“Chúng tôi đói khát và ao ước một Giáo Hội: tập trung vào Chúa Giêsu và kế hoạch của Ngài; thực hành và trở thành biểu tượng cho những điều mà nó rao giảng; một Giáo hội theo tinh thần Tin Mừng và truyền giáo; một Giáo hội mà Huấn quyền của nó tập trung vào những điều thiết yếu; một Giáo hội mà những giáo huấn luân lý của nó phân biệt những ý tưởng với những chuẩn mực đạo đức tối thiểu; một Giáo hội mà cơ cấu thể chế của họ gắn liền với thông điệp của Ngài”, một số giáo dân viết trong một lá thư.
SOUTH BEND – Giữa bối cảnh của một cuộc khủng hoảng chưa từng có trong Giáo hội Công giáo ở Chile, những người giáo dân đã hết sức mệt mỏi vì chờ đợi một sự thay đổi sâu sắc hơn đang tự tổ chức.
Sau khi mức độ của các vụ lạm dụng tình dục bị che đậy đã được tiết lộ, tất cả mọi giám mục nước này đều đệ đơn từ chức lên ĐTC Phanxicô. Và ĐTC Phanxicô đã chấp thuận việc từ nhiệm của bảy trong số các giám mục đó, dự kiến con số này sẽ tăng lên.
“Chúng tôi đồng tình với Đức Thánh Cha Phanxicô rằng chúng ta không được để mình sa lầy trong bãi cát lún của sự phiền muộn, của sự phản đối và đơn giản là những than phiền, mà hơn hết, đây chính là thời gian để đưa ra những đề xuất mang tính xây dựng như những gì cần phải làm”, một bức thư được viết bởi một số giáo dân Công giáo có ảnh hưởng nhất của Chile, cho biết.
Điều này đồng nghĩa, theo nhiều cách thức, với một phản ứng đối với bài phát biểu của ĐTC Phanxicô với các giám mục Chile khi Ngài có mặt ở nước này vào hồi tháng Giêng năm ngoái.
“Một thất bại để nhận ra rằng nhiệm vụ thuộc về toàn bộ Giáo Hội, chứ không phải đối với các linh mục hay các giám mục, hạn chế những chân trời, và thậm chí tệ hơn, bóp nghẹt tất cả những sáng kiến mà Chúa Thánh Thần có thể khơi gợi giữa chúng ta”, ĐTC Phanxicô nói. “Chúng ta hãy nói rõ về điều này: Giáo dân không phải là những người làm công của chúng ta, hay thậm chí là nhân viên của chúng ta. Họ không phải là những con vẹt để lặp lại bất cứ điều gì chúng ta nói”.
Bức thư bắt đầu như là một dự án của ba người bạn, và cuối cùng đã được ký bởi 52 giáo dân khác và sau đó hàng trăm người khác. Nó đang được phát hành như một bức thư ngỏ gửi tới ĐTC Phanxicô.
Bức thư đã được trao tận tay cho Đức Tổng Giám mục Charles Scicluna người Maltese vào hồi tháng Sáu, người đã cùng với linh mục Jordi Bertomeu người Tây Ban Nha đến Chile hai lần trong năm nay với tư cách là đại diện Giáo Hoàng để thu thập những bằng chứng trong trường hợp của Giám mục Juan Barros, nguyên Giám mục Osorno.
Đức Giám mục Barros từ lâu đã bị cáo buộc bởi các nạn nhân của linh mục Fernando Karadima vì việc bao che cho người cố vấn của mình, và quyết định của ĐTC Phanxicô vào năm 2015 nhằm thuyên chuyển linh mục Karadima đến giáo phận Osorno phía Nam đã gây ra một sự náo động.
Nhưng những gì Đức TGM Scicluna và linh mục Bertomeu nhận thấy trong chuyến đi đầu tiên của họ vào tháng Hai cũng đủ để lấp đầy hơn 2.000 trang với việc Đức Giám mục Barros chỉ là một trong nhiều giám mục liên quan.
