Một trang từ cuốn Kinh thánh Đa ngữ Complutensian đầu thế kỷ 16 được trưng bày tại Thư viện Quốc hội ở Washington. Được coi là một kiệt tác của học thuật Công giáo, nó chứa đựng những đoạn trong nguyên bản tiếng Do Thái, bản dịch tiếng Hy Lạp được gọi là bản LXX và bản Vulgata tiếng Latinh. Văn bản là một bản ghi của các bản dịch quan trọng hơn trong sự phát triển của Kinh thánh. (Ảnh CNS0)
Chỉ sau sáu phút đấu giá tại nhà đấu giá Sotheby’s vào ngày 17 tháng 5, cuốn Kinh thánh tiếng Do Thái cổ nhất thế giới, được gọi là Codex Sassoon, đã được bán với giá 31,8 triệu đô la, một trong những mức giá cao nhất cho một cuốn sách hoặc tài liệu lịch sử từng được bán tại một cuộc đấu giá.
Những lo ngại trong nhiều tháng rằng người mua văn bản 1.100 năm tuổi này có thể chỉ giữ nó trong một bộ sưu tập tư nhân ngoài tầm nhìn của công chúng, gần như ngay lập tức được giải quyết khi Sotheby’s thông báo rằng người mua là Những người bạn Mỹ của ANU — Bảo tàng Người Do Thái ở Tel Aviv, được thực hiện nhờ sự đóng góp của Alfred H. Moses, cựu đại sứ tại Romania, và gia đình ông.
“Kinh thánh tiếng Do Thái có ảnh hưởng nhất trong lịch sử và là nền tảng của nền văn minh phương Tây,” Moses nói trong một tuyên bố. Cư dân 93 tuổi ở Washington cho biết ông nhận ra tầm quan trọng lịch sử của Codex Sassoon và nhiệm vụ của ông là cho thấy rằng “nó nằm ở một nơi có quyền truy cập toàn cầu cho tất cả mọi người”.
“Trong trái tim và tâm trí của tôi, nơi đó là đất nước Israel, cái nôi của đạo Do Thái, nơi khởi nguồn của Kinh thánh tiếng Do Thái. Ở Israel, tại ANU, nó sẽ được bảo tồn cho các thế hệ sau như là trung tâm và viên ngọc quý của toàn bộ và sự hiện diện rộng rãi của lịch sử Do Thái,” ông nói thêm.
Đây là một tin tốt cho James Hanges, giáo sư và trưởng khoa so sánh tôn giáo tại Đại học Miami ở Ohio. Ông nói: “Tôi nghĩ sẽ khó tìm được một nơi nào thích hợp” cho văn bản này hơn là Bảo tàng ANU của Người Do Thái.
Trước phiên đấu giá, Hanges cho biết ông sẽ theo dõi xem ai sẽ mua nó, lưu ý rằng nó có thể nằm ngoài tầm với của đại đa số các bảo tàng trên thế giới và chủ sở hữu tư nhân có thể cho bảo tàng mượn nó, nhưng cũng có thể không.
“Điều đó phụ thuộc vào ý thức của họ về nghĩa vụ xã hội,” ông nói hồi tháng Tư.
Bản thảo dự kiến sẽ được bán với giá từ 30 đến 50 triệu USD, được đặt theo tên chủ sở hữu một thời của nó, David Solomon Sassoon, một nhà sưu tập ở Anh.
Kể từ năm 1989, cuốn sách này — bao gồm hầu hết văn bản gốc của 24 sách trong Kinh thánh tiếng Hípri, ngoại trừ 12 trang trong Sách Sáng thế — đã thuộc sở hữu của một nhà sưu tập Thụy Sĩ. Những chuyến đi của văn bản cổ này, trước năm 1989, gần như có thể viết thành một cuốn sách.
Theo các nhà sử học, một người chép sách đã viết Codex Sassoon vào cuối thế kỷ thứ 9 hoặc đầu thế kỷ thứ 10, và bản thảo đã được chuyển đến một hội đường Do Thái ở Syria ngày nay. Sau khi hội đường bị phá hủy vào khoảng thế kỷ 13 hoặc 14, văn bản đã biến mất trong 600 năm tiếp theo. Nó xuất hiện trở lại vào năm 1929, được Sassoon mua và ở trong gia đình ông trong khoảng 50 năm trước khi được bán thêm một vài lần nữa.
Các nhà nghiên cứu cho biết tập sách dày 400 trang bằng giấy da cổ cung cấp cơ sở cho các bản dịch Kinh thánh được người Do Thái, Kitô giáo và Hồi giáo sử dụng ngày nay, dạy rằng kinh Torah và Thánh vịnh trong Kinh thánh tiếng Do Thái được mạc khải một cách thiêng liêng.
Một khía cạnh quan trọng của bản thảo này, ngoài niên đại và bộ sưu tập gần như hoàn chỉnh, là nó còn chứa một thứ gì đó tương tự như hướng dẫn phát âm được gọi là Masorah, do các học giả Kinh thánh tiếng Hípri có tên là Masoretes biên soạn.
Hanges cho biết vào tháng 4 rằng bản hướng dẫn này là một phần quan trọng của bản thảo, lưu ý rằng bản thảo có ý nghĩa đặc biệt vì nó được thực hiện vào thời điểm các học giả Do Thái đang cố gắng làm cho các bản Kinh thánh tiếng Do Thái dễ tiếp cận hơn đối với những người Do Thái sống trên khắp thế giới. và không phải lúc nào cũng nói tiếng Do Thái.
Các ghi chú trong bản thảo về cơ bản làm cho văn bản có thể truy cập được vì chúng chỉ cho người đọc cách đọc nó. Hanges cũng cho biết hướng dẫn này đã cung cấp một cách để cộng đồng Do Thái tự củng cố và duy trì sự thống nhất của họ trong bối cảnh bị đàn áp.
Một ngày sau khi bán, Hanges nhắc lại rằng giá trị của văn bản này là “ý nghĩa của nó đối với cộng đồng Do Thái” và cách nó mang lại “cảm giác về sự liên tục và phát triển theo thời gian”.
Ông nói, nếu bạn đi du lịch đến Israel, thì rất đáng để đến bảo tàng xem văn bản lịch sử này.
Bảo tàng trưng bày văn bản vào tháng 4 cho các chuyến thăm đúng giờ, như một phần của chuyến tham quan trước khi bán Kinh thánh, đã thông báo vào ngày 18 tháng 5 trên trang web của mình rằng văn bản cổ sẽ là một phần của triển lãm cốt lõi và bộ sưu tập vĩnh viễn.
Thông báo cho biết câu chuyện về sự tồn tại đơn thuần của codex ngày nay “thể hiện ý nghĩa của sự sống còn, sức chịu đựng, khả năng phục hồi, sự kiên trì và cống hiến, giống như người Do Thái.”
Daniel Pincus, chủ tịch của Những người bạn Mỹ của ANU cho biết: “Kinh thánh Codex Sassoon là một bản thảo mạnh mẽ và có ý nghĩa về đức tin, lịch sử và văn hóa. “Là nền tảng của Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo, Kinh thánh tiếng Hípri là một văn bản quan trọng đối với vô số người và là một trong những khám phá quan trọng nhất của thời đại chúng ta”.
Trọng Nhân (theo The Tablet)
