Các tài liệu quan trọng của Giáo Hoàng thường bị hạn chế trong việc loan tin của báo chí trên các phương tiện truyền thông khi lần đầu tiên xuất hiện và sau đó bị các học giả và các nhà lãnh đạo Giáo hội lãng quên. Các tài liệu thực sự quan trọng được nghiên cứu trong các chủng viện và được kết hợp vào các giáo trình giáo dục tôn giáo, và các ý tưởng của các tài liệu này thấm nhập vào các tín hữu.
Tông Huấn “Niềm vui của tình yêu” (“Amoris Laetitia”) của ĐTC Phanxicô, sản phẩm tư tưởng của ĐTC Phanxicô sau hai Thượng Hội đồng Giám mục về chủ đề gia đình, đã được đón nhận một cách rộng rãi cả trong giới truyền thông Công Giáo lẫn thế tục khi nó được công bố vào năm 2016. Phần lớn nội dung tập trung vào phần mở đầu trong Chương 8 của tài liệu về khả năng những người Công giáo ly dị và tái hôn, những người đã không nhận được sự hủy bỏ đối với cuộc hôn nhân đầu tiên của họ, được phép Rước Lễ.
Một nhóm nhỏ nhưng có tiếng nói bao gồm các nhà bình luận Công Giáo (trong đó có một số Giám mục và Hồng y) đã cảm thấy đây chính là một sự vi phạm không thể chấp nhận được đối với Giáo huấn của giáo hội. Tuy nhiên, hầu hết các tín hữu (62%) đều ủng hộ việc mở rộng việc Rước Lễ cho những người Công Giáo đã ly dị và tái hôn, theo một cuộc thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew.
Từ ngày 5/10 đến ngày 6/10 năm 2017, một nhóm các nhà thần học và một số Giám mục đã gặp nhau tại Đại học Boston để cùng nhau suy tư về “Amoris Laetitia”. Hội nghị được triệu tập bởi Đức Hồng Y Blase Cupich Địa phận Chicago và James F. Keenan, S. J., thuộc Học viện Dòng Tên của Đại học Boston.
Các tham dự viên lưu ý rằng việc đón nhận “Amoris Laetitia” đã trở nên tích cực từ phía những người giáo dân đã đọc tài liệu này hoặc trải qua các chương trình được dựa trên đó. Mọi người đã nhận thấy nó thiết thực trong việc mô tả những thách đố mà các gia đình hiện đang phải đối mặt. Các nhà thần học Tây Ban Nha và da đen đã mô tả việc những ý tưởng của tài liệu đã tạo ra một tiếng vang trong các cộng đồng của họ như thế nào.
Nhưng mọi người đã nhanh chóng thừa nhận rằng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Cuộc khủng hoảng thuốc opioid và tình trạng thất nghiệp đang hủy hoại các gia đình. Người nghèo ít có khả năng kết hôn và có nhiều khả năng ly hôn hơn những người có thu nhập cao. Các gia đình mở rộng thường không hiện diện để giúp đỡ các cặp vợ chồng. Và những người trẻ tuổi đang bỏ đạo theo nhiều cách.
Các giáo xứ cần phải có tinh thần cởi mở hoan nghênh hơn đối với các gia đình, đặc biệt là các gia đình trong tình trạng khủng hoảng. “Amoris Laetitia” khuyến khích “việc lắng nghe” như là một phản ứng đầu tiên. “Đồng hành” là một từ khóa khác: đón nhận họ và sau đó cùng đồng hành với họ trong cuộc hành trình của họ hướng tới Thiên Chúa.
Nhưng ai sẽ thực hiện việc đồng hành này? Các linh mục được thụ phong dưới thời của Đức Gioan Phaolô II và Đức Bênêđíctô XVI thường tỏ ra nghi ngờ đối với tài liệu này. Cho đến khi các giáo sư chủng viện và các quản trị viên thay đổi, thì có rất ít hy vọng rằng các tân linh mục sẽ trở nên cởi mở và chào đón hơn.
Những người Công giáo bị xa lánh, những người đã đặt ra cho giáo hội một sự cố gắng khác, thường không gặp được những linh mục giống như ĐTC Phanxicô nơi các giáo xứ của họ. Khi họ phải chịu đựng sự lên án và loại trừ, họ sẽ bỏ đi, và không bao giờ trở lại.
Những người tham dự hội nghị chắc chắn được khuyến khích bởi những gì họ được nghe về việc tiếp nhận “Amoris Laetitia” ở Pháp, Đức và Ý từ việc viếng thăm các Giám mục và các nhà thần học. Hội nghị với đầy hứa hẹn với sự tham gia của Đức Hồng Y Kevin Farrell, Tổng Trưởng Thánh Bộ Giáo Dân, Gia Đình và Sự Sống của Vatican. Antonio Spadaro, một linh mục Dòng Tên và đồng thời cũng là một người bạn tâm phúc của ĐTC Phanxicô, cũng đã tham dự hội nghị này.
Vậy vai trò của giáo dân trong tất cả những vấn đề này là gì? Trước hết, người giáo dân nên đọc Chương 4 của “Amoris Laetitia” và giới thiệu chương này cho bất kỳ cặp vợ chồng nào đang chuẩn bị tiến tới hôn nhân hoặc đang trải nghiệm những thăng trầm của đời sống gia đình. Tiếp theo, người giáo dân phải lên tiếng. Các Giám mục và linh mục chủ yếu lắng nghe từ những người không hài lòng. Hãy nói cho các vị ấy biết anh chị em yêu mến ĐTC Phanxicô như thế nào cũng như về sự nhấn mạnh của ĐTC Phanxicô đối với lòng trắc ẩn và thương xót.
Như ĐTC Phanxicô đã nhấn mạnh, một trong những tội lớn nhất của Giáo hội đó chính là việc đối xử với giáo dân như trẻ con. Đã đến lúc giáo dân phải tự đào luyện mình, phải mạnh mẽ lên tiếng và hành động giống như những môn đệ đích thực của Chúa Kitô trong việc rao truyền niềm vui Tin Mừng. Như Đức Hồng y Farrell đã lưu ý tại hội nghị, các linh mục không có kinh nghiệm trực tiếp đối với vấn đề hôn nhân, và do đó, giáo dân cần phải trở thành những nhà lãnh đạo trong việc tiếp cận với các gia đình trong các cộng đồng giáo xứ.
Minh Tuệ chuyển ngữ