Hiện nay, có ít nhất 211 linh mục đang bị điều tra bởi các cơ quan dân sự Chile đối với những cáo buộc lạm dụng đáng tin cậy, và 8 vị giám mục đã được triệu tập để làm chứng về việc bao che hoặc lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và những người trẻ tuổi.
Trong hoàn cảnh hiện nay, ĐTC Phanxicô chỉ bổ nhiệm các vị Giám quản Tông Tòa để thay thế bảy vị giám chức mà ngài đã chấp thuận đơn từ nhiệm của họ, nhưng Ngài đã không bổ nhiệm các vị giám mục mới.
Chính tình huống này đã khiến các giáo dân Joseph Ramos, Alvaro Covarrubias và Jorge Mardones soạn thảo bức thư, mà gần đây đã được đăng tải trực tuyến bằng tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh và tiếng Pháp như một lời ngỏ gửi cho ĐTC Phanxicô.
Một người biểu tình biểu diễn một biểu ngữ trong một cuộc biểu tình chống lại Hồng y Chile Ricardo Ezzati vì cáo buộc ông đã che giấu lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên (Ảnh: CNS ảnh / Ivan Alvarado, Reuters.)
Bức thư, họ viết, là một phản ứng với lời mời gọi của ĐTC Phanxicô để có được sự can đảm để nói với Ngài rằng “đây chính là con đường cần phải được thực hiện”.
“Chúng ta tự hào về Thánh Phanxicô Assisi, Thánh Thomas More và Mẹ Têrêsa bao nhiêu, thì chúng ta lại cảm thấy xấu hổ bấy nhiêu bởi những người như linh mục Maciel Marcial người Mexico và nhiều kẻ dâm dục khác, chưa kể đến hành vi bao che của hàng Giáo phẩm”, họ viết. “Chúng tôi đã quá mệt mỏi bởi những suy nghĩ đó như là kết quả của những hành vi đáng trách như vậy, hàng triệu người sẽ tự khép mình trước sứ điệp của Chúa Kitô”.
“Cùng với sự thánh thiện và sự thiêng liêng, ở đó cũng tồn tại việc lạm dụng quyền bính, sự kiêu ngạo, thói đạo đức giả, chủ nghĩa giáo điều – tất cả đã trở nên tồi tệ hơn khi nó được bọc trong vẻ đạo mạo”.
Bất chấp những sai lầm và tội lỗi của Giáo hội, những người đã ký tên cũng đã thừa nhận rằng thông qua cuộc điều tra mà họ đã trải qua, điều mà họ trân trọng nhất trong cuộc đời như là một Giáo hội “giới thiệu chúng ta với Chúa Kitô và sứ điệp của Ngài; làm cho chúng ta trở nên nung nấu với những lý tưởng cao quý nhất, tập trung vào tình yêu; đánh thức sự nhạy bén của chúng ta đối với sự thánh thiêng và sự siêu việt; dạy chúng ta rằng chúng ta là một phần của cộng đồng, và của nhau; khuyến khích chúng ta xây dựng Triều đại của Người, điều mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta”.
Họ thừa nhận rằng lá thư còn dở dang, phần lớn những điều mà họ đề xuất phải có sắc thái và khẳng định của họ có thể “hoàn toàn bị hiểu lầm”, nhưng hy vọng của họ đó chính là ít nhất là có thể bắt đầu một cuộc đối thoại nơi mà những quyết định không chỉ được đặt vào tay của hàng Giáo phẩm bởi vì họ tin rằng chính chủ nghĩa giáo sĩ trị đã dẫn đến cuộc khủng hoảng hiện tại.
Họ đưa ra sáu điểm hoặc gợi ý hết sức rõ ràng, sau đó chia nhỏ, bao gồm một loạt những thay đổi mà họ tin rằng Giáo hội Công giáo cần phải thực hiện để giải quyết cuộc khủng hoảng vốn không chỉ ảnh hưởng đến Chile mà còn trên toàn thế giới.
