Tòa nhà Cao ủy ở Papua New Guinea (Ảnh: Wikicommons)
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã kết thúc chặng đầu tiên trong chuyến Tông du 4 quốc gia châu Á và châu Đại Dương, rời Indonesia vào sáng thứ sáu và hạ cánh tại Papua New Guinea (PNG), nơi ngài có thể sẽ đề cập đến các vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự như đói nghèo và biến đổi khí hậu.
Khi đặt chân đến thủ đô Port Moresby của Papua New Guinea, Đức Giáo hoàng Phanxicô cũng sẽ bước vào một trong những thành phố nguy hiểm nhất thế giới, với chỉ số tội phạm được Tổ chức Đánh giá Dân số Thế giới xếp hạng khoảng 80,5.
Đại sứ quán Hoa Kỳ đã nhắc nhở về vấn đề này trong một cảnh báo an ninh ngay trước khi Đức Giáo hoàng đến nước này, đưa ra một loạt các “thực hành an ninh tốt nhất”, theo cảnh báo, việc tuân thủ các thực hành này “sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ bạn trở thành nạn nhân của tội phạm” trong các sự kiện lớn theo lịch trình.
Danh sách này bao gồm các biện pháp phòng ngừa mà hầu hết người dân trong nước đã quá quen thuộc, bao gồm đóng hết cửa sổ và khóa cửa khi lái xe, đảm bảo các gói hàng và vật dụng khác được cất kỹ khi đỗ xe, không cầm theo bất cứ thứ gì và sẵn sàng cầm chìa khóa khi quay lại xe, tránh thể hiện sự giàu có như đồ trang sức và đồng hồ đắt tiền, và đừng bao giờ chống trả bằng vũ lực khi bị cướp.
Ít nhất thì đó không phải là kiểu lời khuyên mà hầu hết các Đại sứ quán quốc gia cảm thấy có nghĩa vụ phải đưa ra khi một Giáo hoàng đến thăm, nhưng nó minh họa một cách khéo léo những thực tế khắc nghiệt tại thực địa.
Bạo lực trên cơ sở giới cũng là mối quan ngại cấp bách ở nước này, với gần 70% phụ nữ cho biết họ đã từng bị bạo hành gia đình và khoảng một nửa số phụ nữ trên toàn quốc đã từng bị cưỡng hiếp.
Được biết đến với sự đa dạng văn hóa và sinh học phong phú, Papua New Guinea nổi tiếng với các bãi biển và các rạn san hô, cũng như các núi lửa đang hoạt động trong đất liền và rừng mưa nhiệt đới rậm rạp. Nơi đây cũng được biết đến với nhiều cộng đồng bộ lạc, với khoảng 600 bộ lạc riêng biệt hiện diện và nói hơn 650 ngôn ngữ.
Với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và những thách thức kinh tế, nghèo đói và biến đổi khí hậu là một trong những chủ đề chính mà Đức Giáo hoàng Phanxicô dự kiến sẽ đề cập khi đến Papua New Guinea.
Mặc dù đến Papua New Guinea là một quốc gia có thu nhập trung bình, nhưng mức độ bất bình đẳng thu nhập ở nước này khá cao, khiến 40% dân số sống dưới mức nghèo khổ cùng cực và 41% trẻ em sống trong cảnh nghèo đói.
Khoảng 80% người dân PNG sống ở vùng nông thôn, nơi mà theo Ngân hàng Thế giới, chỉ có chưa đến 40% cư dân có điện sử dụng trong gia đình, bất kể nơi đó có lưới điện hay không.
Quốc gia này cũng được coi là một trong mười quốc gia dễ bị ảnh hưởng bởi vấn đề biến đổi khí hậu nhất trên toàn thế giới, với nguyên nhân chính gây lo ngại là lượng mưa lớn gia tăng và tình trạng ấm lên và axit hóa của biển khiến các rạn san hô bị suy thoái.
