Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ viếng thăm Mozambique bị lũ lụt tàn phá trong chuyến Tông du tới ba quốc gia vào tháng Chín tới. Với sự trợ giúp của một nhà báo địa phương, chúng tôi làm nổi bật một số vấn đề mà đất nước này hiện đang phải đương đầu.
Mozambique, nằm ở phía đông nam lục địa châu Phi, đang vật lộn để bắt đầu quá trình phục hồi và tái thiết sau trận lốc xoáy Idai tàn khốc và những trận lũ lụt theo dau đó xảy ra vào hồi tháng 3 đã làm thiệt mạng hơn 800 người và khiến cho ít nhất một triệu rưỡi dân chúng bị buộc phải di dời.
Mặc dù quốc gia này có rất nhiều tài nguyên thiên nhiên và đất đai màu mỡ, đây vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất ở châu Phi với ít nhất 65% dân số sống dưới mức nghèo khổ.
Tình trạng tham nhũng, quản trị yếu kém, và các cuộc xung đột chính trị và tôn giáo tiếp tục khiến cho đất nước này trở nên nghèo nàn và đồng tạo ra những sự chia rẽ.
Đây chính là những thực tế mà ĐTC Phanxicô đã nhận thức rõ, như đã được chứng minh bằng món quà của Ngài gửi tặng Tổng thống Filipe Nyusi khi ông đến thăm Vatican vào tháng 9 năm 2017: một kỉ niệm chương với hình ảnh một cây ô liu và được khắc dòng chữ ‘Hãy tìm những gì tạo sự hiệp nhất, vượt qua những sự chia rẽ’.
Sheila Pires, người sinh ra tại Mozambique nhưng làm việc với tư cách là nhà báo và người dẫn chương trình phát thanh tại Đài phát thanh Chân Lý Nam Phi, phát biểu với Linda Bordoni, công tác viên Vatican News, rằng người dân Mozambique đang rất cần đến thông điệp về tình yêu và sự hiệp nhất của ĐTC Phanxicô.
Phóng viên Sheila Pires cũng tiết lộ rằng tinh thần thân hữu và sự liên đới của ĐTC Phanxicô đã tạo nên sự khác biệt to lớn đối với đất nước này.
Phóng viên Sheila Pires giải thích rằng khi Mozambique bị lũ lụt tàn phá vào năm 2000, thì Đức Jorge Bergoglio lúc bấy giờ là Tổng giám mục Địa phận Buenos Aires ở Argentina.
“Ngài là một người bạn chí cốt của Đức Hồng Y Julio Langa, lúc đó là Tổng Giám mục Xai-Xai”, Sheila Pires nói. Nhờ tình bạn tuyệt vời này, “Đức Jorge Bergoglio đã có thể gây quỹ đủ tiền để khôi phục thành phố Xai-Xai; Ngài đã có thể giúp thành phố đó tái xây dựng lại tất cả mọi thứ vì nó đã bị chìm trong biển nước và mọi thứ đã biến mất”.
ĐTC Phanxicô, Sheila Pires nói tiếp, đã luôn làm rất nhiều cho Mozambique: “Gần đây, một lần nữa, Ngài đã kêu gọi một khoản quyên góp rất lớn cho các quốc gia bị ảnh hưởng bởi cơn bão lốc xoáy”.
Vì vậy, Sheila Pires nói, đối với Mozambique chuyến thăm của ĐTC Phanxicô là một sự chúc lành; nó cũng sẽ “giúp vượt qua những căng thẳng”.
Một quốc gia bị chia rẽ
Phóng viên Pires giải thích rằng đất nước này hiện đang bị chia rẽ và trong tình trạng bất ổn chính trị, đồng thời chỉ ra rằng Đảng FRELIMO cầm quyền luôn đụng độ với phiến quân RENAMO đối lập, cả về những cáo buộc về tình trạng tham nhũng của nhà nước và kết quả tranh chấp của cuộc Tổng tuyển cử năm 2014.
Phóng viên Pires đã nhắc lại chuyến viếng thăm của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đến Mozambique vào năm 1988 ngay sau khi thỏa thuận hòa bình nơi mà Ngài đã tận mắt chứng kiến sự tàn phá của cuộc nội chiến kéo dài.
“Giờ đây, ĐTC Phanxicô là vị Giáo hoàng thứ hai đến thăm đất nước này, và mọi người đang hướng về phía Ngài với hy vọng rằng Ngài sẽ mang lại cảm giác hiệp nhất này”, phóng viên Pires nói.
Phóng viên Pires lưu ý rằng siêu bão Idai đã phá hủy cây cầu nối liền miền Nam và miền Bắc của đất nước.
Về mặt biểu tượng, Pires nói, “các cuộc xung đột và chia rẽ trong nước đó là giữa miền Nam và miền Bắc”. Sự sụp đổ của cây cầu đó chính là một dấu hiệu cho thấy đã đến lúc mọi người cần phải chấm đứt việc nhìn vào tất cả những sự chia rẽ và thực sự trở nên một, một lần nữa hiệp nhất với nhau để cùng nhau xây dựng lại đất nước và yêu thương nhau, chấm dứt tất cả những chia rẽ và xung đột”.
Sự chia rẽ và tình trạng tham nhũng
Trong nhiều năm, phóng viên Pires nói, miền Bắc đã bị cách ly khỏi nhịp điệu xã hội bởi các nhà lãnh đạo chính trị, và thực tế này, cùng với các cáo buộc tham nhũng tràn lan, đã dẫn đến sự chia rẽ.
Phóng viên Pires cho biết rằng thực tế là miền Bắc rất giàu tài nguyên khoáng sản cuối cùng cũng đã dẫn đến việc tạo ra nhiều sự chia rẽ hơn bởi vì, “thật bất ngờ, chính phủ đã để mắt đến miền Bắc”.
“Nhưng ai được hưởng lợi? Có phải nó mang lại lợi ích cho người dân miền Bắc hay chỉ là một số ít thuộc thành phần ưu tú?”, phóng viên Pires nhận xét.
Hy vọng, phóng viên Pires nói, ĐTC Phanxicô sẽ thấm nhuần tư tưởng của việc “hãy làm điều đúng đắn, nếu như chúng ta đầu tư vào miền Bắc, hãy để nó mang lại lợi ích cho người dân Mozambique chứ không chỉ là một số ít những người thuộc thành phần ưu tú”.
Phóng viên Pires cũng lưu ý rằng với sự xuất hiện của một khoản kinh phí lớn để duy trì đất nước bởi vì nó hiện đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo do siêu bão Idai gây ra, “một lần nữa tình trạng tham nhũng lại xuất hiện”.
“Ít nhiều một số cá nhân đang bỏ số tiền này vào túi của họ”, Pires nói.
Vì vậy, phóng viên Pires kết luận, có rất nhiều việc cần phải làm: “Hy vọng ĐTC Phanxicô sẽ có thể ngồi xuống cùng với chính phủ của chúng ta, với người dân Mozambique và giúp chúng ta trở lại với cảm thức về ‘thiện ích chung’ đó, chúng ta hãy làm những điều đúng đắn cho đất nước chúng ta”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
