Còn nhớ cách đây gần 7 năm, giáo dân Tam Tòa, giáo dân Vinh, giáo dân khắp nơi trên thế giới đã cùng hướng về giáo xứ đổ nát, đau thương phải chịu sự đàn áp của chính quyền Quảng Bình. Sức mạnh liên đới đã chiến thắng bạo cường và dối trá.
Phối cảnh nhà thờ Tam Tòa
Sáng 21/4, sau nhiều năm kiên trì đấu tranh, nhà thờ Tam Tòa (Đồng Hới, Quảng Bình, thuộc Giáo phận Vinh) đã chính thức khởi công. Khu vực xây dựng mới rộng 6.000 mét vuông, cách khu nhà thờ cũ khoảng 2,5 km, nằm trên đường Thống Nhất, phường Nam Lý, TP.Đồng Hới.
Tham dự lễ khởi công có Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli – Đại diện không thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam, Đức cha quê hương Giuse Võ Đức Minh – Giám mục Giáo phận Nha Trang và hai Đức Giám mục của Giáo phận Vinh.
Chia sẻ trong thánh lễ, Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp – Giám mục Giáo phận Vinh – đề cao vai trò của tiếng chuông trong đời sống tâm linh và văn hóa Việt. Đức cha nhắn nhủ các giáo dân Tam Tòa về sứ mạng loan báo Tin Mừng, nhất là trong Năm Thánh Lòng Thương xót này.
Ngài nói: “Song song với việc xây dựng ngôi thánh đường bằng vật chất này, chúng ta cũng xây dựng đời sống Đạo và con người Tam Tòa ngày càng tốt hơn. Từ đó, mỗi người sẽ ra đi làm chứng cho Lòng Thương Xót của Chúa và loan báo Tin Mừng. Như thi sĩ Hàn Mặc Tử, một người con của Tam Tòa, trong bài thơ Nguồn Thơm đã viết:
“Đây thi sĩ của đạo quân Thánh Giá
Nửa đêm nay vùng dậy để tung hô
Để sớt cho cả xuân, xuân thiên hạ
Hương mến yêu là lộc của lời thơ”.
Cuối thánh lễ, Đức cha Leopoldo Girelli cũng chia sẻ những tâm tình và cảm xúc của ngài khi tham dự thánh lễ dặt viên đá đầu tiên xây dựng nhà thờ Tam Tòa. Kế tiếp, Đức cha Giuse Võ Đức Minh, cũng là một người con quê hương Tam Tòa, đã nói lên tâm tình biết ơn Thiên Chúa của một người xa quê và hy vọng ngôi thánh đường sẽ mở ra trang sử mới cho quê hương.
“Tôi muốn nói lên từ con tim sâu thẳm: Muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Alleluia. Hôm nay, tôi về đây trong tư cách là một người con của giáo xứ Tam Tòa yêu dấu. Tuy xa quê, nhưng lòng tôi vẫn luôn hướng về nơi đây, nơi đã đưa tôi vào đời. Tôi luôn ước mong, một ngày nào đó thật gần, ngôi nhà thờ này sẽ chóng được hoàn thành. Đó như là dấu chỉ của Lòng Thương Xót của Chúa và của hạt giống Tin Mừng trên phần đất này”, Đức cha Nha Trang nói.
Quá khứ bi hùng của tình liên đới
Nhà thờ Tam Tòa được xây dựng từ năm 1887. Năm 1968, nhà thờ Tam Toà bị bom phá sập, chỉ còn lại tháp chuông.
Năm 1997, chính quyền Quảng Bình tự ý đưa tháp chuông nhà thờ vào danh sách di tích lịch sử chứng tích chiến tranh mà không có ý kiến của Giáo hội. Do nhu cầu mục vụ, trước là Giáo phận Huế (từ năm 2006 về trước khi giáo xứ Tam Tòa còn do các linh mục giáo phận Huế trông coi giúp), sau là Giáo phận Vinh đã nhiều lần gửi văn thư kiến nghị yêu cầu chính quyền Quảng Bình trao lại khu đất và tháp chuông cho giáo xứ làm nơi thờ tự, nhưng không được chấp thuận.
Ngày 20/7/2009, giáo dân Tam Tòa đã dựng trên khu đất một ngôi nhà tạm để giáo dân sớm tối có chỗ thờ phượng. Ngay lập tức, chính quyền Quảng Bình đã huy động hàng ngàn nhân viên công lực với lựu đạn, hơi cay và các công cụ chuyên dụng kéo sập ngôi nhà và bắt đi một số giáo dân.
Tiếp theo những ngày sau đó, một số giáo dân và linh mục đã tụ tập lại khu nhà thờ cũ để cầu nguyện, nhưng bị ngăn cản và đàn áp dã man. Một số linh mục bị đánh đập không thương tiếc.
Trong bối cảnh đó, Giáo phận Vinh đã liên tục ra các thông báo kêu gọi các giáo hạt trong giáo phận hiệp thông. Sáng Chúa Nhật 26/7/2009, giáo dân đã đổ về nhà thờ của 18 sở hạt trên tổng số 19 giáo hạt trong Giáo phận Vinh, để thể hiện tình liên đới, hiệp thông cầu nguyện cho Tam Tòa. Cách này hay cách khác, giáo dân khắp nơi trong nước cũng như hải ngoại đều nhất loạt bày tỏ sự hiệp thông với Giáo phận Vinh, với Tam Tòa.
Ngày 15/8/2009, nhân dịp lễ bổn mạng Giáo phận, khoảng 200.000 tín hữu đã tập trung về Tòa Giám mục Xã Đoài mừng lễ và bày tỏ sự hiệp thông với anh chị em giáo dân Tam Tòa. Trước áp lực của mọi thành phần dân Chúa Giáo phận Vinh, chính quyền Quảng Bình buộc phải nhượng bộ, thả những giáo dân bị bắt và hứa sẽ giải quyết các nhu cầu của giáo xứ.
Sau nhiều lần thương thảo, trong tinh thần đối thoại, Tòa Giám mục Vinh đồng ý nhận tạm một khu đất khoảng 6.000 mét vuông, cách nơi tháp chuông đổ khoảng 2,5 km để xây dựng ngôi nhà thờ mới.
Hy vọng, với thánh lễ khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới, giáo xứ Tam Tòa sẽ bước vào một trang sử mới, và luôn cảm tạ hồng ân Chúa với những ngày tháng quá khứ đầy bi tráng.
Vài hình ảnh trong thánh lễ khởi công đặt viên đá đầu tiên xây dựng nhà thờ Tam Tòa.
Hà Thạch
