Đức Giám mục Silvio Jose Baez phát biểu bên cạnh Đức Hồng y Leopoldo Jose Brenes (giữa) và Sứ thần Tòa Thánh Stanislaw Waldemar Sommertag (trái) khi đến Masaya, Nicaragua, vào ngày 21 tháng 6 năm 2018. Các thành viên của Giáo hội Công giáo đã đến thành phố — nơi trong tuần lễ đó tuyên bố biểu tình phản đối chế độ cai trị của Tổng thống Daniel Ortega — “nhằm ngăn chặn một vụ thảm sát khác” vì nơi này đang chịu sự tấn công “không cân xứng” từ cảnh sát và lực lượng bán quân sự, những người mà một nhóm nhân quyền cho biết đã sử dụng AK47 và súng bắn tỉa Dragunov nhắm vào thường dân (Ảnh: Marvin Recinos | AFP)
Trong chiến dịch đàn áp mới nhất đối với các nhóm tôn giáo, bao gồm cả Giáo hội Công giáo, chính phủ Nicaragua đã đóng cửa hàng trăm tổ chức phi lợi nhuận và tuyên bố rằng từ nay các tổ chức tôn giáo sẽ phải kê khai thu nhập và nộp thuế.
Vào ngày 19 tháng 8, chế độ do Tổng thống Daniel Ortega và vợ, Phó Tổng thống Rosario Murillo đứng đầu, đã ban hành một sắc lệnh chấm dứt hoạt động của 1.500 tổ chức dân sự, tuyên bố rằng các tổ chức như vậy đã không trình bày báo cáo tài chính của họ trong nhiều năm. Tất cả các tài sản liên quan đến các tổ chức như vậy sẽ bị chuyển giao cho chính phủ.
Trong bối cảnh chính trị Nicaragua, các nhà thờ thường được coi là thành trì hỗ trợ cho phe đối lập của chính quyền Ortega và phải chịu ngày càng nhiều áp lực và các vụ tấn công.
Danh sách các tổ chức bị nhắm tới bao gồm một số nhà thờ và hiệp hội Kitô giáo cũng như một số tổ chức Công giáo, chẳng hạn như Caritas của Giáo phận Granada và Dòng Madre del Divino Pastor (Mẹ Chúa Chiên Lành).
Theo tờ Nicaragua La Prensa, Dòng tu này có 3 trường học tại các thành phố Diriamba, Managua và Bluefields. Trường học ở Diriamba đã thông báo với cộng đồng rằng trường này hiện sẽ do Bộ Giáo dục quản lý. Phụ huynh được thông báo rằng hiện tại sẽ không có thay đổi nào về học phí và lớp học được áp dụng vì nhà trường vẫn chưa được chính phủ liên hệ.
Tuy nhiên, các Nữ tu điều hành trường học đang chuẩn bị từ bỏ đồ đạc, trường học và nhà cửa, thành quả của công việc 101 năm tại Nicaragua. Theo tờ La Prensa, các nguồn tin cho biết hiệu trưởng của trường đã ra nước ngoài khi bà biết về quyết định này. Khi bà cố gắng quay lại Nicaragua, bà đã bị chế độ ngăn chặn.
Tờ báo cho biết thêm rằng đây là lần đầu tiên chính phủ chấm dứt hoạt động của nhiều tổ chức phi chính phủ cùng một lúc. 3.600 tổ chức phi chính phủ khác đã bị đóng cửa kể từ năm 2018.
Chỉ 3 ngày sau, chính phủ đã ra sắc lệnh chấm dứt tư cách pháp lý của 151 tổ chức dân sự khác, tất cả đều là phòng thương mại và hiệp hội thương mại.
Tuần trước, chính phủ Nicaragua tuyên bố rằng các tổ chức dân sự chỉ được phép hoạt động nếu họ thành lập “liên minh liên kết” với các tổ chức nhà nước.
Vào ngày 22 tháng 8, chế độ này cũng đã ban hành các sửa đổi đối với luật thuế, hủy bỏ việc miễn thuế cho các nhà thờ. Giờ đây, tất cả các tổ chức tôn giáo sẽ phải báo cáo thu nhập của họ và nộp thuế có thể lên tới 30%.