“Chúng tôi đói khát và ao ước một Giáo Hội: tập trung vào Chúa Giêsu và kế hoạch của Ngài; thực hành và trở thành biểu tượng cho những điều mà nó rao giảng; một Giáo hội theo tinh thần Tin Mừng và truyền giáo; một Giáo hội mà Huấn quyền của nó tập trung vào những điều thiết yếu; một Giáo hội mà những giáo huấn luân lý của nó phân biệt những ý tưởng với những chuẩn mực đạo đức tối thiểu; một Giáo hội mà cơ cấu thể chế của họ gắn liền với thông điệp của Ngài”, họ viết.
Trong phần giải thích cho mỗi thay đổi, họ đưa ra các đề xuất và thách thức cụ thể hơn. Ví dụ như, họ viết rằng mặc dù phụ nữ là những người làm hầu hết công việc quanh các giáo xứ, nhưng họ ít có sự tham gia vào các quyết định của Giáo Hội.
“Có thể còn quá sớm để một số người xem xét chức tư tế cho phụ nữ”, họ viết. “Tuy nhiên, tất cả mọi người nên đồng ý rằng phụ nữ nên có một sự tham gia nổi bật trong tất cả mọi công việc cũng như việc lãnh đạo của Giáo hội như nam giới, đưa Giáo hội thoát ra khỏi hàng thế kỷ của việc nam giới nắm quyền thống trị và chủ nghĩa sùng bái tinh thần bè phái cực đoan mù quáng trên danh nghĩa của một nhóm”.
Họ cũng kêu gọi Giáo hội xem xét việc trở lại “thực hành cổ xưa ở phương tây và tiếp tục thực hành lịch sử cho đến thời điểm hiện tại đối với nghi lễ phương Đông trong Giáo hội Công giáo và Tông truyền”, nơi mà các linh mục Giáo phận có thể kết hôn.
“Chúng tôi đặc biệt hướng đến phần lớn các linh mục và nữ tu, những người dâng hiến mình một cách quên mình và vô vị lợi cho sứ vụ tông đồ của họ, và những người mà hiện nay phải chịu đựng sự nghi ngờ lạm dụng và tham nhũng vì hành vi của vài người”, họ viết. “Tâm hồn chúng tôi cũng hướng đến các linh mục giản dị đơn sơ nơi một thị trấn nhỏ bé nào đó hoặc một cha sở nào đó trong thành phố, người đã sống một cuộc sống hy sinh và hết sức cô đơn”.
Họ cũng viết rằng bất chấp sự tôn trọng của họ đối với Đức Giáo Hoàng và những giáo huấn của Ngài, không phải tất cả những điều ĐTC Phanxicô hoặc những vị tiền nhiệm của Ngài đã nói và thực hiện là đều tốt đẹp hay chính xác. Họ đã trích dẫn các cuộc bổ nhiệm giám mục không đủ tiêu chuẩn, cũng như trường hợp ĐTC Phanxicô bị công khai “khiển trách” bởi Đức Hồng y Sean O’Malley Địa phận Boston, người đứng đầu Ủy ban Giáo Hoàng của về bảo vệ trẻ vị thành niên Vatican, sau khi ĐTC Phanxicô xem như là “một sự vu khống” đối với những cáo buộc về hành vi lạm dụng tình dục và bao che ở Chile.
“Việc sửa đổi huynh đệ” hoạt động theo cả hai hướng, không chỉ từ trên xuống (điển hình cho đến gần đây) mà là từ dưới lên, từ cơ sở đến thẩm quyền cao hơn (nơi mà vẫn còn nhiều việc cần phải thực hiện)”, họ lập luận.
Họ cũng kêu gọi việc chia sẻ quyền lực lớn hơn giữa các giám mục và với Rôma khi nói rằng thẩm quyền của các giám mục có thể được “tìm thấy trực tiếp từ 12 Tông đồ”, và những quyết định quan trọng đối với những vấn đề đức tin và luân lý phải là kết quả của “sự phản ánh đồng đều của các giám mục trong một Hội đồng phổ quát, được triệu tập bởi Đức Giáo Hoàng, Đấng kế vị Thánh Phêrô và vị Giám mục Thành Rôma”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
