Thiên Chúa, nơi Đức Giêsu vừa bày tỏ sự dứt khoát hướng về, đến với, kêu gọi và đồng bàn cùng những tội nhân với một tình yêu lân tuất, vừa cho thấy dung mạo khả ái của Lòng Thương Xót
Lời kêu gọi của Đức Giêsu đã làm thay đổi cuộc đời Mátthêu. Từ bỏ địa vị và công việc hái ra tiền, ông vui mừng đánh dấu bước ngoặc đổi đời bằng bữa tiệc tiếp đãi Đức Giêsu với các môn đệ, cũng là bữa tiệc chia tay với các đồng nghiệp.
Bữa tiệc ấy không qua khỏi sự dò xét và thái độ khó chịu của người Biệt Phái.
Bức tranh Mátthêu mô tả khởi đầu ơn gọi của mình, cho thấy sự tương phản của hai thái độ đối nghịch nhau, một bên là sự vui vẻ, ấm áp tình người giữa Đức Giêsu và những người tội lỗi, và bên kia là sự khó chịu, hạch sách các môn đệ Đức Giêsu của người Biệt Phái.
Lòng nhiệt thành với Luật Môsê cộng với thái độ kiêu ngạo, khiến họ trở nên ngu muội, tưởng rằng giữa Thiên Chúa và kẻ tội lỗi có một sự đối nghịch tận căn, không khoan nhượng. Vì thế, họ không chấp nhận những người thuộc về Thiên Chúa lại giao du với những kẻ bị lề luật coi là tội lỗi. Họ bỏ quên tất cả những lời của Thiên Chúa nói về người tội lỗi qua các ngôn sứ, như: “Kẻ gian ác, hãy bỏ đường lối mình đang theo, người bất lương, hãy bỏ tư tưởng mình đang có mà trở về với ĐỨC CHÚA – và Người sẽ xót thương – về với Thiên Chúa chúng ta, vì Người sẽ rộng lòng tha thứ.” (Is 55,7)
Không chấp nhận thái độ của Đức Giêsu, họ hỏi dồn các môn đệ: “Tại sao?”
Trong tư cách là Vị Thầy, Đức Giêsu trích sách Hôsê 6,6 : “Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế” để dạy cho họ bài học vì sao Người lại hành động như vậy, Đức Giêsu muốn nói đến sự liêm chính của một con tim biết nhận ra, sám hối tội lỗi của mình và trở về trung thành với giao ước của Thiên Chúa. Không có con tim sám hối, mọi hành vi tôn giáo ra vô ích.
Người còn khẳng định: “Vì tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi.” Như vậy Đức Giêsu cho thấy, Thiên Chúa tuy đối nghịch hoàn toàn với tội lỗi, nhưng Người lại luôn yêu thương những kẻ tội lỗi, do đó, Người luôn cho họ cơ hội để họ quay về với Người.
Thiên Chúa, nơi Đức Giêsu vừa bày tỏ sự dứt khoát hướng về, đến với, kêu gọi và đồng bàn cùng những tội nhân với một tình yêu lân tuất, vừa cho thấy dung mạo của Lòng Thương Xót.
Mátthêu, như các môn đệ Đức Giêsu, không phải là một cộng đoàn ưu tuyển gồm những người hoàn hảo, nhưng gồm những người nhận biết mình là kẻ tội lỗi, yếu đuối và nhiều khiếm khuyết. Do vậy, Mátthêu biết mình, biết cơ may và giá trị của lời kêu gọi “Anh hãy theo tôi” của Đức Giêsu. Dù cố gắng không để sự vui mừng riêng tư chen vào sách Tin mừng của mình, nhưng Mátthêu khéo bộc lộ qua hành vi dứt khoát, như chỉ chờ có thế, “Ông đứng dậy đi theo Người.”
“Đứng dậy đi theo Người” Mátthêu đoạn tuyệt lập tức với quá khứ tăm tối, bước đi những bước đầu tiên hướng về một tương lai tươi sáng làm môn đệ Đức Giêsu. Đức Giêsu không nhìn vẻ bề ngoài của Mátthêu, mà nhìn vào chiều sâu của tâm hồn, không nhìn vào quá khứ của ông với thành kiến, mà nhìn vào thực tại hiện sinh của kẻ theo Người.
Chẳng có vị thánh nào không có quá khứ, và chẳng tội nhân nào mà lại không có tuơng lai. Mátthêu đã nhanh chóng đáp trả lời mời gọi của Đức Giêsu với con tim khiêm tốn và chân thành, như thừa nhận mình là kẻ tội lỗi, cần đến ơn tha thứ của Người, chứ không phải vì mình công chính và tốt lành hơn những người khác.
Người Biệt Phái tưởng mình mạnh, đã không cần đến thày thuốc. Vì thế, họ không cần ơn chữa lành, không xứng đáng để được ơn cứu rỗi, vì không thấy hành động với lòng thương xót của Đức Giêsu, phản ánh dung nhan giầu Lòng Xót Thương của Thiên Chúa.
Đồng bàn với những người tội lỗi trong bữa tiệc, Đức Giêsu cho những vị khách của Mátthêu cảm giác thân ái và cảm thông tình trạng của họ. Sự hiện diện của Người trong tư cách là Vị Thầy, là Vị Ngôn sứ trong dân phần nào cũng đánh thức được những giá trị thiện hảo còn sót lại nơi họ, chí ít là “lòng nhân”, là tình người mà Người đang đối xử với họ, gần gũi với họ là những người tội lỗi, mặc cho tiếng đời thị phi.
Jos Ngô Văn Kha CSsR
