Một người đàn ông ở Port-au-Prince, Haiti lái xe máy vượt qua chướng ngại vật đang bốc cháy vào ngày 20 tháng 10 năm 2021, khi những người biểu tình tham gia phản đối tình trạng giá cả tăng cao cũng như việc thiếu hụt nhiên liệu (Ảnh: Ralph Tedy Erol / Reuters qua CNS)
Khi người dân Haiti đang tìm cách xây dựng lại đất nước của họ, “cộng đồng quốc tế cần có sự chia sẻ và quan tâm cụ thể đến hoàn cảnh của họ”, Sứ Thần Tòa Thánh tại Liên hợp quốc, Đức Tổng Giám mục Gabriele Caccia, cho biết trong cuộc họp không chính thức của Hội đồng Bảo an về tình hình thảm khốc của Haiti.
“Cộng đồng quốc tế phải hoàn thành nghĩa vụ của mình trong việc bảo vệ và cung cấp hỗ sự trợ nhân đạo”, Đức Tổng Giám mục Gabriele Caccia nói.
“Mặc dù những cử chỉ tức thời là cần thiết, nhưng tinh thần liên đới thực sự đòi hỏi một tầm nhìn dài hạn, thu hút sự tham gia của tất cả các tầng lớp trong xã hội Haiti, với sự hỗ trợ của khu vực và cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn”, Đức Tổng Giám mục Caccia nói.
Đức Tổng Giám mục Caccia, Quan sát viên thường trực của Vatican tại Liên hợp quốc, đã phát biểu tại Cuộc họp theo Công thức Arria về Haiti của Hội đồng Bảo an được tổ chức trực tuyến vào ngày 15 tháng 10.
Cuộc họp “Arria” là cuộc họp có thể được triệu tập bởi bất kỳ thành viên Hội đồng Bảo an hoặc các thành viên để thảo luận về một vấn đề được đặc biệt quan tâm khi một cuộc họp hội đồng chính thức không được lên kế hoạch.
“Những vấn đề mà người dân Haiti phải đối mặt mang tính chất đa diện và có mối liên hệ với nhau”, Đức Tổng Giám mục Caccia nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng ngài rất biết ơn khi có thể phát biểu tại cuộc họp “nhằm khuyến khích tiến trình đối thoại và hòa giải dân tộc ở Haiti, ủng hộ những người dân Haiti thân yêu được Đức Thánh Cha Phanxicô hết sức bận tâm, như đã được thể hiện trong lời kêu gọi và cử chỉ về sự liên đới của ngài”.
Các trận động đất – gần đây nhất là trận động đất mạnh 7,2 độ richter vào tháng 8 – và các thảm họa thiên nhiên khác đã gây ra nhiều đau khổ cho người dân Haiti, Đức Tổng Giám mục Caccia nói.
Vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moïse vào tháng 7 đã dẫn đến tình trạng bất ổn dân sự, các vụ bắt cóc, bạo lực băng đảng và tình trạng thiếu an ninh “đã trở nên không thể chịu đựng nổi”, Đức Tổng Giám mục Caccia cho biết thêm.
“Những rạn nứt sâu sắc và mang tính lịch sử trong xã hội Haiti đã dẫn đến một thực tế đáng buồn rằng ngay cả các băng nhóm có vũ trang cũng tự coi mình là nạn nhân… việc tranh giành thức ăn, tiền mặt và những cách thức khác để giảm bớt tình trạng tồi tệ của chính họ”, Đức Tổng Giám mục Caccia tiếp tục. “Họ là nạn nhân của tình trạng kém phát triển và thiếu cơ hội, bị thao túng bởi những người hưởng lợi từ tình trạng hỗn loạn tại Haiti, và đến lượt họ, là nạn nhân của tình trạng bạo lực kéo dài như thể đó là một điều bình thường”.
“Những hành động bạo lực vũ trang như vậy không bao giờ có thể được biện minh và các hình thức hoạt động tội phạm khác cũng phải bị lên án như nhau”, Đức Tổng Giám mục Caccia nói. “Trạng thái miễn bị trừng phạt và việc lưu hành vũ khí và đạn dược bất hợp pháp phải chấm dứt, trong khi cam kết giải quyết vấn nạn tham nhũng ở mọi cấp độ xã hội phải được mở rộng”.
