Đức Giáo hoàng Phanxicô được chào đón bằng điệu nhảy của các em thiếu nhi khi đến Sân bay quốc tế Changi Singapore, thứ Tư, ngày 11 tháng 9 năm 2024, trong chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến Tông du kéo dài 11 ngày tới Châu Á và Châu Đại Dương (Ảnh: Gregorio Borgia/AP)
Trong ngày đầu tiên tại Singapore, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã nói với các nhà chức trách quốc gia rằng họ có vai trò trong việc giúp làm trung gian chấm dứt xung đột toàn cầu, đồng thời ca ngợi cam kết của họ đối với chủ nghĩa đa phương và thúc đẩy công ích.
Phát biểu trước các nhà chức trách quốc gia và các thành viên của ngoại giao đoàn tại Singapore vào ngày 12 tháng 9, Đức Giáo hoàng Phanxicô cho biết thành phố-quốc gia này có “vai trò cụ thể cần đảm nhiệm trên bình diện quốc tế, nơi đang bị đe dọa bởi xung đột và chiến tranh vốn đã gây ra nhiều thương vong”, đồng thời cũng nhấn mạnh rằng “chúng ta đừng quên điều này”.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã bày tỏ sự đánh giá cao đối với sự ủng hộ của Singapore đối với chủ nghĩa đa phương, một ưu tiên địa chính trị quan trọng của vị Giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử đến từ thế giới đang phát triển, và “một trật tự dựa trên luật lệ được tất cả mọi người cùng chia sẻ”.
“Tôi khuyến khích các bạn tiếp tục nỗ lực làm việc vì sự thống nhất và tình huynh đệ nhân loại và thiện ích chung của tất cả các dân tộc và quốc gia, theo cách không loại trừ người khác hoặc chỉ giới hạn trong lợi ích quốc gia của các bạn”, Đức Giáo hoàng nói.
Mặc dù Đức Giáo hoàng không đề cập cụ thể đến bất kỳ cuộc xung đột nào, nhưng người ta tin rằng ngài đang ám chỉ đến cuộc chiến ở Ukraine, bao gồm cả vai trò tiềm năng của Singapore trong việc thu hút Trung Quốc vào việc xác định con đường hướng đến hòa bình.
Cho đến nay, Trung Quốc vẫn giữ thái độ trung lập về cuộc chiến Nga-Ukraine, không lên án cuộc xâm lược của Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, đồng thời cũng kiềm chế biểu quyết trong các cuộc bỏ phiếu của Liên hợp quốc về cuộc xung đột này.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã nỗ lực hết sức để thu hút chính quyền Trung Quốc vào các nỗ lực nhân đạo và gìn giữ hòa bình, bằng cách cử Đặc phái viên hòa bình cá nhân của mình tới Ukraine, Đức Hồng y người Ý Matteo Zuppi, tới Bắc Kinh vào năm ngoái để thảo luận về các khả năng đạt được hòa bình.
Do mối quan hệ song phương chặt chẽ giữa Singapore và Trung Quốc, nhiều nhà quan sát tin rằng Singapore có khả năng trở thành một bên trung gian quan trọng.
Đức Giáo hoàng Phanxicô cũng đã đề cập đến cuộc khủng hoảng môi trường và cho biết Singapore cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đưa mọi thứ đi đúng hướng nhờ vào nguồn lực và sự đổi mới của mình.
“Cam kết của quý vị đối với sự phát triển bền vững và bảo tồn công trình sáng tạo là một tấm gương đáng để noi theo, và việc quý vị tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để giải quyết các thách thức về môi trường có thể khuyến khích các quốc gia khác làm điều tương tự”, Đức Giáo hoàng nói.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã phát biểu với chính quyền Singapore sau khi đến thăm xã giao Tổng thống Tharman Shanmugaratnam và có cuộc gặp gỡ riêng với Thủ tướng Lawrence Wong vào ngày thứ hai tại đất nước này.
Chuyến viếng thăm Singapore của Đức Giáo hoàng Phanxicô là chuyến thăm thứ hai của một vị Giáo hoàng tới thành phố này, sau chuyến dừng chân ngắn của Thánh Gioan Phaolô II vào năm 1986.
