 1 năm nay, Đức Tổng Giám mục Gallagher đã nhắc lại rằng Đức Giáo hoàng Phanxicô đã bày tỏ hy vọng về việc nối lại các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA “để đảm bảo một tương lai an toàn hơn cho tất cả mọi người”.
Đây là những cuộc đàm phán mà Tòa Thánh cũng hy vọng sẽ được tái khởi động về chương trình hạt nhân của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (DPRK). Cũng vì lý do này, Ngoại Trưởng Tòa Thánh lưu ý rằng các biện pháp bảo vệ của IAEA đại diện cho “một đóng góp thiết yếu cho việc thúc đẩy hòa bình và an ninh và giúp xây dựng bầu không khí tin cậy thay vì chỉ trích lẫn nhau”.
Thúc đẩy công nghệ hạt nhân hòa bình
Đức Tổng Giám mục Gallagher cũng nhấn mạnh vai trò của IAEA trong việc thực hiện Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, được Tòa thánh ký kết và phê chuẩn, “với mục đích ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân và tạo điều kiện phổ biến những lợi thế của khoa học và công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình dành cho các nước đang phát triển”.
Với những công nghệ này, Đức Tổng Giám mục Gallagher nhắc lại, người ta có thể “tăng cường sản xuất lương thực, tạo ra nhiều điện hơn, quản lý tài nguyên nước, giám sát môi trường và kiểm soát ô nhiễm, cũng như phòng ngừa đại dịch”.
Tòa Thánh cũng ghi nhận những nỗ lực của IAEA “nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung cấp liệu pháp xạ trị và y học hạt nhân cho bệnh nhân ung thư” tại các quốc gia vốn “ngày càng trở nên quan trọng” đối với tình trạng gia tăng của căn bệnh này. Sáng kiến ’Tia hy vọng’ chỉ là một trong nhiều cách “mà Cơ quan này đóng góp cho sức khỏe và hạnh phúc của người dân toàn cầu”.
Mục tiêu loại bỏ vũ khí hạt nhân
Trong bài phát biểu của mình, Đức Tổng Giám mục Gallagher đã đặt sự ủng hộ của Tòa Thánh đối với những nỗ lực của IAEA dựa trên giáo huấn của Đức Giáo hoàng Phanxicô, người đã viết trong Thông điệp Fratelli Tutti rằng “mục tiêu cuối cùng của việc loại bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân trở thành một thách thức vừa cũng như một mệnh lệnh đạo đức và nhân đạo”.
Điều này phù hợp với lời kêu gọi của Tòa Thánh “về cam kết chung và tập thể nhằm thúc đẩy một nền văn hóa quan tâm chăm sóc, đề cao phẩm giá con người và công ích”. Ngoại Trưởng Tòa Thánh cũng trích dẫn bài phát biểu của Đức Giáo hoàng Phanxicô trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào tháng 6 năm 2023, trong đó Đức Giáo hoàng kêu gọi việc cam kết nói “không” với chiến tranh và khẳng định rằng “không thể biện minh cho chiến tranh, nhưng chỉ có hòa bình mới là điều công bằng: một nền hòa bình ổn định và lâu dài, được xây dựng không phải trên sự cân bằng mong manh của sự răn đe, mà trên tình huynh đệ đoàn kết chúng ta”.
Thánh lễ tại Vienna và “nền văn hóa quan tâm”
Liên quan đến việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn dựa trên “nền văn hóa quan tâm” vốn vượt qua và thay thế “logic của nền văn hóa thải loại”, Đức Tổng Giám mục Gallagher đã nói về chủ đề này trong bài giảng tại Thánh lễ mà ngài chủ sự hôm Chúa nhật, ngày 15 tháng 9, trước thềm Đại hội đồng IAEA tại Nhà thờ Maria am Gestade.
Đức Tổng Giám mục Gallagher cho biết đây là thế giới “nơi mà logic của quyền lực, sự thống trị và bóc lột bị vượt qua bằng cách tiếp cận thực sự mang tính nhân văn, bắt nguồn từ sự tôn trọng lẫn nhau, tinh thần liên đới và các giá trị phổ quát như sự thật, lòng vị tha, lòng trắc ẩn và thiện chí giữa các quốc gia”.
Ngoại Trưởng Tòa Thánh bày tỏ hy vọng rằng “với tư cách là những thành viên của gia đình nhân loại, chúng ta sẽ nỗ lực không ngừng để theo đuổi mục tiêu cao cả này, đặc biệt là khi chúng ta bắt đầu công việc quan trọng của Đại hội đồng lần thứ 68 này”.
Nỗ lực làm việc vì một thế giới tốt đẹp hơn
Với tư cách là những người Kitô hữu, Đức Tổng Giám mục Gallagher tiếp tục trong bài giảng của mình, chúng ta đặt niềm hy vọng về một thế giới tốt đẹp hơn vào Chúa Giêsu Kitô, Đấng không phải là “một nhà lãnh đạo thế gian chiến thắng” mà là “người tôi trung đau khổ”, như Ngôn sứ Isaia mô tả trong Bài đọc I của phụng vụ Chúa nhật. Chúa Giêsu là “Đấng duy nhất đã chiến thắng sự chết và phục hồi sự sống, mang lại công lý và hòa bình bằng cách gánh lấy tội lỗi và sự bất ổn của toàn thế giới”.
Liên quan đến hoạt động ngoại giao, Đức Tổng giám mục Gallagher nhắc lại rằng “chúng ta không phải là những vị vị cứu tinh của thế giới. Tuy nhiên, chúng ta được kêu gọi giải quyết sự mệt mỏi của các cuộc đàm phán kéo dài, thường gây nản lòng, và tìm ra sự dàn xếp ổn thỏa cho các vấn đề chính trị và ngoại giao đầy thách thức”.
Với những nỗ lực thường rất thầm lặng, với ít thành quả rõ ràng, đặc biệt là vào thời điểm mà vũ khí và sức mạnh quân sự được ưa chuộng hơn ngoại giao, Đức Tổng giám mục Gallagher nói, “chúng ta cần phải tái cam kết sử dụng các công cụ đối thoại, kiên nhẫn, niềm tin và sự bền bỉ để đạt được mục tiêu mà tất cả chúng ta mong muốn: sự chung sống hòa bình của gia đình nhân loại và sự phát triển toàn diện của mỗi người”.
Nguyện xin xin Chúa Kitô, Hoàng tử Hòa bình, Ngoại trưởng Tòa Thánh kết luận, “giúp chúng ta cùng nhau làm việc vượt ra ngoài giới hạn tự nhiên của chúng ta vì lợi ích chung của nhau, cũng như lợi ích của toàn thể nhân loại”.
Thiên Ân (theo Vatican News)
