Đức Hồng Y Daniel Sturla Địa phận Montevideo, Uruguay, phát biểu trước một phiên họp của Thượng Hội Đồng Giám Mục về gia đình tại Vatican ngày 24 tháng 10 năm 2015. Vị Giám chức cho biết ngài hy vọng quá trình chuẩn bị cho Thượng Hội Đồng Giám Mục năm 2023 về Hiệp hành sẽ tiếp thêm sinh lực cho các tín hữu Công giáo (Ảnh: CNS photo / Paul Haring)
Giáo hội Công giáo Uruguay có rất nhiều nỗ lực trong quá trình chuẩn bị toàn cầu kéo dài hai năm hướng tới Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành vào năm 2023 mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã triệu tập.
Các nhà lãnh đạo Giáo hội Uruguay đã bắt đầu giai đoạn đầu tiên của tiến trình lắng nghe của Thượng hội đồng vào ngày 6 tháng 2 và đang trông chờ vào các Giáo xứ, các nhóm cơ sở và các Dòng tu để đóng góp vào một tài liệu quốc gia mà đất nước sẽ trình bày cho Thượng hội đồng.
Các nhà lãnh đạo Giáo hội thừa nhận rằng quá trình này sẽ không dễ dàng vì họ phải vật lộn chống lại sự sụt giảm số lượng ở quốc gia tục hóa nhất Nam Mỹ.
“Chúng tôi đang nỗ lực làm việc để kêu gọi các tín hữu Công giáo một lần nữa tham gia vào hoạt động Giáo hội. Chúng tôi đã trải qua một đường cong đi xuống rõ rệt trong thế kỷ này, nhưng chúng tôi tin rằng điều này hiện đã ổn định”, Đức Hồng y Daniel Sturla Địa phận Montevideo phát biểu với CNS.
Theo cuộc khảo sát khu vực Latinobarómetro gần đây nhất, số người Uruguay xác định là Công giáo đã giảm xuống còn khoảng 30% và chưa đến 40% trong số 3,5 triệu người của đất nước này có sự tin tưởng đối với Giáo hội.
Trong khi các quốc gia khác trong khu vực có sự tách biệt giữa Giáo hội và nhà nước, Uruguay đã trải qua quá trình tục hóa trong thế kỷ 20. Đức Hồng y Sturla cho biết lịch của Uruguay kể về câu chuyện này. Các ngày lễ tôn giáo không tồn tại: Lễ Giáng sinh được gọi là Ngày Gia đình, Tuần Thánh là Tuần lễ Du lịch, và Lễ Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội là Ngày Bãi biển Quốc gia.
Đức Hồng y Sturla cho biết sự tục hóa cũng đồng nghĩa việc việc mọi người không rời bỏ Giáo hội để đến với các Giáo hội khác, giống như ở quốc gia láng giềng Brazil, nơi các Giáo hội Ngũ tuần đã phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ gần đây. Người dân Uruguay đơn giản là dẹp bỏ tôn giáo ra đằng sau. Chưa đến 10% người dân Uruguay xác định là theo phong trào Ngũ tuần.
“Người dân ở đây không rời bỏ Giáo hội để tham gia các nhóm Tin lành; họ chỉ dừng lại ở việc thuộc về một Giáo hội. Họ tin vào điều gì đó, họ tin vào ai đó, nhưng họ không tin vào một định chế”, Đức Hồng y Sturla nói.
Giáo hội đã bắt đầu một chiến dịch vào năm 2019 để khuyến khích các tín hữu Công giáo quay trở lại Giáo hội. Đức Hồng y Sturla cho biết chiến dịch này đã bắt đầu mạnh mẽ nhưng kết thúc khi đại dịch bùng phát tại địa phương vào tháng 3 năm 2020. Chiến dịch lắng nghe và chuẩn bị cho Thượng hội đồng có thể tái khởi động mọi thứ.
Quá trình lắng nghe tương tự như những điều các Giám mục ở Uruguay và khắp khu vực đã thực hiện trước Đại hội đồng Giáo hội lần thứ VI của Châu Mỹ Latinh và Caribbean được tổ chức vào tháng 11 năm ngoái tại Mexico, và những điều mà Giáo hội tại 8 quốc gia thuộc Lưu vực sông Amazon của Nam Mỹ đã thực hiện trong quá trình tiến tới Thượng hội đồng Giám mục về Amazon vào tháng 10 năm 2019.
Giáo hội Uruguay đã thực hiện một cuộc khảo sát tại các Giáo xứ của mình để xác định rõ hơn những gì họ muốn tập trung vào trong quá trình chuẩn bị Thượng hội đồng. Cuộc khảo sát dựa trên hai trong số 10 chủ đề được xác định cho Thượng hội đồng.
“Mười chủ đề có vẻ như quá mức, vì vậy chúng tôi đang xem xét hai vấn đề lớn, đó là sứ mạng và phong cách hiệp hành của Giáo hội”, Đức Hồng y Sturla nói.
Cha Mathías Soiza López, người đang điều phối tiến trình Thượng hội đồng cho Tổng giáo phận Montevideo, cho biết Giáo hội cần tận dụng tiến trình Thượng hội đồng để xác định xem nó sẽ diễn ra như thế nào.
“Chúng ta cần tận dụng tiến trình Thượng hội đồng và mọi thứ nó muốn nói đến để tự đặt ra những câu hỏi sẽ giúp chúng ta, với tư cách là một Tổng Giáo phận, hướng đến tương lai”, Cha Soiza nói.
Kế hoạch triền Thượng hội đồng kêu gọi các nhóm thảo luận các vấn đề, hình thành ý tưởng và cung cấp dữ liệu cho cuộc họp mà các Giám mục của đất nước sẽ tổ chức vào tháng 5 này. Một tài liệu cho Thượng hội đồng sẽ được đưa ra tiếp theo sau đó.
“Chúng tôi muốn phản ánh trải nghiệm của chúng tôi với tư cách là một Giáo hội. Đó sẽ là một cách đóng góp nhỏ bé của chúng tôi”, Cha Soiza nói.
Uruguay có tám Giáo phận, ngoài Tổng giáo phận Montevideo.
Minh Tuệ (theo Crux)