Hôm thứ Năm, Tổng thống Shanmugaratnam đã ca ngợi Tòa Thánh dưới thời của Đức Phanxicô là “người ủng hộ mạnh mẽ và có nguyên tắc đối với tình huynh đệ nhân loại và tính bền vững của môi trường”.
Ông Shanmugaratnam đã đề cập đến nhiều thách thức toàn cầu và đồng thời cũng cho biết rằng: “Trật tự toàn cầu đang suy yếu, xung đột và xâm lược vẫn không hề suy giảm”.
“Đã có sự gia tăng không khoan dung trong chính các xã hội. Đồng thời, chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng biến đổi khí hậu, khiến thế giới trở nên kém an toàn hơn đối với nhân loại”, ông Shanmugaratnam nói, đồng thời cho biết cộng đồng quốc tế phải “nỗ lực quyết tâm và quả quyết hơn để giải quyết từng thách thức này”.
Bản thân ông Shanmugaratnam đã đề cập đến vấn đề chiến tranh, đồng thời cho biết rằng Đức Giáo hoàng Phanxicô là “một tiếng nói toàn cầu đầy nhiệt huyết” phản đối chiến tranh, liên tục kêu gọi hòa bình.
Ông cũng ca ngợi Đức Giáo hoàng Phanxicô vì những nỗ lực của ngài trong việc thúc đẩy sự hòa hợp và đối thoại liên tôn và liên văn hóa.
“Đã có một thời điểm trong lịch sử của chúng tôi khi những thực tế này gây ra căng thẳng giữa các cộng đồng. Đối với chúng tôi, sự đoàn kết và sự hòa hợp do đó là điều cốt lõi, và sẽ tiếp tục là những đặc điểm cốt lõi trong sự phát triển quốc gia của chúng tôi”, ông nói.
Đức Giáo hoàng Phanxicô gọi Singapore là “ngã tư thương mại có tầm quan trọng hàng đầu và là nơi giao thoa của nhiều dân tộc khác nhau”.
Đức Giáo hoàng đã nhắc lại cuộc đấu tranh giành độc lập của Singapore từ Malaysia, đạt được vào tháng 8 năm 1965, đồng thời lưu ý rằng trong những thập kỷ sau đó, thành phố-quốc gia nhỏ bé này đã trở thành một trong những quốc gia thịnh vượng nhất thế giới, với nền kinh tế thị trường tự do phát triển cao và quan hệ thương mại quốc tế mạnh mẽ.
Câu chuyện của Singapore, Đức Giáo hoàng nói, “là một câu chuyện về sự tăng trưởng và khả năng phục hồi. Từ sự khởi đầu khiêm tốn, quốc gia này đã đạt đến một trình độ phát triển tiên tiến, điều chỉ có thể bắt nguồn từ những quyết định hợp lý chứ không phải ngẫu nhiên”.
Sự phát triển thành công, Đức Giáo hoàng cho biết, là kết quả của cam kết chắc chắn trong việc thúc đẩy các dự án và sáng kiến “được cân nhắc kỹ lưỡng và phù hợp với đặc điểm cụ thể của địa điểm”.
Đức Giáo hoàng Phanxicô ca ngợi cam kết của Singapore không chỉ đối với sự thịnh vượng kinh tế mà còn trong việc thúc đẩy công lý xã hội và công ích, đồng thời chỉ ra các sáng kiến cụ thể, chẳng hạn như chính sách nhà ở bền vững, đầu tư vào giáo dục và hệ thống chăm sóc sức khỏe hiệu quả.
Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng đã cảnh báo rằng có một nguy cơ “khi chỉ tập trung vào chủ nghĩa thực dụng hoặc đặt công trạng lên trên hết mọi thứ”.
“Cụ thể là hậu quả không mong muốn của việc biện minh cho việc loại trừ những người bị gạt ra bên lề khỏi việc hưởng lợi từ sự tiến bộ”, Đức Giáo hoàng nói.
