Đức Cha Jozef Haľko, Giám mục Phụ tá TGP Bratislava, Slovakia (Ảnh: Peter Zimen)
Theo một Giám mục địa phương, khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm Slovakia vào Chúa nhật tới, ngài sẽ chứng kiến một đất nước đã thay đổi rất nhiều kể từ lần cuối cùng một vị Giáo hoàng đặt chân đến đất nước này.
Đức Cha Jozef Haľko, Giám mục Phụ tá của Tổng giáo phận Bratislava, cho biết rằng “bầu không khí xung quanh Giáo hội” đã thay đổi kể từ khi Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đến thăm nước này vào năm 2003, trong chuyến Tông du thứ ba của Ngài đến quốc gia Trung Âu.
“Chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Phanxicô đến Slovakia phải được xem xét trong bối cảnh của các chuyến viếng thăm của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II”, vị Giám chức 57 tuổi phát biểu với CNA.
“Ngay từ thời cộng sản, trước năm 1989, một bản kiến nghị có quy mô lớn đã được đưa ra đề nghị mời Đức Giáo hoàng đến thăm Slovakia. Mật vụ cộng sản đã bóp nghẹt tiếng nói này của người dân, thậm chí bắt bớ những người đứng ra tổ chức việc thu thập chữ ký”.
“Tuy nhiên, họ vẫn không thể ngăn chặn phong trào quần chúng này. Bằng cách này hay cách khác, các bức thư đã đến được với Đức Gioan Phaolô II. Và Ngài đã hết sức cảm động. Vì điều này, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã đến thăm nước này ba lần”.
Vị Giáo hoàng người Ba Lan đã đến thăm Slovakia lần đầu tiên vào năm 1990, bốn tháng sau khi Bức màn sắt sụp đổ, khi Slovakia vẫn còn là một phần của quốc gia được gọi là Tiệp Khắc. Đức Gioan Phaolô II đã đến thăm Praha và Bratislava, thủ đô của Slovakia kể từ khi nước này trở thành một quốc gia độc lập vào năm 1993.
Năm 1995, Đức Gioan Phaolô II đã đến thăm Bratislava, Nitra, Šaštín, Košice, Prešov, Spišská Kapitula, Levoča, Poprad, và Dãy núi Tatra, nơi tạo thành biên giới tự nhiên giữa Slovakia và quê hương của Đức Giáo hoàng, Ba Lan.
Năm 2003, Đức Gioan Phaolô II đã đến thăm Banská Bystrica, Rožňava và Bratislava.
“Các thế hệ cao niên luôn ghi nhớ rất rõ về chuyến viếng thăm này”, Đức Cha Haľko nói.
Đức Cha Haľko giải thích rằng trong 25 năm sau đó, Slovakia đã thay đổi một cách sâu sắc.
“Vào những năm 1990, tinh thần hăng hái đã lan tỏa sau khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ. Tinh thần hăng hái này cũng bao gồm Giáo hội, được coi là cơ quan chính thức duy nhất hiện thời nhằm chống lại chế độ cộng sản”, vị Giám chức nhắc lại.
Nhưng thế hệ mới “không nhìn nhận mọi thứ theo cách thức như vậy, Giáo hội không còn được lưu tâm đến bởi những điều Giáo hội đã nỗ lực thực hiện trong thời kỳ cộng sản”, Đức Cha Haľko nói, đồng thời cũng cho biết thêm rằng: “Bầu khí xung quanh Giáo hội đã thay đổi”.
Đức Cha Jozef Haľko, Giám mục Phụ tá TGP Bratislava, Slovakia (Ảnh: Peter Zimen)
Đức Cha Haľko, người được Đức nguyên Giáo hoàng Benedict XVI bổ nhiệm Giám mục vào năm 2012, cho biết rất khó để đánh giá liệu có nhiều hay ít sự tin tưởng vào Giáo hội ngày nay. Nhưng Đức Cha Haľko gợi ý rằng sự sụt giảm về số lượng ơn gọi là một chỉ báo mạnh mẽ, mặc dù nó là một phần của xu hướng châu Âu rộng lớn hơn.
“Không thể phủ nhận trào lưu thế tục hóa. Nó diễn ra hết sức mạnh mẽ. Nó đi sâu hơn nhiều vào vào trạng, vào ý thức vô thức, thông qua mạng xã hội và các phương tiện truyền thông”, Đức Cha Haľko nói.
Mặc dù chủ nghĩa cộng sản đã sụp đổ, một số vết sẹo hiện vẫn còn tồn tại. Và mặc dù nhận thức về Giáo hội đã thay đổi, nhưng ký ức về những gì Giáo hội đã thực hiện vẫn phải được duy trì, Đức Cha Haľko nói.
“Trong thời cộng sản, các Linh mục vẫn đứng thẳng lưng ngẩng cao đầu, không thỏa hiệp. Hành vi của họ phải có tác động ngày nay. Đối mặt với các xu hướng tự do và ý thức hệ mới, chúng ta phải chống lại tất cả bằng cách dựa trên tấm gương của những người vẫn tiếp tục trung thành với Giáo hội trong thời kỳ khó khăn”, Đức Cha Haľko nhấn mạnh.
“Lời kêu gọi mạnh mẽ đó là phải dựa trên chân lý và có thể hiểu được đối với con người hiện đại, mà không làm xao lãng những lời của Tin Mừng. Lời chứng của chúng ta phải nói về Triều đại của Thiên Chúa mỗi ngày”.
Đức Cha Haľko hy vọng rằng chuyến viếng thăm từ ngày 12 đến 15 tháng 9 của Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ giúp vực dậy tinh thần này.
Nói về thế hệ những người Công giáo trẻ tuổi ở Slovakia, Đức Cha Haľko chia sẻ: “Ít nhiều có những nhóm thanh niên tự phát cầu nguyện, ca hát, những người cùng nhau trải qua kỳ nghỉ của họ”.
“Đó là một di sản của chủ nghĩa cộng sản khi một số người đã tổ chức phong trào sinh hoạt vòng tròn”, Đức Cha Haľko nói, và đồng thời giải thích rằng các nhóm khoảng 15 người đã từng gặp gỡ nhau với sự hỗ trợ của các Linh mục bí mật, trong đó có Đức Hồng y Ján Chryzostom Korec người Slovakia.
“Nó cho thấy cũng có một tiềm năng về mặt tinh thần với những người trẻ tuổi. Động lực này mang lại hy vọng cho tương lai”, Đức Cha Haľko nhận xét.
Minh Tuệ (theo CNA)
