Tài liệu chung kết được chấp thuận bởi 2/3 phần lớn các thành viên bỏ phiếu của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Pan-Amazonia đã tập trung vào bốn lời kêu gọi chuyển đổi: mục vụ, văn hóa, sinh thái và công nghị tính. Nhưng làm thế nào để những lời kêu gọi đó sẽ được lắng nghe trong Giáo hội, tạo ra sự tập trung mạnh mẽ vào sự tán thành của Thượng Hội đồng về việc phong chức Linh mục cho những người đã kết hôn để làm cho Bí tích Thánh Thể luôn luôn được cử hành trong các cộng đồng Amazon?
ĐTC Phanxicô nhận một khóm cây trong phần dâng của lễ trong Thánh lễ bếm ạc Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon tại Vatican hôm 27 tháng 10 năm 2019.
Tài liệu chung kết được chấp thuận bởi 2/3 phần lớn các thành viên bỏ phiếu của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Pan-Amazonia đã tập trung vào bốn lời kêu gọi chuyển đổi: mục vụ, văn hóa, sinh thái và công nghị tính. Nhưng làm thế nào để những lời kêu gọi đó sẽ được lắng nghe trong Giáo hội, tạo ra sự tập trung mạnh mẽ vào sự tán thành của Thượng Hội đồng về việc phong chức Linh mục cho những người đã kết hôn để làm cho Bí tích Thánh Thể luôn luôn được cử hành trong các cộng đồng Amazon?
Trên thực tế, những lời kêu gọi chuyển đổi đó thậm chí có thể không tạo ra một danh sách bao gồm năm vấn đề hàng đầu vốn chiếm hầu hết các trang tin tức về Thượng Hội đồng Giám mục. Tuần lễ bế mạc Thượng Hội đồng Giám mục bị chi phối bởi những tin tức về việc các bức tượng làm bằng gỗ bị đánh cắp mô tả một phụ nữ Amazon đang mang thai, vốn được sử dụng cùng với các biểu tượng khác, bao gồm Thánh giá, trong các buổi cầu nguyện trong suốt Thượng Hội đồng. Những tên trộm đã ghi lại và công khai đoạn video về việc họ vứt những bức tượng từ một cây cầu xuống sông Tiber, ăn mừng về hành vi phá hoại của họ như một đòn giáng chống lại “việc sùng bái ngẫu tượng” (Các bức tượng sau đó đã được cảnh sát Ý thu hồi).
Vụ trộm đã gây ra một sự giận dữ trên các phương tiện truyền thông xã hội do “những tin tức nóng hổi” trên một số cơ quan truyền thông vốn thường xuyên phản đối ĐTC Phanxicô – những hãng tin tương tự đã trải qua nhiều tháng trời trước khi diễn ra Thượng Hội đồng Giám mục làm dấy lên nỗi lo sợ về tài liệu làm việc của Thượng Hội đồng và những người đã được chọn để phục vụ trong ban tổ chức của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon. Các báo cáo trên các phương tiện truyền thông này đã thu hút nhiều trường hợp trích dẫn các cuộc phỏng vấn với các vị Giám chức, các linh mục và giáo dân, những người tự nhận mình là “Công giáo hơn Đức Giáo hoàng”, liên quan đến các chủ đề được thảo luận tại Thượng Hội đồng Giám mục.
Do nỗ lực kiên quyết này nhằm gây tai tiếng cho các tín hữu, Thượng Hội đồng có vẻ gây chia rẽ, trong khi thực tế đó là một ví dụ của sự hiệp thông Giáo hội sâu sắc. Giáo hội đã quy tụ một loạt các tham dự viên để xem xét những nhu cầu của một khu vực phức tạp và quan trọng, độc đáo về tầm quan trọng sinh thái của nó, bao gồm chín quốc gia và một số lượng lớn các nền văn hóa. Thậm chí ngay cả câu hỏi gây tranh cãi nhất – về các linh mục đã kết hôn – đã được chấp thuận bởi hơn ba phần tư số người bỏ phiếu. Trong tổng số 120 đoạn trong tài liệu chung kết, 113 đoạn đã được hơn 90% cử tri chấp thuận.
Trong số các chủ đề nhận được sự ủng hộ lớn như vậy, đó là: cơ hội để Giáo hội “trở nên khác biệt với các thế lực thực dân mới bằng cách lắng nghe các dân tộc bản địa Amazon”; những nỗ lực mục vụ lớn hơn nhằm hỗ trợ những người di cư và chống lại nạn buôn người; việc thành lập một trường đại học Công giáo tại Amazon; và việc thừa nhận một liên kết không thể thiếu giữa việc bảo tồn hệ sinh thái của Amazon cũng như việc bảo vệ quyền của các cộng đồng bản địa của nó.
Một trong những câu hỏi quan trọng nhất mà chúng ta hiện đang gặp phải trong Giáo hội đó chính là làm thế nào để trở nên cam kết với con đường của sự “chuyển đổi công nghị tính”, như Thượng Hội đồng này đã đặt ra, vượt qua nỗi sợ hãi và mất lòng tin. Thượng Hội đồng kêu gọi việc củng cố “văn hóa đối thoại, việc lắng nghe lẫn nhau, việc phân biệt tâm linh, sự đồng thuận và tinh thần hiệp thông” và đồng thời cho biết rằng, “không thể là một Giáo hội không thừa nhận việc thực thi hiệu quả ‘Cảm thức Đức tin’ (sensus fidei) của toàn thể Thiên Chúa”.
Trong suốt phần lớn Triều đại Giáo hoàng của Đức Phanxicô, nhưng đặc biệt là trong các cuộc họp của Thượng Hội đồng, cam kết của Giáo hội để lắng nghe, phân biệt và hiệp thông đã bị phản đối bởi một hình thức của ‘sự phủ quyết của những kẻ chất vấn’, được thực hiện bởi những tiếng nói đáng sợ và cố chấp nhất trong Giáo hội. Họ cho rằng tầm nhìn chật hẹp của họ về truyền thống đã được hồi đáp và khai trừ bất kỳ câu hỏi nào có thể được xem xét. Những tiếng nói đó được cất lên từ sự cô lập, chứ không phải từ hoạt động của Chúa Thánh Thần, và họ có nguy cơ lấn át những lời phê bình chân thực và trung thành mà Đức Phanxicô đã nói rằng Ngài luôn hằng mong muốn.
Do đó, Giáo hội phải chấp nhận nhiệm vụ cam go của việc khuếch đại những tiếng nói hiện diện trong hội trường Thượng Hồi đồng Giám mục và giữa các cộng đồng địa phương của Amazon. Chúng ta cần, như Đức Thánh Cha Phanxicô đã chia sẻ trong bài giảng của mình trong Thánh lễ bế mạc Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon, để luôn ghi nhớ rằng, “Tiếng kêu khóc của người nghèo … chính là tiếng kêu của niềm hy vọng của Giáo hội”. Toàn bộ thân thể của Chúa Kitô cần phải lắng nghe tiếng Thiên Chúa ngỏ lời với chúng ta ở đó.
Minh Tuệ (theo America)