Để đạt được mục đích này, Đức Giáo hoàng Phanxicô thừa nhận nhiều dự án nhằm hỗ trợ những người dễ bị tổn thương, đặc biệt là người nghèo và người già, cũng như những người lao động nhập cư. Những người lao động này, ngài nói, “đóng góp rất nhiều cho xã hội và nên được đảm bảo mức lương công bằng”.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đề cập đến sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ hiện đại, bao gồm trí tuệ nhân tạo, nhưng đồng thời cảnh báo về sự suy giảm tương tác cá nhân, ngài nói rằng những bước tiến trong lĩnh vực này “không được khiến chúng ta quên đi nhu cầu thiết yếu là vun đắp các mối quan hệ thực sự và cụ thể giữa con người”
“Những công nghệ này nên được sử dụng để đưa chúng ta lại gần nhau hơn bằng cách thúc đẩy sự hiểu biết và liên đới, chứ không phải để cô lập bản thân trong một thực tế vô hình và lệch lạc nguy hiểm”, Đức Giáo hoàng nói.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ám chỉ đến sự đa dạng về văn hóa, sắc tộc và tôn giáo rộng lớn của Singapore, đồng thời lưu ý rằng bất kể xuất thân khác nhau, người dân vẫn chung sống hòa bình. Sự hòa nhập này, ngài cho biết, “được tạo điều kiện thuận lợi bởi sự công bằng của các cơ quan công quyền tham gia đối thoại mang tính xây dựng với tất cả mọi người”.
Sự thiện chí đối thoại, Đức Giáo hoàng cho biết, sẽ giúp “mọi người có thể tạo ra sự đóng góp riêng cho công ích và ngăn chặn chủ nghĩa cực đoan cũng như sự không khoan dung phát triển mạnh mẽ hoặc đe dọa sự hòa hợp xã hội”.
Lời kêu gọi chấm dứt chủ nghĩa cực đoan của Đức Giáo hoàng Phanxicô được đưa ra sau một lời kêu gọi tương tự được đưa ra trong chuyến thăm Jakarta của ngài, nơi ngài đã gặp gỡ Đại Imam của Đền thờ Hồi giáo Istiqlal nổi tiếng của thành phố và kêu gọi các nhà chức trách Hồi giáo áp dụng thái độ ôn hòa và đối thoại liên tôn.
Sự kiện này cũng diễn ra vào ngày sau dịp kỷ niệm vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 tại Hoa Kỳ nhằm vào Tòa tháp đôi ở New York và Lầu Năm Góc ở Arlington, Virginia, cướp đi sinh mạng của gần 3.000 người.
“Sự tôn trọng lẫn nhau, hợp tác, đối thoại và quyền tự do thực hành đức tin của mình trong khuôn khổ pháp luật là những điều kiện cho phép Singapore thành công và ổn định”, Đức Giáo hoàng cho biết.
Những phẩm chất này “là cần thiết để tránh sự xung đột và hỗn loạn, thay vào đó mang lại sự phát triển cân bằng và bền vững”, Đức Giáo hoàng nói.
Đức Giáo hoàng Phanxicô chỉ ra sự đóng góp của Giáo hội cho xã hội Singapore, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và giáo dục, đồng thời thừa nhận vai trò của các nhà truyền giáo trong việc đặt nền móng cho sự thành công của các sáng kiến này.
Đức Giáo hoàng đã đề cập đến Nostra Aetate, tuyên bố năm 1965 của Công đồng Vatican II về quan hệ với các tôn giáo ngoài Kitô giáo, đồng thời nói rằng Giáo hội luôn thúc đẩy đối thoại liên tôn và hợp tác giữa tất cả các cộng đồng tôn giáo.
Giáo hội đã làm như vậy, Đức Giáo hoàng Phanxicô cho biết, “với tinh thần cởi mở và tôn trọng lẫn nhau, vốn là những yếu tố cơ bản để xây dựng một xã hội công bằng và hòa bình”.
Đức Giáo hoàng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò của gia đình, đồng thời lưu ý rằng nền tảng của đời sống gia đình “đang bị thách thức bởi các điều kiện xã hội hiện tại và có nguy cơ bị suy yếu”.
“Các gia đình phải được phép truyền tải những giá trị mang lại ý nghĩa và hình thành nên sự sống, đồng thời dạy cho những người trẻ cách xây dựng các mối tương quan vững chắc và lành mạnh”, Đức Giáo hoàng Phanxicô nói, đồng thời kêu gọi thúc đẩy các sáng kiến “thúc đẩy, bảo vệ và hỗ trợ sự đoàn kết của gia đình thông qua hoạt động của nhiều tổ chức khác nhau”.
Minh Tuệ (theo Crux)