Một ngày sau những lời bình luận của Đức Tổng Giám mục Caccia, vụ bắt cóc 17 nhà truyền giáo Kitô giáo đến từ Hoa Kỳ trở thành dấu hiệu mới nhất cho thấy tình hình đang trở nên tồi tệ ở Haiti.
Nhóm các nhà truyền giáo thuộc tổ chức ‘Christian Aid Ministries’, có trụ sở tại Millersburg, Ohio. Họ bị bắt cóc sau chuyến viếng thăm một trại trẻ mồ côi ở Croix-des-Bouquets, ngoại ô phía đông bắc của thủ đô Port-au-Prince của Haiti.
Băng nhóm ‘400 Mawozo’, được coi là kiểm soát Croix-des-Bouquets và khu vực xung quanh, đã tuyên bố có công trong vụ bắt cóc và yêu cầu khoản tiền chuộc 17 triệu USD – 1 triệu USD/ người.
‘Christian Aid Ministries’ cho biết nhóm bao gồm 5 nam và 7 nữ trong độ tuổi từ 18 đến 48 tuổi, và 5 trẻ em độ tuổi từ 8 tháng, 3, 6, 13 và 15 tuổi.
Một phát ngôn viên của Nhà Trắng hôm 18 tháng 10 cho biết FBI đang làm việc với nhóm ngoại giao Hoa Kỳ ở Haiti để xác định vị trí của nhóm truyền giáo và tìm cách giải thoát họ.
Tại Liên Hợp Quốc, Đức Tổng giám mục Caccia phát biểu tại cuộc họp công thức Arria của Hội đồng Bảo an rằng Giáo hội Công giáo “vẫn tiếp tục cam kết thực hiện sứ mạng chăm sóc những người dễ bị tổn thương nhất và những người ở các khu vực ngoại vi” ở Haiti.
“Thông qua việc chăm sóc y tế, hỗ trợ xã hội và đặc biệt là thông qua giáo dục, Giáo hội Công giáo tiếp tục đóng một phần thiết yếu trong việc trang bị cho các thế hệ tương lai và thúc đẩy đối thoại ở tất cả các cấp độ, đồng thời cố gắng gieo mầm cho tinh thần hòa giải vốn vô cùng cấp thiết.
“Những lời của ĐTC Phanxicô chắc chắn bày tỏ hy vọng của tất cả chúng ta rằng người dân Haiti có thể biết đến một tương lai của sự hòa hợp huynh đệ, liên đới và thịnh vượng”, Đức Tổng giám mục Caccia cho biết thêm. “Về vấn đề này, Phái bộ Hỗ trợ Công lý của Liên hợp quốc tại Haiti, với tư cách là biểu hiện quan trọng của tinh thần liên đới quốc tế, cần được trang bị các nguồn lực để thực hiện mục tiêu của họ”.
Nhắc lại những lời của Sứ Thần Tòa Thánh tại Liên Hợp Quốc, Đức Tổng Giám mục Vincenzo Paglia, Chủ tịch Học viện Giáo hoàng về Sự sống, cho biết thế giới không còn có thể làm ngơ trước sự đau khổ của người dân Haiti, một đảo quốc đã bị các quốc gia giàu có hơn khai thác và cướp phá trong nhiều thế kỷ.
Trong một bài báo viết sau chuyến viếng thăm từ ngày 17-19 tháng 10 tới quốc gia Caribe, Đức Tổng Giám mục Paglia cho biết ngài đã rất đỗi kinh ngạc trước “cảnh tượng những nhóm trẻ em bên cạnh những đống rác” mà ngài nhìn thấy khi di chuyển trên ô tô dọc theo các đường phố của Port-au-Prince.
Việc bắt cóc và đòi tiền chuộc đã trở thành “một trong những nguồn thu nhập chính của khá nhiều người trẻ tuổi”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng nhiều người dân Haiti đã đánh mất hy vọng và bất chấp nỗ lực của các tổ chức phi chính phủ và các hiệp hội nước ngoài, vốn được mô tả như là “những giọt nước giữa đại dương, hay đúng hơn, trong sa mạc của sự sống và hy vọng”.
Minh Tuệ (theo Crux)