Khác với Indonesia, một quốc gia Hồi giáo chiếm đa số, PNG là quốc gia có đa số dân theo Kitô giáo, với khoảng 98% dân số 10,5 triệu người theo một hình thức Kitô giáo nào đó. Khoảng 26% dân số theo đạo Công giáo, khiến đây trở thành chuyến viếng thăm quan trọng đối với Giáo hội địa phương.
Sau cả một ngày di chuyển vào thứ Sáu, Đức Giáo hoàng Phanxicô sẽ nghỉ ngơi trước khi bắt đầu hành trình chính thức tại Papua New Guinea.
Vào thứ Bảy, ngày 7 tháng 9, Đức Giáo hoàng dự kiến sẽ gặp Toàn quyền Robert Dadae, người đã tại nhiệm từ năm 2017. Là một phần của Khối thịnh vượng chung Anh, PNG nằm dưới sự cai trị của Vua Charles III của Anh, với vị Toàn quyền đóng vai trò là người đại diện của vua.
Sau đó, Đức Giáo hoàng sẽ gặp gỡ các nhà chức trách dân sự và ngoại giao đoàn trước khi đến thăm trẻ em đường phố được chi nhánh Caritas địa phương hỗ trợ.
Phát biểu với tờ L’Osservatore Romano của Vatican trước khi Đức Giáo hoàng Phanxicô khởi hành, Đức Hồng y John Ribat, Tổng Giám mục Port Moresby, người đã được nhận mũ đỏ từ Đức Giáo hoàng vào năm 2016, cho biết những đứa trẻ mà Đức Giáo hoàng sẽ gặp gỡ “đang đau khổ” và bị ảnh hưởng bởi nhiều khuyết tật như điếc và mù.
Đức Hồng y Ribat, người đã phục vụ với tư cách là Tổng Giám mục Địa phận Port Moresby từ năm 2008, cho biết Đức Giáo hoàng sẽ gặp gỡ những trẻ em được hỗ trợ bởi “Ủy ban Mục vụ Đường phố”, một văn phòng mục vụ mà ngài thành lập vào năm 2010, cũng như những trẻ em được hỗ trợ bởi Callan Services, một tổ chức được thành lập bởi Christian Brothers.
“Bằng cách này, tất cả chúng tôi đang cùng nhau cộng tác làm việc để chăm sóc tất cả những đứa trẻ này trong những hoàn cảnh mà chúng đang gặp phải”, Đức Hồng y Ribat nói.
Đức Giáo hoàng Phanxicô sẽ kết thúc ngày đầu tiên tại PNG bằng cuộc gặp gỡ các Giám mục, giáo sĩ, tu sĩ và giáo lý viên đang phục vụ tại đất nước này, trong đó có nhiều người là những nhà Thừa sai.
Vào Chúa nhật, Đức Giáo hoàng sẽ có cuộc gặp gỡ riêng với Thủ tướng PNG, ông James Marape, và cử hành Thánh lễ công khai tại Sân vận động Sir John Guise của Port Moresby trước khi đến thăm Giáo phận Vanimo nằm ở khu vực xa xôi.
Trong một cuộc phỏng vấn với Crux, Đức Giám mục địa phương Francis Meli đã mô tả Vanimo là “Giáo phận xa xôi nhất” cả nước, phần lớn là vùng đất rậm rạp có các cộng đồng dân cư xa xôi sinh sống, cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn, phần lớn dân số sống trong cảnh nghèo đói, bạo lực gia đình đối với phụ nữ và trẻ em gái là mối quan ngại cấp bách.
Tại Vanimo, Đức Giáo hoàng cũng sẽ có cuộc gặp gỡ riêng với một nhóm các nhà truyền giáo chiếm phần lớn trong Giáo hội tại PNG, bao gồm một số Linh mục người Argentina điều hành một trường học và các Nữ tu người Argentina điều hành một trung tâm dành cho phụ nữ và trẻ em gái bị lạm dụng.
