Các giáo sĩ khiêng quan tài màu trắng có chứa thi thể của các linh mục được cho là bị giết hại bởi những người chăn nuôi gia súc Fulani đi chôn cất tại Ayati-Ikpayongo ở quận Gwer East của Bang Benue, miền trung phía bắc Nigeria vào ngày 22 tháng 5 năm 2018. Hai linh mục Nigeria và 17 tín hữu đã được chôn cất, gần một tháng sau một vụ tấn công vào nhà thờ của họ, khi các tín hữu Công giáo xuống đường kêu gọi chấm dứt vòng xoáy bạo lực (Ảnh: AFP / EMMY IBU)
Ít nhất 68 Kitô hữu đã bị giết hại, và nhiều người khác bị bắt cóc hoặc bị di dời, chỉ trong hai tháng qua tại một bang ở miền trung của Nigeria.
Trong một báo cáo gửi tới Tổ chức Giáo hoàng mang tên Viện trợ các Giáo hội Đau khổ (ACN), Đức Giám mục Địa phận Makurdi, một trong những Giáo phận ở Bang Benue, đã phàn nàn về sự không hành động của chính phủ Liên bang và đồng thời liệt kê những nhu cầu cấp thiết của hàng ngàn trong số 1,5 triệu người đã từng bị buộc phải rời khỏi nhà của họ.
“Đương nhiên, việc phải sống với một hoàn cảnh như vậy là điều rất khủng khiếp đối với tôi và người dân của tôi”, Đức Giám mục Wilfred Chikpa Anagbe nói.
Trung tâm của vấn đề là các cuộc tấn công dai dẳng của những kẻ khủng bố từ bộ tộc Fulani, phần lớn là người Hồi giáo, chống lại các cộng đồng nông dân chủ yếu là Kitô giáo ở miền trung Nigeria. Lý do cho các cuộc tấn công rất phức tạp. Xung đột giữa những người chăn nuôi du mục và những người nông dân định cư đã có từ nhiều thế kỷ trước, nhưng sự tràn ngập của các loại súng cầm tay cao cấp trong vài năm qua đã khiến các vụ tấn công chết chóc và tàn khốc hơn nhiều.
Chiều kích tôn giáo càng làm trầm trọng thêm tình hình ở một đất nước bị chia cắt đồng đều giữa phần lớn theo Kitô giáo ở miền nam và phần lớn theo Hồi giáo ở miền bắc, với hầu hết các cuộc đụng độ diễn ra ở miền trung, nơi cũng sở hữu đất đai màu mỡ nhất. Theo vị Giám chức, những kẻ khủng bố ngụy trang thành những người chăn gia súc du mục nhằm che đậy mục đích thực sự của các vụ tấn công của họ, đó là xua đuổi các Kitô hữu khỏi vùng đất của họ.
Tang lễ của các nạn nhân tại Nigeria vào năm 2018 (Ảnh: Giáo phận Công giáo Makurdi qua ACN)
Nguồn cung cấp thực phẩm, giáo dục và việc chăm sóc mục vụ bị ảnh hưởng
Vị Giám chức cho biết rằng tình trạng này đã gây ra “tình trạng thiếu lương thực trầm trọng không thể chịu nổi”, đồng thời giải thích rằng “Bang Benue được biết đến là vựa bánh mì của quốc gia, nhưng chủ nghĩa khủng bố đã ảnh hưởng đến tình hình cung cấp lương thực”. Kết quả là, những người nông dân thường có thể nuôi sống bản thân và gia đình của họ giờ đây phải tồn tại nhờ hoạt động từ thiện.
“Tình trạng thiếu thốn đã khiến nhiều người lâm vào tình cảnh không xứng đáng với phẩm giá con người, thường dựa vào khẩu phần lương thực được đóng góp bởi những người khác mà điều kiện kinh tế không khá giả hơn về bất kỳ mặt nào”.
Makurdi hiện là nơi cư ngụ của 80% những người bị buộc phải di tản ở Bang Benue, và bất chấp những khó khăn về tài chính, Giáo hội địa phương đã nỗ lực hết sức để giảm bớt sự đau khổ và thiếu thốn, cung cấp sự hỗ trợ lương thực và các loại hàng hóa thiết yếu. Gần đây, Ủy ban Công lý, Phát triển và Hòa bình đã phân phát thực phẩm và quần áo cho hơn 1.800 người chỉ trong một trại tập trung. Giáo phận cũng cấp học bổng cho hàng chục trẻ em phải di tản, để các em không bỏ lỡ cơ hội được học hành.
Tuy nhiên, sự bất ổn của khu vực đôi khi gây khó khăn, và chính Đức Giám mục Địa phận cũng cho biết rằng “trong vài năm nay, tôi đã không thể thực hiện các hoạt động mục vụ tại nhiều khu vực trong Giáo phận của tôi”.
“Cùng với tất cả các sáng kiến trên, chúng tôi không quên sự chăm sóc mục vụ mà những người này đáng được hưởng. Có một Giáo xứ ở một số khu vực định cư phục vụ nhu cầu tinh thần của những người bị buộc phải di tản trong nước”, Đức Giám mục Anagbe kết luận, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng ngài vẫn đang hy vọng mua một phòng khám di động để giúp giải quyết các nhu cầu về sức khỏe và tâm lý xã hội của những người bị buộc phải di tản.
Nơi trú ẩn tạm bợ tại một trại không chính thức nằm ở làng Ichwa ở Bang Benue, NIgeria (Ảnh: Giáo phận Công giáo Makurdi qua ACN)
Nguồn ánh sáng trong thung lũng u tối
Các vấn đề với những người chăn gia súc Fulani, các nhóm vũ trang và các phần tử Hồi giáo cực đoan ở Nigeria đã diễn ra trong nhiều năm, nhưng Giáo hội phàn nàn rằng sự không hành động của Chính phủ đã khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Theo vị Giám chức, “quy mô của các vụ giết người, sự di dời và tàn phá tài sản bừa bãi của các lực lượng dân quân thánh chiến Fulani này chỉ củng cố cho chương trình nghị sự hiện đã được tiết lộ nhằm làm giảm dân số hoặc trục xuất các cộng đồng Kitô giáo ở Nigeria và chiếm các vùng đất”. Đức Giám mục Anagbe cho biết: “Một cách đáng chú ý, chính phủ cầm quyền ở Nigeria hiện tại vẫn tiếp tục không hành động trước những vụ tấn công dai dẳng này, đưa ra những lý do buồn cười như ‘biến đổi khí hậu’ hoặc một số người Hồi giáo đôi khi cũng bị giết hại trong các vụ tấn công của cái gọi là những kẻ côn đồ cướp bóc”.
Bị chính quyền địa phương bỏ rơi, Giáo hội rất biết ơn sự hỗ trợ mà họ đã nhận được từ ACN, được Đức Giám mục Anagbe mô tả là “nguồn ánh sáng trong thung lũng u tối”.
ACN tiếp tục hỗ trợ Giáo hội địa phương, nơi phải chịu đựng sự nghèo đói và bị bách hại ở nhiều nơi trên đất nước. Năm 2021, Tổ chức từ thiện quốc tế đã tài trợ cho 105 dự án ở Nigeria, trong các lĩnh vực khác nhau. ACN cũng cung cấp một nền tảng thông tin về sự đau khổ của các Kitô hữu và giúp các nhà chức trách Giáo hội địa phương lên tiếng tại các sự kiện quốc tế về các vấn đề như tự do tôn giáo và đàn áp Kitô giáo.
Minh Tuệ (theo Aleteia)
