Nạn nhân sống sót sau thảm họa Holocaust cảm ơn ĐTC Phanxicô vì đã nhấn mạnh chủ nghĩa bài Do Thái trong chuyến Tông du Trung Âu

Một nạn nhân sống sót sau thảm họa Holocaust đã cảm ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì đã nhấn mạnh chủ nghĩa bài Do Thái trong chuyến viếng thăm Trung Âu của mình.

Nhà văn Do Thái gốc Hungary Edith Bruck đã bày tỏ lòng biết ơn của mình trong một bức thư được gửi cho Đức Thánh Cha Phanxicô vào ngày 15 tháng 9 trong cuộc họp báo trên chuyến bay trở về Rome sau chuyến Tông du kéo dài bốn ngày tới Hungary và Slovakia.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp gỡ các cộng đồng Do Thái ở cả hai quốc gia trong chuyến viếng thăm từ ngày 12 đến 15 tháng 9, nhắc lại những đau khổ của họ trong Chiến tranh Thế giới thứ hai và đồng thời lên án chủ nghĩa bài Do Thái đương thời.

Nhà văn Bruck, 90 tuổi, viết: “Đức Thánh Cha Phanxicô kính mến, những lời của ngài về chủ nghĩa bài Do Thái, vốn chưa bao giờ bị xóa bỏ, ngày nay phù hợp hơn bao giờ hết. Không chỉ ở các quốc gia ngài đang viếng thăm, mà còn trên khắp Châu Âu”.

“Đức Thánh Cha Phanxicô kính mến, con đang theo dõi và lắng nghe những phát biểu nền tảng của ngài vốn không thể để bất cứ ai thờ ơ ở những nơi mà sự dữ đang thịnh hành”.

Chia sẻ rằng những người bạn Hungary đã nói với bà rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã để lại “dấu ấn tình yêu” trong chuyến viếng thăm kéo dài tiếng đồng hồ tới thủ đô Budapest, nhà văn Bruck cho biết thêm: “Nguyện xin Thiên Chúa đồng hành với mỗi bước đi của ngài vì hòa bình, sự chung sống, và đồng thời mở rộng những quả tim và lương tri vẫn chưa thuần khiết”.

“Con hy vọng rằng tiếng nói của Đức Thánh Cha và sự ấm áp mà ngài tỏa ra sẽ chạm tới, đánh động, thức tỉnh những điều tốt đẹp nơi tất cả mọi người. Đôi khi, ngay cả trong bóng tối sâu thẳm nhất, ánh sáng cũng có thể đi theo đường của nó. Con nhận thức được điều đó và do đó con sống và hy vọng”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập đến chủ nghĩa bài Do Thái trong cuộc họp báo trên chuyến bay vào ngày 15 tháng 9 khi ngài từ Slovakia trở về Rome. Nhà báo Stefano Maria Paci của tờ Sky Tg 24 đã trình bức thư cho Đức Thánh Cha, đọc những dòng mở đầu của bức thư này.

Đức Thánh Cha Phanxicô trả lời: “Chủ nghĩa bài Do Thái đang là xu hướng hiện nay, nó đang hồi sinh. Đó là một điều rất tồi tệ”.

Đức Thánh Cha đã gặp gỡ đại diện của các cộng đồng Do Thái ở Hungary tại Bảo tàng Mỹ thuật ở Budapest vào ngày 12 tháng 9.

Đức Quốc xã đã trục xuất hơn 434.000 người Do Thái khỏi Hungary trước khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc. Họ tống hầu hết những người này vào trại tập trung Auschwitz, nơi ước tính khoảng 80% bị hút khí độc khi bị đưa đến đây.

Trong một bài phát biểu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phản ánh về cuộc đời của nhà thơ Miklós Radnóti người Hungary, người sinh ra trong một gia đình Do Thái nhưng đã trở lại đạo Công giáo. Bị giam cầm trong trại lao động nô lệ, nhà thơ Radnóti bị bắn chết vào năm 1944 trong một cuộc tuần hành cưỡng bức.

“Sự nghiệp rực rỡ của ông đã bị cắt đứt bởi lòng căm thù mù quáng đối với những người, không vì lý do gì khác ngoài nguồn gốc Do Thái của ông, đã ngăn cản ông không được giảng dạy và sau đó tách biệt ông ra khỏi gia đình”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.

“Bị giam cầm trong trại tập trung, trong một chương đen tối và sa đọa nhất của lịch sử nhân loại, nhà thơ Radnóti vẫn tiếp tục sáng tác thơ cho đến khi qua đời. Cuốn ‘Bor Notebook’ là tập thơ duy nhất của ông còn sót lại sau tội ác diệt chủng. Nó minh chứng cho sức mạnh của niềm tin vào sự ấm áp của tình yêu thương giữa cái lạnh giá băng giá của những trại tập trung, thắp sáng bóng tối của sự hận thù bằng ánh sáng của niềm tin”.

Đề cập đến một bài thơ trong đó nhà thơ Radnóti tự mô tả mình là một “cội rễ”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Chỉ khi chúng ta trở thành cội rễ của hòa bình và những chồi non của sự thống nhất, chúng ta sẽ chứng tỏ sự đáng tin cậy trong con mắt thế giới, những người nhìn chúng ta với sự khao khát vốn có thể mang lại niềm hy vọng nở hoa”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp gỡ cộng đồng Do Thái của Slovakia vào ngày 13 tháng 9 tại thủ đô Bratislava.

Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết tất cả người Do Thái ở Bratislava đều bị trục xuất đến các trại tập trung hoặc các trại lao động. Khoảng 11.500 trong số hơn 15.000 người Do Thái khi đó sống trong thành phố đã bị sát hại trong cuộc diệt chủng Holocaust.

Những người sống sót sau thảm họa Holocaust người Slovakia đã phát biểu tại sự kiện ở Quảng trường Rybné, một phần của khu Do Thái trước đây của thành phố.

Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Chúng ta hãy đoàn kết trong việc lên án tất cả các vụ bạo lực và mọi hình thức bài Do Thái, đồng thời nỗ lực làm việc để đảm bảo rằng hình ảnh của Thiên Chúa, hiện diện nơi nhân loại mà Ngài đã tạo dựng, sẽ không bao giờ bị xúc phạm”.

Bà Bruck sinh ra ở Hungary năm 1931 nhưng đã sống ở Ý từ những năm 20 tuổi. Bà sống sót sau các trại tập trung của Đức Quốc xã ở Auschwitz và Dachau, nơi bà bị đưa đến đây cùng với cha mẹ, hai anh trai và một người em gái khi 12 tuổi.

Cha mẹ và một người anh trai của bà đã chết trong trại tập trung. Bruck và các anh chị em còn lại của bà đã được quân Đồng minh giải thoát khỏi trại Bergen-Belsen vào năm 1945.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm bà Bruck tại tư gia của bà ở Rome vào tháng Hai.

Theo Vatican, trong cuộc gặp gỡ kéo dài khoảng một tiếng đồng hồ, bà Bruck và Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói về “những khoảnh khắc của ánh sáng vốn đánh dấu trải nghiệm địa ngục của các trại tập trung”.

Cuộc trò chuyện của họ cũng đề cập đến “nỗi sợ hãi và hy vọng cho thời đại chúng ta đang sống, đồng thời nhấn mạnh giá trị của ký ức và vai trò của những người cao niên trong việc nuôi dưỡng ký ức đó và truyền lại nó cho người trẻ”.

Khi chào bà Bruck, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Tôi đến đây để cảm ơn lời chứng của chị và để tri ân những người đã chịu đọa đày vì sự điên cuồng của chủ nghĩa dân túy Đức Quốc xã”.

“Và tôi chân thành lặp lại với chị những lời tôi đã nói xuất phát từ trái tim mình tại Yad Vashem và tôi lặp lại trước mặt tất cả những người, giống như chị, đã phải chịu đựng đau khổ rất nhiều vì điều này: ‘Xin hãy tha thứ, thay mặt nhân loại!’”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, theo thông tin của Vatican.

Sau năm 1945, bà Bruck quay trở lại Hungary và sau đó đến Tiệp Khắc, nơi người em gái của bà đang sinh sống. Bà Bruck lần đầu tiên kết hôn khi mới 16 tuổi và chuyển đến Israel. Cuộc hôn nhân đó kết thúc bằng việc ly hôn sau một năm, và tiếp theo là hai cuộc hôn nhân và ly hôn khác.

Bà Bruck chuyển đến Ý vào năm 1954, nơi bà kết hôn với Nelo Risi, một nhà thơ, đạo diễn phim, dịch giả và nhà biên kịch người Ý, người đã qua đời vào năm 2015 sau một thời gian dài chiến đấu với căn bệnh thoái hóa thần kinh.

Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, ông Risi đã chiến đấu ở mặt trận Nga và bị cầm tù trong một trại giam giữ của Thụy Sĩ.

Bà Bruck đã xuất bản một cuốn hồi ký về khoảng thời gian của bà trong các trại tập trung và những năm sau đó bằng tiếng Ý vào năm 1959. Năm 2001, cuốn hồi ký được dịch sang tiếng Anh với tựa đề “Who Loves You Like This” (Ai yêu ta như thế).

Là một nhà văn từng đoạt giải thưởng, bà Bruck cũng đã xuất bản nhiều tiểu thuyết, tuyển tập truyện ngắn, kịch và kịch bản phim bằng tiếng Ý và đạo diễn một số bộ phim tiếng Ý.

Trong những năm gần đây, bà Bruck tiếp tục nói về thảm họa Holocaust trong các trường học và các trường đại học.

Bức thư của bà được đưa ra ngay sau khi một vị Hồng y của Vatican viết cho các nhà lãnh đạo Do Thái đảm bảo với họ rằng những bình luận gần đây của Đức Thánh Cha Phanxicô không làm giảm giá trị của Torah (Ngũ Thư).

Các giáo sĩ Do Thái đã viết thư cho Đức Thánh Cha Phanxicô vào tháng 8, bày tỏ sự lo ngại tại một buổi tiếp kiến chung, trong đó Đức Thánh Cha nói rằng Luật Mô-sê “không mang lại sự sống”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra nhận xét trong loạt bài chia sẻ Giáo lý của mình về Thư gửi tín hữu Ga-lát, trong đó Thánh Phaolô đề cập đến một cuộc tranh cãi trong cộng đồng Kitô giáo sơ khai về việc các Kitô hữu phải tuân giữ Luật Do Thái chặt chẽ như thế nào.

Đức Hồng Y Kurt Koch nhắn nhủ với các giáo sĩ Do Thái: “Hãy ghi nhớ những khẳng định tích cực liên tục được Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra về Do Thái giáo, không thể nào cho rằng ngài đang quay trở lại với cái gọi là ‘học thuyết của sự khinh miệt’”.

“Đức Thánh Cha Phanxicô hoàn toàn tôn trọng nền tảng của Do Thái giáo và luôn tìm cách làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị giữa hai truyền thống đức tin”.

Minh Tuệ (theo CNA)