Một đứa trẻ bị mất tay trái trong vụ thảm sát Yelewata tháng 6 năm 2025 đang được điều trị tại Bệnh viện Đại học Bang Benue của Nigeria (Ảnh: Ekani Olikita/ Truth Nigeria)
Nigeria hiện là quốc gia nguy hiểm nhất thế giới đối với các Kitô hữu, theo nhận định của tân Chủ tịch Ủy ban Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF).
Vicky Hartzler, một chính khách thuộc đảng Cộng hòa, từng đại diện bang Missouri tại Hạ viện Hoa Kỳ trong 12 năm, đã trở thành Chủ tịch của Ủy ban này vào tháng 6 vừa qua. Trong một cuộc phỏng vấn với CNA, bà Hartzler đã chia sẻ về sứ mạng mới của mình: “Chúng tôi muốn tạo ra sự khác biệt. Chúng tôi muốn cứu lấy nhiều sinh mạng”.
Chủ tịch Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, bà Vicky Hartzler (Ảnh: Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ)
Nigeria là ưu tiên số một của bà Hartzler. Trích dẫn số liệu từ Open Doors, một tổ chức quốc tế hỗ trợ các Kitô hữu bị bách hại, bà Hartzler cho biết rằng 69% số Kitô hữu bị sát hại trên toàn thế giới trong năm 2023 là ở Nigeria, với hơn 50.000 người bị giết hại kể từ năm 2009. Những vụ bạo lực này bao gồm các cuộc thảm sát tập thể các tín hữu, chẳng hạn như vụ tấn công vào hồi tháng 6 vào một địa điểm truyền giáo của Giáo hội Công giáo, nơi hơn 200 người đã bị sát hại.
Bà Hartzler kêu gọi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Nigeria vào danh sách “Quốc gia cần đặc biệt quan tâm” (CPC) và gây áp lực buộc chính phủ nước này bảo vệ công dân tốt hơn, đồng thời truy tố những kẻ phạm tội vì lý do tôn giáo.
Iran và Trung Quốc cũng tiếp tục là trọng tâm chính. Tại Iran, bà Hartzler cho biết đã có hơn 900 vụ hành quyết trong năm 2024, và 96 Kitô hữu bị kết án với tổng cộng hơn 260 năm tù giam.
Trong khi đó, Trung Quốc tiếp tục chiến dịch gọi là “Hán hóa” tôn giáo, đặc biệt nhắm vào người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, buộc các đền thờ Hồi giáo và nhà thờ phải treo ảnh nhà lãnh đạo Tập Cận Bình và thay thế việc thờ phượng truyền thống bằng tuyên truyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Bà Hartzler khẳng định những hành động này không chỉ là việc đàn áp, mà còn là nỗ lực có hệ thống nhằm xóa bỏ đời sống tôn giáo đích thực.
Ông Stephen Schneck, người từng giữ chức Chủ tịch USCIRF dưới thời Tổng thống Joe Biden và là cựu Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách và Nghiên cứu Công giáo tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ, cho rằng sứ mạng của USCIRF gắn liền với truyền thống Công giáo trong việc bảo vệ tự do tôn giáo, vốn đã được khẳng định từ Tuyên ngôn Dignitatis Humanae của Công đồng Vaticanô II.
Ông Schneck đã cảnh báo về “một sự gia tăng lịch sử trong cuộc bách hại tôn giáo trên toàn cầu” và đồng thời nhấn mạnh hai cuộc diệt chủng ở châu Á: nhắm vào những người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ tại Trung Quốc và người Rohingya tại Myanmar. Đối với ông Schneck, điều quan trọng không chỉ là ghi nhận những hành động tàn bạo này, mà còn phải bảo đảm chúng luôn được cộng đồng quốc tế quan tâm.
