Trái ngược với những gì một số nhà báo nói, năm cuộc bổ nhiệm Giám mục gần đây có nhiều vấn đề cần phải làm rõ hơn với các vấn đề nội bộ trong các Giáo phận tương ứng của họ hoặc với các mối quan hệ với chính quyền địa phương. Cha Sergio Ticozzi, nhà truyền giáo PIME và là chuyên gia về Trung Quốc, sẽ cung cấp một số thông tin chi tiết.
Hôm 18/8 vừa qua, Đức Cha Phanxicô Xaviê Kim Ngưỡng Khoa – Francis Xavier Jin Yangke (1958-) đã chính thức được bổ nhiệm làm Giám mục Giáo phận Ninh Ba (Chiết Giang), gần 3 năm sau cái chết của Đức Giám mục lúc bấy giờ là Đức Cha Mátthêu Hồ Hiền Đức (Matthew Hu Xiande), vị Giám chức đã cao niên.
Khi bước qua tuổi bát tuần và sức khỏe ngày càng suy kiệt, Đức Giám mục Hu cảm thấy bắt buộc phải bổ nhiệm Cha Jin làm Giám mục phụ tá cho ngài, điều mà Đức Cha Hu đã thực hiện một cách âm thầm, vào ngày 28 tháng 11 năm 2012. Khi Đức Cha Hu qua đời, Đức Cha Jin đã kế vị ngài mà không có quá nhiều sự phô trương, không chỉ với tư cách là người đứng đầu Giáo phận, mà còn là người lãnh đạo chi nhánh địa phương của Hiệp hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc (CPCA).
Hội đồng Giám mục Trung Quốc cuối cùng đã đồng ý cuộc bổ nhiệm của ngài và Chủ tịch Hội đồng Giám mục, Đức Cha Joseph Ma Yinglin, đã chủ sự buổi lễ tấn phong Giám mục với sự tham dự của tất cả các giáo sĩ trong Giáo phận và khoảng 200 tín hữu.
Cuộc bổ nhiệm Giám mục hôm 18/8 vừa qua là cuộc bổ nhiệm chính thức thứ năm đối với các Giám mục Giáo phận bình thường kể từ khi Vatican và Trung Quốc ký thỏa thuận tạm thời vào ngày 22 tháng 9 năm 2018. Hai cuộc bổ nhiệm Giám mục khác đã diễn ra trong các cộng đồng chính thức, nhưng cần phải làm rõ một số vấn đề nhằm tránh gây hiểu lầm.
Việc tấn phong Đức Cha Antôn Diêu Thuận – Anthony Yao Shun (1965-) làm Giám mục Địa phận Tế Ninh (Nội Mông), vào ngày 26 tháng 8 năm 2019, và Đức Cha Stêphanô Tư Hồng Vĩ – Stephen Xu Hongwei (1975-) làm Giám mục Địa phận Hán Trung (Thiểm Tây), vào ngày 28 tháng 8 năm 2019, không diễn ra theo Thỏa thuận Trung-Vatican’, nhưng đã được thực hiện trong một thời gian dài, dưới sự bảo trợ riêng biệt của cộng đồng địa phương và các Giám mục cao niên tại địa phương.
Hoàn cảnh và lý do là hoàn toàn khác nhau đối với năm cuộc bổ nhiệm Giám mục khác. Các cuộc đàm phán đầu tiên, về Đức Cha Phêrô Cận Lộc Cương – Peter Jin Lugang (1956-), người trở thành Giám mục Địa phận Nam Dương (Hà Nam) vào ngày 30 tháng 1 năm 2019, đã diễn ra trong hơn bốn năm và là một phần của tiến trình chậm chạp và mệt mỏi liên quan đến 8 Linh mục không chính thức trong Giáo phận Nam Dương, phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan về việc phải đăng ký hoặc bị trục xuất, do đó, các nhà thờ của họ không có giáo sĩ.
Bất chấp những lời kêu gọi khác nhau, họ đã cố gắng tự mình tìm ra một giải pháp thiết thực, bao gồm cả việc bổ nhiệm chính thức của Đức Cha Jin.
Hai Giám mục hầm trú khác – Đức Cha Phêrô Lâm Gia Thiện – Peter Lin Jiashan (1934-) Địa phận Phúc Châu (Phúc Kiến) và Đức Cha Phaolô Mã Tồn Quốc – Paul Ma Cunguo (1971-) Địa phận Sóc Châu (Sơn Tây) – cũng đã chính thức được bổ nhiệm Giám mục. Đức Giám mục Lin đã hy vọng trong một thời gian dài được chính thức công nhận là “Tổng Giám mục”, nhưng ngài đã hết sức bối rối trong việc đề nghị sự chấp thuận của Rome.
Cuối cùng, khi đã gần đến tuổi cửu tuần (86 tuổi) và đã yếu ớt, có lẽ do một số Linh mục thúc đẩy với những động cơ thầm kín, Đức Cha Lin cũng đã được chấp nhận (vào ngày 9 tháng 6 năm 2020). Ngược lại, Đức Giám mục Ma đã làm mọi việc một cách hết sức điềm tĩnh vào ngày 9 tháng 7 năm 2020, với sự hợp tác của chính quyền địa phương, nhằm tránh những khó khăn thêm cho sứ vụ mục vụ của mình.
Hai cuộc bổ nhiệm khác là của Đức Cha Phêrô Lý Hội Nguyên – Peter Li Huiyuan (1965-) vào ngày 22 tháng 6 năm 2020, người đã được Đức Cha Luca Lý Kinh Phong – Lucas Li Jingfeng, Giám mục Địa phận Phượng Tường (Thiểm Tây), tấn phong Giám mục vào năm 2014 và kế vị ngài vào năm 2017, và của Đức Cha Phanxicô Xavie Kim Ngưỡng Khoa – Prancis Xavier Jin Yangke Địa phận Ninh Ba.
Cả hai đều đã trở thành các vị Giám mục chính thức, những người kế nhiệm các Giám mục của họ sau khi các vị này qua đời, nhưng không được bổ nhiệm chính thức, vì Hội đồng Giám mục đã chậm trễ trong việc đồng ý vì nhiều lý do khác nhau.
Nhiều khả năng, sự chậm trễ là do cả hai đã được tấn phong Giám mục bởi các vị Giám mục tiền nhiệm cao niên của họ theo cách thức được cho là không phù hợp với các quy tắc. Cuối cùng, họ đã được bật đèn xanh và thực hiện bước này mà không cần thận trọng vì họ đã được kết nối với CPCA.
Rõ ràng là mỗi trường hợp cần phải được xem xét dựa trên phẩm chất xứng đáng của từng người, và điều này đôi khi có thể khó khăn. Thật không may, một số nhà báo có xu hướng đặt các sự kiện gần đây vào tiêu điểm của Thỏa thuận Trung Quốc-Vatican và tạo cho ccác sự kiện ấy một sự mơ hồ, nếu không muốn nói là một sự sai lệch.
Minh Tuệ (theo Asia News)
