
Một con thiên nga cùng với đàn con của nó đang bơi trên Dòng sông Ill thơ mộng tại Strasbourg (Ảnh: AFP)
Cách đây 5 năm trước vào ngày 24 tháng 5, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã công bố Thông điệp Laudato Si’. Đức Hồng Y Turkson giải thích về việc làm thế nào nó có phụ đề như vậy, về việc chăm sóc Công tình Sáng tạo có sự kết nối thế nào với việc thờ phượng và tầm nhìn của Thánh Phanxicô Assisi về Công tình Sáng tạo.
Đức Hồng Y Peter Turkson là khách mời trong một cuộc hội thảo trực tuyến được tài trợ bởi Phong trào Khí hậu Công giáo Toàn cầu trong Tuần lễ Laudato Sí.
Tổng Trưởng Thánh Bộ Cổ võ sự Phát triển Con người Toàn diện đã giải thích về lý do tại sao Chương thứ hai trong Thông điệp Laudato Si’ lại được gọi là “Tin Mừng về Công trình Sáng tạo”. Đức Hồng Y Peter Turkson chia sẻ với chúng ta về việc tại sao Thông điệp lại có phụ đề “Về việc Chăm sóc Ngôi nhà chung của chúng ta” và về việc chăm sóc công trình sáng tạo có sự kết nối thế nào với việc thờ phượng Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa.
Cuối cùng, Đức Hồng Y Turkson khám phá mối tương quan như những người anh chị em khi chúng ta cùng nhau chia sẻ tất cả những thứ được tạo dựng, như đã được giải thích từ quan điểm của Thánh Phanxicô Assisi.
Tin Mừng về Công trình Sáng Tạo
Suy tư về Chương Hai của Thông điệp Laudato Si, Đức Hồng Y Turkson đã chỉ ra tầm quan trọng của lời giải thích của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về “Tin Mừng về Công trình Sáng tạo”. Mục đích của thể loại văn học của “Tin Mừng”, Đức Hồng y Turkson giải thích, là để công bố về những công trình vĩ đại của Thiên Chúa. Bất cứ khi nào ai đó nói về những điều Thiên Chúa đã thực hiện, cho dù đó là sự cứu rỗi hay hạnh phúc của con người, “thì đó luôn là Tin mừng, đó luôn là Tin Mừng”, Đức Hồng y Turkson nói.
Chìa khóa Kitô giáo đối với hệ sinh thái
“Đức Giáo hoàng Phanxicô, khi đề cập đến việc sáng tạo theo quan điểm Tin Mừng, mời gọi chúng ta nhận ra trong công trình sáng tạo một hành động vĩ đại của Thiên Chúa mang lại lợi ích cho loài người”. Hơn nữa, đây là chìa khóa để hiểu được toàn bộ Thông điệp vì nó tạo thành nền tảng cho lý do tại sao hệ sinh thái và việc chăm sóc trái đất lại quan trọng đối với các Kitô hữu. “Nó mời gọi chúng ta coi công trình sáng tạo như là một hành động của Thiên Chúa, với một kê hoạch và mục đích không dựa trên con người, mà dựa trên sáng kiến của chính Thiên Chúa trong việc tạo dựng mọi thứ”.
Ngoài ra, đó là một lời mời gọi để các Kitô hữu tìm kiếm kế hoạch của Thiên Chúa nơi tất cả mọi thứ được tạo dựng. Sách Sáng thế nói với chúng ta rằng Thiên Chúa sắp đặt công trình sáng tạo để nó sẽ là Ngôi nhà chung của chúng ta. Do đó, phụ đề của Thông điệp, “Về việc Chăm sóc Ngôi nhà chung của chúng ta”.
Sự kết nối với hành động thờ phượng
Sự chăm sóc của chúng ta đối với ngôi nhà chung vốn là công trình sáng tạo có mối liên hệ trực tiếp với việc thờ phượng, Đức Hồng Y Turkson tiếp tục giải thích. Vì người Kitô hữu được mời gọi xem tất cả công trình sáng tạo như là một hành động của Thiên Chúa, việc công trình sáng tạo phù hợp với cách chúng ta tôn thờ Thiên Chúa, Đấng sáng tạo, là bước tiếp theo. Nó giúp chúng ta trong “sự nhìn nhận của chúng ta về việc Thiên Chúa là ai và giúp chúng ta nâng cao khối óc và quả tim của mình và tất cả mọi thứ trong việc thờ phượng Thiên Chúa”, Đức Hồng Y Turkson nói.
Sách Sáng thế thể hiện vai trò mà Thiên Chúa trao phó cho con người trong “khu vườn” mà Ngài đã tạo dựng. Từ này được sử dụng trong tiếng Do Thái có một ý nghĩa về “sự phục vụ” và cũng được sử dụng theo nghĩa của hành động “phụng sự” mà con người dành cho Thiên Chúa trong việc thờ phượng Ngài. “Vì vậy, hoạt động của con người trong tất cả mọi thứ mà Thiên Chúa đã tạo dựng trong công trình sáng tạo cũng đại diện cho cách chúng ta thờ phượng Thiên Chúa, cách chúng ta phụng sự Thiên Chúa”.
