(Ảnh: maxuser/ Shutterstock)
Tuần này, Nhà Trắng đã công bố kế hoạch về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Hoa Kỳ, nhằm “đạt được vị thế thống trị toàn cầu về AI” và thúc đẩy “sự phát triển của con người, năng lực cạnh tranh kinh tế và an ninh quốc gia cho người dân Hoa Kỳ”.
Kế hoạch này được đưa ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo Công giáo tiếp tục kêu gọi các nhà phát triển AI thận trọng trong việc triển khai và hoàn thiện công nghệ mới này.
Bản kế hoạch có tên “Chiến thắng trong cuộc đua AI: Kế hoạch hành động AI của Hoa Kỳ” đề ra hơn 90 hành động chính sách ở cấp liên bang, tập trung vào ba trụ cột chính: thúc đẩy đổi mới, xây dựng cơ sở hạ tầng AI của Hoa Kỳ và dẫn đầu trong ngoại giao và an ninh quốc tế”.
Tuyên bố của Tòa Bạch Ốc nêu rõ những chính sách then chốt mà kế hoạch AI sẽ tập trung triển khai, bao gồm: chia sẻ công nghệ với các đồng minh trên toàn cầu, xây dựng các trung tâm dữ liệu, và gỡ bỏ các rào cản hành chính đối với sự phát triển AI.
Chính phủ cũng sẽ tập trung vào việc “cập nhật các hướng dẫn mua sắm công, nhằm đảm bảo rằng chính phủ chỉ ký hợp đồng với những nhà phát triển mô hình ngôn ngữ tiên tiến có hệ thống khách quan và không mang thiên kiến ý thức hệ áp đặt từ trên xuống”.
Quan điểm của Giáo hội Công giáo về AI
Charles Camosy, tác giả, giáo sư thần học luân lý và đạo đức sinh học tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ, chia sẻ với EWTN News trong tuần này rằng con người cần “cực kỳ, cực kỳ thận trọng” khi sử dụng AI, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ này tiếp tục phát triển nhanh chóng tại Hoa Kỳ và trên toàn thế giới.
Trong chương trình “EWTN News In Depth”, ông Camosy nói rằng: “Chúng ta phải xây dựng một nền văn hóa biết định hình AI để phục vụ con người, chứ không để con người phải phục vụ AI”.
Giữa bối cảnh AI đang ngày càng phát triển, ông Camosy khẳng định rằng ông “chắc chắn 100%” Đức Thánh Cha Lêô XIV đã nhận thức rõ những nguy cơ mà công nghệ này đem lại. Ông cho rằng việc đối diện với AI có thể trở thành “dự án tham vọng và bền bỉ nhất” trong triều đại Giáo hoàng của ngài.
Trong buổi tiếp kiến tại Vatican hồi tháng Sáu, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tuyên bố rằng AI “chắc chắn sẽ là một sự trợ giúp lớn cho xã hội, với điều kiện việc sử dụng nó không làm tổn hại đến căn tính và phẩm giá con người, cũng như các quyền tự do căn bản của họ”.
Ngài nói thêm: “Chúng ta không được quên rằng trí tuệ nhân tạo là công cụ phục vụ con người, không nhằm hạ thấp hay thay thế con người”.
“Đức Thánh Cha đã chọn Tông Hiệu Lêô XIV để nối kết mình với Đức Giáo hoàng Lêô XIII, người từng đối mặt với cuộc cách mạng công nghiệp vào cuối thế kỷ XIX”, ông Camosy nhận định.
“Ngài đang tự đặt mình vào một bối cảnh tương tự và đặt câu hỏi: ‘Chúng ta đang trải qua một sự thay đổi công nghệ vốn sẽ hoàn toàn định hình lại văn hóa. Vậy chúng ta phải phản ứng ra sao?’”.
“Dĩ nhiên Giáo hội không thể kiểm soát được AI”, ông Camosy nói thêm. Nhưng theo ông, Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ có thể rút ra từ những điều Đức Lêô XIII đã nêu trong thời kỳ cách mạng công nghiệp để nói rằng: “Phát triển công nghệ là điều cần thiết, nhưng người lao động cũng có quyền của họ”.
Ông cảnh báo rằng nếu AI chiếm lĩnh quá sâu vào lĩnh vực lao động, “chúng ta sẽ không còn nghĩ mình là những người cần lao động hoặc muốn làm việc nữa. Tuy nhiên, như bao vị Giáo hoàng khác đã dạy qua Học thuyết Xã hội Công giáo, lao động là phần thiết yếu trong trải nghiệm của con người”.
“Lao động là cách chúng ta phản ánh công trình sáng tạo của Thiên Chúa, và là cách chúng ta thể hiện hình ảnh Thiên Chúa nơi chính mình”, ông nói.
Ông Camosy cũng cảnh báo về nguy cơ của các chatbot AI, điều mà ông cho là “cực kỳ nguy hiểm,” bởi lẽ đôi khi “người ta không còn phân biệt được họ đang nói chuyện với con người hay máy móc. Và chỉ cần một chút nhầm lẫn về điều này thôi cũng là một mối lo ngại cực kỳ nghiêm trọng”.
“Chúng ta là những hữu thể bằng xương bằng thịt, được dựng nên theo hình ảnh và giống với Thiên Chúa, với một linh hồn biểu lộ mối tương quan mà một chatbot không bao giờ có thể có”, ông nói.
Con người cần hết sức thận trọng khi sử dụng AI và chatbot, vì chúng “chắc chắn” có thể trở thành nguồn gây hại, đặc biệt là khi chúng dẫn đến những “ảo tưởng khủng khiếp” đối với người dùng.
“Chúng ta không cần phải đi sâu vào những khái niệm siêu hình về mối liên hệ giữa ma quỷ và chatbot để nhận ra rằng: ‘Dĩ nhiên nó có thể là cánh cổng dẫn đến sự dữ’.”
Hội đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ cũng đã nhiều lần nhấn mạnh rằng AI phải được phát triển sao cho phù hợp với phẩm giá con người trong quá trình tiến triển.
“AI là một công cụ, khi được xây dựng dựa trên những nguyên tắc luân lý đúng đắn, có thể giúp con người vượt qua nhiều trở ngại trong cuộc sống và cải thiện tình trạng của con người”, các Giám mục Hoa Kỳ phát biểu trước Quốc hội hồi đầu năm nay.
“Tuy nhiên, công nghệ này nên hỗ trợ con người chứ không thay thế họ hoặc thay thế các phán đoán luân lý của họ”.
“Với tư cách là những Mục tử được trao phó trách nhiệm chăm sóc sự sống và phẩm giá con người, chúng tôi khẩn thiết kêu gọi các nhà lập pháp lắng nghe lời mời gọi của Đức Thánh Cha Lêô XIV, để đảm bảo rằng AI được phát triển với tinh thần trách nhiệm và phân định, hầu mang lại lợi ích đích thực cho tất cả mọi người”, các Giám mục nhấn mạnh.
Trước tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ, ông Camosy kết luận: “Tạ ơn Chúa vì chúng ta có một vị Giáo hoàng như hiện nay”.
Giáo hội Công giáo, ông Camosy cho biết, “có thể là tiếng nói duy nhất dám lên tiếng phản đối chống lại một số xu hướng nguy hiểm này”.
Minh Tuệ (theo CNA)