Sau đó, Đức Giáo hoàng sẽ quay trở lại Port Moresby và gặp gỡ giới trẻ vào sáng thứ Hai trước khi rời khỏi đất nước.
Sau khi rời PNG, Đức Giáo hoàng Phanxicô sẽ có chuyến viếng thăm Dili ở Đông Timor từ ngày 9 đến 11 tháng 9 và chuyến viếng thăm Singapore từ ngày 11 đến 13 tháng 9 trước khi trở về Rôma.
Chuyến viếng thăm hiện tại của Đức Giáo hoàng Phanxicô tới Châu Á và Châu Đại Dương đánh dấu chuyến Tông du quốc tế dài nhất của Đức Phanxicô trong 11 năm trên cương vị Giáo hoàng, kéo dài 12 ngày và là một trong những chuyến đi xa nhất xét về khoảng cách.
Mặc dù thỉnh thoảng gặp vấn đề về hô hấp và khó khăn khi đi lại khiến Đức Giáo hoàng Phanxicô phải ngồi xe lăn, nhưng cho đến nay, Đức Giáo hoàng vẫn tỏ ra tràn đầy năng lượng và tham gia vào nhiều cuộc gặp gỡ khác nhau, đôi khi phát biểu ngẫu hứng và thường xuyên dừng lại để chào đón những người tham dự các sự kiện của ngài.
Trong bình luận của mình với tờ L’Osservatore Romano, Đức Hồng y Ribat cho biết đây là một thách thức đối với nhiều người khi đến Port Moresby để tham dự chuyến Tông du của Đức Giáo hoàng, vì chỉ có 2 Giáo phận, Kerema và Bereina, có thể đến thành phố bằng đường bộ. Những người đến từ các khu vực khác, Đức Hồng y Ribat cho biết, phải đi bằng máy bay hoặc thuyền.
Đức Hồng y Ribat cho biết khoảng 100 người sẽ đi bộ đến Port Moresby từ Tổng Giáo phận Mount Hagen và đoàn sẽ mất khoảng 5 ngày để hoàn thành chặng đường đi bộ.
Các Giáo xứ và trường học trong Giáo phận đã chuẩn bị sẵn sàng để đón tiếp những người Công giáo đến Port Moresby trong chuyến viếng thăm của Đức Giáo hoàng, Đức Hồng y Ribat cho biết, vì việc tìm chỗ ở khác có thể là một thách thức.
Đức Hồng y Ribat cũng đã đề cập đến các vấn đề về đói nghèo và biến đổi khí hậu, đồng thời lưu ý rằng nhiều tài sản đã bị phá hủy bởi một trận lở đất lớn vào tháng 5, trong khi Giáo phận của ngài bị tàn phá bởi “bạo lực, các vụ cướp bóc và giết người”.
“Thách thức chính của chúng tôi là cố gắng chung sống hòa bình”, Đức Hồng y Ribat nói, đồng thời cho biết đây là một trong những lý do chính khiến các tín hữu ở đó mong chờ chuyến viếng thăm của Đức Giáo hoàng.
“Chúng ta thấy rằng đây sẽ là chuyến viếng thăm mang lại ánh sáng, mang lại hy vọng, mang lại phước lành, và như vậy, mang lại sự đổi mới. Đổi mới theo nghĩa là nó khuyến khích chúng tôi có thể bắt đầu lại để có thể làm điều gì đó tích cực và tốt đẹp cho quốc gia của chúng tôi”, Đức Hồng y Ribat nói.
Đức Hồng y Ribat mô tả sự xuất hiện của Đức Giáo hoàng Phanxicô là “cơ hội” để đất nước thay đổi hướng đi, đồng thời cho biết rằng điều đó có thể tạo ra “một hy vọng lớn, một cách mang lại cho chúng tôi sức mạnh và hòa bình, bởi vì chúng tôi đã trải qua tất cả những khó khăn này, và điều đó không dễ dàng. Nhưng đây là hy vọng của chúng tôi vào lúc này”.
Minh Tuệ (theo Crux)
