Đức Thánh Cha Phanxicô và bà Francesca Di Giovanni, Thứ trưởng ngoại giao Tòa Thánh phụ trách về các mối quan hệ đa phương
Các quốc gia tiếp nhận hàng triệu người tị nạn không nhận được sự hỗ trợ đầy đủ, và tình hình ngày càng trở nên tồi tệ hơn khi các quốc gia khác tạo ra các thỏa thuận vốn giăng bẫy những người di cư và những người tị nạn, thường là vô thời hạn, “tại các điểm chiến lược trong hành trình của họ”, một quan chức hàng đầu của Vatican cho biết.
“Thực tế của việc hàng triệu anh chị em của chúng ta hiện vẫn còn trong tình trạng bị giam cầm là một cuộc khủng hoảng về tinh thần liên đới. Nó sẽ thách thức lương tâm của chúng ta với tư cách là một gia đình các quốc gia để tìm kiếm các chiến lược vốn kêu gọi sự tham gia của tất cả các quốc gia với tư cách là những đối tác bình đẳng”, bà Francesca Di Giovanni, Thứ trưởng ngoại giao Tòa Thánh phụ trách về các mối quan hệ đa phương, cho biết.
Hôm thứ Ba ngày 5 tháng 10, bà Di Giovanni đã phát biểu với tư cách là trưởng phái đoàn Vatican tại Ủy ban điều hành Chương trình Người tị nạn của Cao ủy Liên hợp quốc tại Geneva. Vatican đã công bố bài phát biểu của bà vào cùng ngày.
Hệ thống hiện tại để xử lý những người bị cưỡng bức di cư đã “hoàn toàn quá tải” và “những nỗ lực nhằm đáp ứng một cách thỏa đáng”, khiến cho việc di cư, trong và ngoài biên giới, trở thành “một trong những thách thức cấp bách nhất trong thời đại của chúng ta”, bà Di Giovanni nói.
Mặc dù Công ước Người tị nạn 1951 tuyên bố mục đích của nó là đảm bảo rằng những người tị nạn có thể thực hiện “các quyền và tự do nền tảng” của họ, nhưng hàng triệu người tị nạn không thể được hưởng những quyền này ở nhiều khu vực trên thế giới, bà Di Giovanni nói.
Nhiều quốc gia đang nỗ lực cung cấp “các giải pháp cả tức thời lẫn lâu dài”, nhưng các quốc gia chủ nhà không nhận được sự hỗ trợ đầy đủ, bà Di Giovanni nói.
“Một số quốc gia thậm chí đã gia tăng gánh nặng cho các cộng đồng chủ nhà thông qua một chiến lược đối ngoại không bền vững, né tránh trách nhiệm trực tiếp đối với dòng người di cư và tị nạn lớn, hỗn hợp thông qua các thỏa thuận ngăn cản họ, thường là vô thời hạn, tại các điểm chiến lược trên cuộc hành trình của họ”, bà Di Giovanni nói.
Người dân tập trung xung quanh “Little Amal”, một con rối cao lớn hình một cô gái trẻ tị nạn người Syria, ở Stuttgart, Đức, ngày 1 tháng 10 năm 2021. Con rối được rước đi khắp châu Âu từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Anh để nâng cao nhận thức về hoàn cảnh của những người tị nạn trẻ tuổi (Ảnh: Lukas Barth / Reuters qua CNS)
Các quốc gia gần các khu vực khủng hoảng này “chỉ mạnh mẽ bằng sự thống nhất và hiệu quả của cộng đồng quốc tế trong việc mở rộng sự hỗ trợ về mặt tài chính và kỹ thuật cho đội ngũ ứng cứu đầu tiên và những người dân địa phương đang phải vật lộn để tiếp tục cuộc sống hàng ngày”, bà Di Giovanni nói.
Vatican, bà Di Giovanni cho biết, đang kêu gọi tất cả các quốc gia “áp dụng các hành động cụ thể, có ý nghĩa, đặc biệt là để đối phó với số lượng ngày càng gia tăng của các cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng”.
Hành động cần thiết cấp bách, bà Di Giovanni nói, “bao gồm việc cho phép thị thực nhân đạo một cách hiệu quả, đúng đắn và hào phóng; ra mắt các chương trình tài trợ cá nhân và cộng đồng; mở hành lang nhân đạo cho những người dễ bị tổn thương nhất; và đảm bảo việc đoàn tụ gia đình” cũng như giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột và bất ổn buộc người dân phải chạy trốn.
Vatican cũng nhấn mạnh việc bảo vệ “quyền được chăm sóc sức khỏe của tất cả mọi người, bao gồm cả những người tị nạn và những người di cư, và đặc biệt là quyền của phụ nữ và trẻ em đang gặp rủi ro đặc biệt trong các tình huống nhân đạo”, bà Di Giovanni nói.
Bà Di Giovanni cho biết ủy ban điều hành UNHCR “không thể cho phép ý thức hệ xác định khả năng tiếp cận việc chăm sóc sức khỏe hoặc làm cho nó trở nên có điều kiện để chấp nhận các khái niệm về sức khỏe vốn không có sự đồng thuận quốc tế hoặc vi phạm phẩm giá con người và phớt lờ niềm tin tôn giáo”.
“Thay vào đó, việc tiếp cận chăm sóc sức khỏe phải được đảm bảo thông qua các luật và chính sách không phân biệt đối xử, toàn diện, tập trung vào lợi ích của mỗi con người, và dựa trên quyền được sống cho tất cả mọi người, kể từ khi thụ thai cho đến khi chết đi một cách tự nhiên”, bà Di Giovanni nói.
Minh Tuệ (theo Crux)
