Đức Thánh Cha Phanxicô hôn tượng Chúa Giêsu Hài đồng khi ngài chủ sự Thánh lễ Chúa Hiển Linh tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô ở Vatican vào ngày 6 tháng 1 năm 2023 (Ảnh: Andrew Medichini/AP)
Nhân dịp Lễ Chúa Hiển Linh, Đức Thánh Cha Phanxicô đã than phiền về sự chia rẽ sâu sắc giữa những người Công giáo có quan điểm khác nhau, đồng thời nói rằng các tín hữu phải noi gương ba nhà thông thái trong việc đặt Thiên Chúa vào trung tâm cuộc sống của họ, thay vì những ý tưởng về đức tin của riêng họ.
Phát biểu với những người tham dự Thánh lễ vào ngày 6 tháng 1 tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha nói rằng với tư cách là thành viên của Giáo hội, “thay vì chia rẽ thành các nhóm dựa trên ý tưởng riêng của mình, chúng ta được mời gọi đặt Thiên Chúa trở lại trung tâm”.
“Chúng ta cần phải từ bỏ các ý thức hệ về Giáo hội để tìm ra ý nghĩa của Mẹ Giáo hội thánh thiện. Nói không với các ý thức hệ về Giáo hội, sẵn sàng với ơn gọi của Giáo hội”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời cho biết rằng: “Thiên Chúa, chứ không phải những ý tưởng hay dự án của riêng chúng ta”, phải là trọng tâm.
“Chúng ta hãy khởi hành lại từ Thiên Chúa; chúng ta hãy tìm kiếm nơi Người lòng can đảm để không nản lòng trước những khó khăn, sức mạnh để vượt qua mọi trở ngại, niềm vui để sống trong sự hiệp thông hài hòa”, Đức Thánh Cha nói.
Bình luận của Đức Thánh Cha được đưa ra trong bối cảnh đang có sự tranh cãi về tuyên bố gần đây của Vatican cho phép ban phép lành ngoài phụng vụ cho các cặp đồng giới, điều đã bộc lộ sự chia rẽ mạnh mẽ trong Công giáo.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã chia sẻ trong Thánh lễ Chúa Hiển Linh, nhằm kỷ niệm câu chuyện trong Kinh Thánh khi ba Đạo sĩ, còn được gọi là Ba nhà thông thái hay “Ba vua”, đi theo một ngôi sao dẫn họ đến với Chúa Giêsu và việc khám phá căn tính của Người là Đấng Mê-si-a.
Ở Ý, ngày lễ này cũng đánh dấu việc tưởng nhớ điều được biết đến trong văn hóa dân gian Ý là La Befana, một phù thủy cao niên chuyên đi phát quà cho trẻ em trên khắp đất nước. Ngày lễ được tổ chức trước Lễ Hiển Linh, và gợi nhớ đến những món quà vàng, nhũ hương và mộc dược mà các đạo sĩ đã dâng cho Chúa Giêsu.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng các đạo sĩ là sự phản ánh của các dân tộc trên thế giới đang trên “cuộc hành trình tìm kiếm Thiên Chúa…của tất cả những người đã lạc lối và giờ đây đang nghe thấy tiếng vẫy gọi của một tiếng nói thân thiện”.
Tập trung vào ba khía cạnh của câu chuyện Kinh Thánh về các Đạo sĩ, Đức Thánh Cha Phanxicô lưu ý rằng họ được mô tả là “có đôi mắt ngước lên trời cao”.
Các Đạo sĩ “không dành cả cuộc đời nhìn chằm chằm xuống đôi chân của mình, thu mình lại, bị giới hạn bởi những chân trời trần thế, lê bước về phía trước trong sự cam chịu hay than vãn”, mà thay vào đó, họ “ngẩng cao đầu và chờ đợi ánh sáng có thể soi sáng ý nghĩa cuộc sống của họ”, Đức Thánh Cha nói.
“Nếu chúng ta vẫn khép kín trong giới hạn chật hẹp của những thứ trần thế, nếu chúng ta lãng phí, cúi đầu, làm con tin cho những thất bại và những hối tiếc của chúng ta; nếu chúng ta khao khát của cải và tiện nghi trần thế thay vì trở thành những người tìm kiếm sự sống và tình yêu, cuộc sống của chúng ta sẽ dần mất đi ánh sáng”, Đức Thánh Cha nói.
Điều mà các Đạo sĩ minh họa là sự cần thiết phải hướng mắt lên trời cao để khám phá ý nghĩa của cuộc sống, Đức Thánh Cha nói, đồng thời cho biết nhân loại cần Lời Chúa và tình bạn để tiến về phía trước.
“Chúng ta cần phải bắt đầu cuộc hành trình này, để đức tin của chúng ta không bị thu hẹp thành một tập hợp các hành động sung mộ tôn giáo hay chỉ là vẻ bề ngoài, mà thay vào đó sẽ trở thành ngọn lửa bùng cháy trong chúng ta, khiến chúng ta trở thành những người say mê tìm kiếm dung mạo của Thiên Chúa và làm chứng cho Tin Mừng của Người”, Đức Thánh Cha nói.
Sau đó, Đức Thánh Cha Phanxicô than phiền rằng Giáo hội thường bị chia thành các nhóm dựa trên nhiều cách giải thích khác nhau về đức tin và nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hiệp thông, đồng thời nói rằng Thiên Chúa phải là trung tâm của đức tin, thay vì những ý tưởng riêng của một người về đức tin.
Lưu ý đến việc các Đạo sĩ cũng đã hoàn thành cuộc hành trình trần thế, Đức Thánh Cha cho biết họ đã chọn đi theo dấu chỉ của Thiên Chúa nơi ngôi sao dẫn đường, và cuối cùng cuộc hành trình của họ lên đến đỉnh điểm là việc tìm thấy Thiên Chúa “nơi con người, nơi Hài Nhi Giêsu nằm trong máng cỏ”.