Ủy viên Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, ông Stephen Schneck (Nguồn: Phiên điều trần công khai của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ/ Ảnh chụp màn hình)
Ủy viên Maureen Ferguson, cựu thành viên cấp cao tại Hiệp hội Công giáo và người dẫn chương trình phát thanh EWTN, muốn thu hút sự chú ý đối với Nicaragua. Tại đây, chế độ của Tổng thống Daniel Ortega đã nhắm mục tiêu vào Giáo hội Công giáo qua việc bắt giữ các Linh mục, trục xuất các Nữ tu, và thậm chí giám sát cả các bài giảng trong Thánh lễ.
“Khi họ trục xuất các Nữ tu, các Nữ tu đang làm gì?”, bà Ferguson đặt câu hỏi, “Các Nữ tu chăm sóc những thiếu nữ lang thang, những người già nghèo khổ đang hấp hối. Ai chăm sóc cho họ bây giờ? Chính phủ chắc chắn không làm điều đó”.
Bà Ferguson cũng lưu ý đến sự đàn áp liên tục của Cuba đối với các Giáo hội và các tiếng nói tôn giáo độc lập, coi đây là một ưu tiên khu vực khác của USCIRF.
Ủy viên Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, bà Maureen Ferguson, trong ảnh đang giới thiệu Phó Tổng thống JD Vance tại Bữa sáng Cầu nguyện Công giáo Quốc gia năm 2025 tại Washington, D.C (Ảnh: EWTN News/ Ảnh chụp màn hình)
Bà Ferguson nhấn mạnh tự do tôn giáo quốc tế như là một phần trong việc bảo vệ phẩm giá con người: “Quyền thực hành đức tin của mình là một trong những quyền căn bản nhất của con người”, bà nói, liên kết điều này với quyền tự do lương tâm và sự thánh thiêng của sự sống.
Ông Schneck cho rằng cơ cấu lưỡng đảng của USCIRF làm gia tăng trọng lượng cho các khuyến nghị của Ủy ban, nhưng đồng thời cũng cảnh báo rằng các quyết định như chỉ định CPC hay đưa vào Danh sách Theo dõi Đặc biệt sẽ vô nghĩa nếu không có biện pháp thực thi”.
“Một cách quá thường xuyên, những chỉ định này không đi kèm với bất kỳ biện pháp chế tài nào, hoặc các chế tài bị miễn trừ”.
Bà Hartzler cùng các Ủy viên khác cũng đã nhấn mạnh Danh sách Nạn nhân của USCIRF, bao gồm những cá nhân bị cầm tù hoặc bị tra tấn vì niềm tin của họ. Việc công bố tên tuổi và câu chuyện của họ nhằm gây áp lực buộc các chính phủ phải trả tự do, đồng thời nhắc nhở thế giới rằng bách hại tôn giáo không phải là một khái niệm trừu tượng mà là thực tại đau thương của con người.
Các Ủy viên đều đồng thuận rằng người dân Hoa Kỳ có vai trò phải thực hiện. Bà Hartzler kêu gọi mọi người không chỉ cầu nguyện mà còn phải hành động: liên hệ với các nhà lập pháp, thúc giục Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao, và yêu cầu tự do tôn giáo phải trở thành trọng tâm của chính sách đối ngoại Hoa Kỳ.
Bà Ferguson kêu gọi Thượng viện nhanh chóng phê chuẩn ứng cử viên của Tổng thống Donald Trump làm Đại sứ lưu động về Tự do tôn giáo quốc tế, cựu Dân biểu Mark Walker, để tăng cường các nỗ lực ngoại giao của Hoa Kỳ.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ dự kiến sẽ sớm công bố báo cáo thường niên về Tự do Tôn giáo Quốc tế.
USCIRF là một cơ quan độc lập, lưỡng đảng thuộc Quốc hội, được thành lập theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 1998 (đã được sửa đổi). Ủy ban theo dõi quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng phổ quát tại nước ngoài; đưa ra khuyến nghị chính sách cho Tổng thống, Ngoại trưởng và Quốc hội; đồng thời giám sát việc thực thi các khuyến nghị đó.
Minh Tuệ (theo CNA)