Những người chỉ trích chế độ và các thành viên nhà thờ coi biện pháp này là một nỗ lực nhằm “bóp nghẹt về mặt tài chính” các tổ chức tôn giáo ở Nicaragua.
“Vấn đề không phải là tài chính. Nếu các Linh mục được trả lương, việc họ đóng thuế là bình thường. Nhưng biện pháp đó thực sự là về việc chế độ Sandinista đang nỗ lực làm suy yếu các nhà thờ, phá hủy và kiểm soát họ”, Cha José María Tojeira, phát ngôn viên của Dòng Tên tại El Salvador – nơi nhiều tu sĩ Dòng Tên Nicaragua đã tị nạn sau khi trường đại học của Hội Dòng ở đất nước này bị đóng cửa – nói với Crux.
Theo Cha Tojeira, chế độ này muốn áp đặt ngày càng nhiều “sự độ độc tài của tư duy đơn điệu”.
“Tôn giáo là một trong số ít các phân khúc xã hội khuyến khích một tập hợp các ý tưởng riêng biệt khi đối mặt với chế độ độc tài. Đó là lý do tại sao họ đã đóng cửa các tổ chức phi chính phủ và đó là lý do tại sao họ muốn hủy hoại Giáo hội hết mức có thể”, Cha Tojeira nói thêm.
Biểu tình phản đối chính phủ ở Nicaragua (Ảnh: Vatican News)
Đối với Eliseo Núñez, một nhà phân tích chính trị người Nicaragua hiện đang lưu vong ở Costa Rica, “việc giám sát chặt chẽ việc bố thí” mà chế độ này đang thực hiện là bước đi yếu kém mới trong chuỗi các biện pháp độc tài.
“Các nhà thờ sẽ phải khai báo tất cả số tiền họ nhận được và sau đó phải trả thuế. Nhưng số tiền đó chắc chắn đã bị đánh thuế khi nó thuộc về người dân”, ông Núñez nói với Crux.
Theo ông, chế độ Sandinista “muốn bóp nghẹt Giáo hội về mặt tài chính”, điều này đã bắt đầu từ nhiều tháng trước khi các Giáo xứ và các tổ chức Caritas bị chính phủ đóng băng hoặc đình chỉ tài khoản ngân hàng và không thể rút tiền.
“Họ đang sử dụng chiến lược đất hoang. Họ muốn phá hủy hoàn toàn Giáo hội”, ông Núñez kết luận.
Trang web tin tức địa phương Mosaico CSI, hoạt động tại khu vực Matagalpa, đưa tin vào ngày 18 tháng 8 rằng có thêm 2 Linh mục đã rời Nicaragua để sống lưu vong tại Vatican.
Cha Denis Martinez thuộc Giáo phận Matagalpa và Cha Leonel Balmaceda thuộc Giáo phận Estelí, cả 2 Giáo phận đều do Đức Giám mục Rolando Álvarez đứng đầu, mục tiêu chính của chế độ trong Giáo hội Công giáo, người hiện cũng đang lưu vong, đã bị giam giữ vào ngày 10 và 11 tháng 8, và bị trục xuất khỏi Nicaragua vào ngày 14 tháng 8.
Hôm Chúa nhật, ngày 25 tháng 8, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bày tỏ sự quan ngại mới về những diễn biến ở quốc gia Trung Mỹ này.
“Hỡi những người dân Nicaragua thân yêu: Tôi khuyến khích anh chị em hãy đổi mới niềm hy vọng của mình vào Chúa Giêsu. Hãy nhớ rằng Chúa Thánh Thần luôn hướng dẫn lịch sử hướng tới những kế hoạch cao hơn”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói vào cuối bài chia sẻ trong giờ Kinh Truyền Tin hôm Chúa nhật, ngày 25 tháng 8.
Đức Thánh Cha giao phó Nicaragua cho sự bảo vệ và chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria.
“Xin Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm che chở anh chị em trong những giây phút gian nan thử thách và làm cho anh chị em cảm nhận được tình mẫu tử dịu dàng của Mẹ”, Đức Thánh Cha nói. “Xin Đức Mẹ đồng hành với dân tộc Nicaragua thân yêu”.
Minh Tuệ (theo Crux)