“Đó là nơi mà Thiên Chúa vô cùng vĩ đại đã tỏ mình ra: trong sự nhỏ bé, sự nhỏ bé vô cùng”, Đức Thánh Cha nói, và đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện cuộc hành trình trong thế giới với tư cách là những chứng nhân cho Tin Mừng.
Chúa Giêsu được ban cho thế giới, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “không phải để sưởi ấm đêm tối của chúng ta, nhưng để những tia sáng xuyên qua bóng tối đang bao trùm rất nhiều hoàn cảnh trong xã hội chúng ta”.
Theo nghĩa này, Đức Thánh Cha nói rằng Thiên Chúa được nhận ra “không phải bằng cách đắm mình trong một lý thuyết tôn giáo tao nhã nào đó, nhưng bằng cách bắt đầu một cuộc hành trình, tìm kiếm những dấu chỉ về sự hiện diện của Ngài trong cuộc sống hàng ngày, và trên hết là bằng việc gặp gỡ và tiếp xúc với anh chị em của chúng ta”, giống như chính các Đạo sĩ đã tìm thấy một Hài Nhi thực sự.
“Điều quan trọng là tìm thấy Thiên Chúa bằng xương bằng thịt, trên khuôn mặt của những người chúng ta gặp gỡ hàng ngày, và đặc biệt nơi những người nghèo”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời cho biết rằng cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa này mở ra cho các tín hữu một điều gì đó lớn lao hơn và “khiến chúng ta thay đổi lối sống và biến đổi thế giới của chúng ta”.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng suy ngẫm về việc các Đạo sĩ, sau khi tìm thấy Hài nhi Giêsu, đã sấp mình thờ lạy Người.
“Họ quan sát ngôi sao trên trời, nhưng họ không bám vào sự sùng mộ trần tục khác; họ lên đường, nhưng họ không lang thang khắp nơi, giống như những du khách không có điểm đến”, Đức Thánh Cha nói.
Khi các Đạo sĩ tìm thấy Chúa Giêsu, họ đã dâng Người những món quà cho thấy Người không phải là một vị vua quyền lực mà là một vị vua “đến để phục vụ chúng ta, một Thiên Chúa làm người, thương xót chúng ta, cùng chịu đau khổ với chúng ta và chết vì chúng ta”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Giống như các Đạo sĩ, các tín hữu cũng được mời gọi “cúi đầu và quỳ gối thờ phượng: thờ phượng Thiên Chúa, Đấng đến trong sự bé nhỏ, Đấng ngự trong nhà của chúng ta, Đấng chết vì yêu”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời kêu gọi các tín hữu tái khám phá thái độ cầu nguyện tôn thờ của chúng ta”.
“Chúng ta đã không còn thái độ tôn thờ, chúng ta đã mất khả năng tôn thờ…Chúng ta hãy nhìn nhận Chúa Giêsu là Thiên Chúa và là Chúa của chúng ta, và tôn thờ Người”, Đức Thánh Cha nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô kết thúc bài giảng của mình bằng cách mời gọi các tín hữu cầu nguyện để có được ân sủng “không bao giờ đánh mất lòng can đảm: sự can đảm để trở thành những người tìm kiếm Thiên Chúa, những người nam nữ của niềm hy vọng, những người mơ mộng can đảm, nhìn lên bầu trời và thực hiện cuộc hành trình dọc theo những con đường của thế giới này, để mang đến cho mọi người ánh sáng của Chúa Kitô, ánh sáng chiếu soi hết thảy mọi người nam nữ”.
Đức Thánh Cha cũng đã có bài chia sẻ trong giờ Kinh Truyền Tin vào buổi trưa nhân dịp Lễ Hiển Linh, trong đó một cuộc diễu hành đặc biệt theo truyền thống được tổ chức với những người đại diện cho các Đạo sĩ tham gia cuộc rước đến Quảng trường Thánh Phêrô.
Trước Thánh lễ, Đức Thánh Cha Phanxicô chào một nhóm Nữ tu Dòng Biển Đức đến từ Argentina, những người trong tuần này đã đến sống tại Tu viện Mater Ecclesiae của Vatican, nơi Đức Bênêđíctô XVI sống từ khi nghỉ hưu vào năm 2013 cho đến khi qua đời vào ngày 31 tháng 12 năm ngoái.
6 Nữ tu thuộc Tu viện Santa Scholastica ở Victoria, Buenos Aires, và được Đức Hồng Y Fernando Vérgez Alzaga, Chủ tịch Phủ Thống đốc Thành Vatican, chào đón tại sân bay.
Họ được mời đến sống trong Tu viện theo mong muốn của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, người đã thành lập Tu viện theo Giáo luật để làm nơi ở cho các tu sĩ chiêm niệm vào năm 1994 để “hỗ trợ Đức Thánh Cha trong việc chăm sóc hàng ngày cho toàn thể Giáo hội thông qua thừa tác vụ cầu nguyện, tôn thờ, ca ngợi và đền tạ, như vậy là sự hiện diện cầu nguyện trong thinh lặng và cô tịch”.
Theo quy chế của Tu viện, cứ 5 năm lại có sự luân chuyển các Dòng tu khác nhau, cho đến khi công việc trùng tu Tu viện bắt đầu vào tháng 11 năm 2012.
Khi Đức Bênêđíctô XVI đến sống ở đó sau khi từ nhiệm mang tính lịch sử, ngài đã được 4 nữ tu thánh hiến Memores Domini đồng hành cho đến khi qua đời.
Minh Tuệ (theo Crux)