Do đó, tất cả các hoạt động của con người cuối cùng “đều có ý nghĩa về việc thờ phượng Thiên Chúa”, Đức Hồng Y Turkson tiếp tục. Do đó, những câu hỏi nghiêm túc nảy sinh “nếu hoạt động hoặc việc sử dụng trái đất của chúng ta không góp phần vào việc thờ phượng và tôn vinh Thiên Chúa”.
Trái đất thuộc về tất cả mọi người, hiện tại và tương lai
Yếu tố thứ ba mà chúng ta có thể rút ra từ thực tế rằng công trình sáng tạo là một hành động của Thiên Chúa đó là nó không thuộc về bất kỳ một thành phần cụ thể nào của nhân loại để “khai thác bóc lột công trình sáng tạo dưới bất kỳ cách thức nào mà họ muốn”. Điều này áp dụng xét cả về mặt không gian lẫn về mặt thời gian. Chúng ta dự định sẽ quan tâm đến những nhu cầu hiện tại của chúng ta nhằm hướng đến những người sẽ cần phải đáp ứng nhu cầu của họ trong tương lai. Điều này được gọi là “sự liên đới liên thế hệ”, Đức Hồng Y Turkson nói.
Công trình Sáng tạo hướng đến việc chiêm ngắm
“Ý nghĩa của Tin mừng về Công trình Sáng tạo hướng đến việc chiêm ngắm”, được bày tỏ bởi Thánh Phanxicô Assisi, “người coi công trình sáng tạo như là một công cụ cho ý thức việc cầu nguyện và suy tư của mình”. Ngài cũng khuyến khích các anh em của mình sử dụng công trình sáng tạo trong cộng đoàn của họ như một yếu tố để qua đó họ có thể tôn thờ Thiên Chúa, Đức Hồng Y Turkson giải thích.
Công trình Sáng tạo tiết lộ sự hiện diện của Thiên Chúa
Theo cách này, Thánh Phanxicô phù hợp với Sách Khôn ngoan và Thánh Phaolô, người đã gìn giữ công trình sáng tạo vốn phản ánh Thiên Chúa. Ngài đề cập đến Thánh Vịnh 19 nói rằng trời xanh và không trung loan báo “những kỳ công vĩ đại của Thiên Chúa”. Điều này cho thấy rằng công trình sáng tạo có khả năng tường thuật và tiết lộ sự hiện diện của Thiên Chúa. Đây là một vấn đề “vô cùng quan trọng”, Đức Hồng Y Turkson lưu ý.
“Khi Thánh Phanxicô nhận thấy nơi công trình sáng tạo một phương tiện để suy ngẫm về sự hiện diện của Thiên Chúa, thì điều này chính là theo nghĩa đó”. Do đó, những điều Thánh Phanxicô nói có thể dạy chúng ta rất nhiều về việc chăm sóc công trình sáng tạo, “giữ gìn tất cả mọi thứ Thiên Chúa đã tạo dựng”.
Mối tương quan anh chị em trong công trình sáng tạo
“Công trình Sáng tạo, thật vậy, như Thánh Phanxicô nói, là một người anh, một người chị. Có Anh Mặt Trời, nhưng có Chị Trăng, Mẹ Trái Đất”. Thánh Phanxicô đã sử dụng các thuật ngữ liên quan đến “mối quan hệ thân thích” để bày tỏ mối quan hệ của chúng ta với những gì Thiên Chúa đã tạo dựng. Điều này có nghĩa là mối tương quan hệ của chúng ta với công trình sáng tạo được đặt trong ‘ mối quan hệ thân thích’ này”.
Điều này có ngay từ thuở ban đầu, Đức Hồng Y Turkson nhấn mạnh. Khi Thiên Chúa đưa con người vào Vườn Địa đàng, theo nghĩa đen của lệnh truyền tiếng Do Thái mà Ngài trao cho Adam là để “gìn giữ nó”. “ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa đem con người đặt vào vườn Ê-đen, để cày cấy và canh giữ đất đai” hoặc “gìn giữ nó” (St 2, 15). Đó là từ tương tự được Cain sử dụng khi Đức Chúa hỏi: “Em ngươi ở đâu?”, Cain đáp: “Con có phải là người canh giữ em con đâu!”. “Mối tương quan giữa anh em được phản ánh trong mối tương quan giữa gia đình nhân loại và công trình sáng tạo. Công trình Sáng tạo được tạo dựng cho chúng ta, những người có mối quan hệ thân thuộc, để được canh giữ như chúng ta coi sóc một người anh em của mình… Chúng ta bảo vệ người anh em của mình, chúng ta bảo vệ cuộc sống của họ. Chúng ta bảo vệ mọi thứ họ có”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)