Tương lai của Giáo hội Công giáo phụ thuộc vào cuộc đối thoại công nghị tính giữa giáo sĩ và giáo dân.
Một ứng cử viên nữ cho chức Tổng Giám mục Lyon! Tuyên bố khiêu khích của thần học gia Anne Soupa mang tâm tình của người Công giáo. Một số ủng hộ động thái này, những người khác thì tức giận hoặc cho rằng nó không phù hợp. Và vẫn còn những người khác thờ ơ và nghĩ rằng cuộc chiến nằm ở nơi khác, nhắc nhở chúng ta rằng các Kitô hữu cũng phải tham gia vào thế giới để làm cho nó trở nên công bằng hơn và hợp nhất hơn.
Nhưng sáng kiến đang tạo ra một cú thúc đối với khả năng sáng tạo của người Công giáo, và đó là một điều tuyệt vời. Tuy nhiên, có thực sự cần thiết để sử dụng những hành vi khiêu khích?
Tất cả chúng ta cần phải cùng cộng tác với nhau để hình dung về một Giáo hội trong tương lai, một Giáo hội có khả năng đồng hành với những vấn đề hiện sinh của những con người đương thời của chúng ta.
Dĩ nhiên, vấn đề không phải là sự liên quan của Tin Mừng, nhưng cách nó được loan báo và cách thức nó được chia sẻ trong một xã hội nhận thức rõ rằng ngày càng có ít ngôn ngữ và biểu tượng mà người Công giáo sử dụng để bày tỏ và tôn vinh đức tin của họ.
Trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, Giáo hội cần phải rời khỏi đường lối sai lệch. Đức Giáo Hoàng Phanxicô mời gọi chúng ta làm điều này bằng cách kêu gọi một Giáo hội “vượt ra khỏi chính mình”.
Nhưng chúng ta giống như những tù nhân của trí tưởng tượng của chúng ta và cần phải thừa nhận rằng đó là một trí tưởng tượng đã được định hình trong nhiều thế kỷ bởi con người, nam và nữ.
Kinh Thánh, giải thích các sự kiện và lịch sử, thần học, cách thức quản trị đối với tổ chức, công việc rao giảng … Tất cả điều này là đặc quyền tối hậu độc nhất của con người trong nhiều thế kỷ.
Và bởi vì điều này, không chắc những người đàn ông trong Giáo hội sẽ tự quyết định chia sẻ những trách nhiệm này với phụ nữ. Làm thế nào chúng ta có thể không nhận ra rằng thần học cũng có thể được sử dụng để duy trì hiện trạng?
Hình ảnh của Giáo hội đã bị rạn nứt
Hơn nữa, việc chia sẻ trách nhiệm với phụ nữ chỉ là một khía cạnh của vấn đề mang tính toàn cầu hơn về vai trò của giáo dân. Hình ảnh của Giáo hội ngày nay đã bị rạn nứt bởi vì nhiều hình thức lạm dụng khác nhau đã gây ra bên trong Giáo hội.
Lạm dụng tình dục, lạm dụng quyền lực và lương tâm, và các mối quan hệ tinh thần bị lạm dụng dẫn đến các tình huống bị đè nén. Có rất nhiều những ví dụ và chúng đã gây ra sự thù ghét ghê tởm giữa nhiều người Công giáo.
Ngoài những lỗi lầm và sai lệch cá nhân, chúng ta đã thấy viễn tưởng về việc các linh mục hoặc những người sáng lập các cộng đoàn thường được đặt trên bệ đỡ, khiến họ vượt lên trên mọi nghi ngờ. Có một nhu cầu cấp thiết để giải kiến tạo (deconstruct) ảo tưởng này nhằm thiết lập các mối quan hệ huynh đệ hơn có tính đến sự mong manh của mỗi người.
Cuối cùng, chúng ta vẫn bị khóa chặt trong một tầm nhìn mang tính chất lãnh thổ của Giáo hội, được mô hình hóa bởi các Giáo xứ. Nhưng những điều này ngày càng thu hút ít người và những người tham gia vào đời sống Giáo xứ không phải lúc nào cũng tìm thấy sự nuôi dưỡng tâm linh mà họ đang tìm kiếm.
Để tiếp cận với những người đương thời, chúng ta phải phát minh ra những vị trí khác trong Giáo hội. Đã có nhiều sáng kiến, thậm chí chỉ là một số khiêm tốn.
Điều này chắc chắn ngụ ý việc suy nghĩ về các chức vụ khác. Tu sĩ Dòng Tên người Đức gốc Pháp Christoph Theobald đã đề xuất các chức vụ mới và riêng biệt đối với công việc quản trị. Chắc chắn có nhiều lựa chọn khác nữa.
Vẫn còn thiếu các diễn đàn cho việc đối thoại
Việc hình dung về một Giáo hội trong tương lai đòi hỏi phải có khả năng nói về sự tưởng tượng này, những lỗ hổng hiện tại với thực tế mà người Công giáo trải nghiệm và nỗ lực làm việc vì sự biến đổi của nó. “Lá Thư của Đức Giáo hoàng Phanxicô gửi Dân Chúa” kêu gọi chúng ta làm điều này.
Nhưng Giáo hội thiếu các diễn đàn cho việc đối thoại. Khi có rất ít không gian cho việc thảo luận về vai trò của phụ nữ trong Giáo hội, một số người nghĩ rằng họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải trở nên đối đầu và khiêu khích.
Đức Giám mục Michel Dubost, hiện là Giám quản Tông Tòa của Tổng Giáo phận Lyon, đã cố gắng một cách vô ích để thuyết phục các giáo sĩ của mình thành lập một nhóm làm việc về chủ đề này.
Và các Đức Giáo hoàng đã viết nhiều về cái gọi là “thiên tài nữ tính” và vai trò của phụ nữ trong Giáo hội. Nhưng các ngài chưa bao giờ thiết lập một cuộc đối thoại thực sự với phụ nữ.
Ngày nay, có nhiều cách thức có thể tiến về phía trước, và Giáo hội Đức cho chúng ta một ví dụ về điều này. Hành trình Thượng Hội đồng (Synod Path) đã đưa ra sáng kiến của các Giám mục Đức trong sự cộng tác chặt chẽ với giáo dân, giải quyết các vấn đề nhạy cảm: luân lý tính dục, vai trò của phụ nữ, thực thi quyền bính và các phương thức chống lạm dụng, đời sống độc thân của các linh mục …
Các cuộc thảo luận và bỏ phiếu tuân theo một giao thức nghiêm ngặt, và các cuộc trao đổi cho phép các Giám mục và giáo dân – và do đó cả phụ nữ – lắng nghe lẫn nhau và xem xét các cuộc tranh luận của nhau.
Tại Pháp, các Giám mục đã mời giáo dân đến và thảo luận về các vấn đề về sinh thái với họ. Đây là một chủ đề rất quan trọng thách thức lối sống của chúng ta và cũng có thể, kết quả là, giúp canh tân Giáo hội.
Một giấc mơ sẽ còn tiến xa hơn nữa ngày hôm nay, các Giám mục tại Pháp cũng sẽ chuẩn bị một Thượng Hội đồng quốc gia để đối mặt với một số vấn đề mà Giáo hội đang phải đối mặt. Nhiều người Công giáo đã sẵn sàng làm việc với các ngài trong việc tưởng tượng Giáo hội ngày mai.
Minh Tuệ (theo La Croix)
