Những người nhập cư tại trung tâm cứu trợ nhân đạo của tổ chức từ thiện Công giáo Rio Grande Valley ở McAllen, Texas (Ảnh: Vic Hinterlang/Shutterstock)
Trong những tuần lễ gần đây, cả Đức Thánh Cha Phanxicô lẫn nhiều Giám mục Hoa Kỳ đều kêu gọi chính sách nhập cư quảng đại hơn của Hoa Kỳ, thúc giục các nhà lãnh đạo và người tán thành ủng hộ luật pháp và quy định cho phép những người nhập cư vào Hoa Kỳ được ở lại đây bất cứ khi nào có thể.
Trong lá thư ngày 10 tháng 2, Đức Thánh Cha Phanxicô đã thúc giục các Giám mục Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ các chính sách nhập cư quảng đại và đồng thời kêu gọi người Công giáo xem xét tính công bằng của luật và chính sách nhập cư dựa trên phẩm giá và quyền của con người.
Bức thư, được nhiều người coi là lời khiển trách đối với sự ủng hộ đối với Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance về việc trục xuất hàng loạt những người nhập cư trái phép, lập luận rằng việc trục xuất những người “trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương của họ vì lý do cực kỳ nghèo đói, bất an, bóc lột, đàn áp hoặc môi trường xuống cấp nghiêm trọng” sẽ đặt những cá nhân đó “vào tình trạng đặc biệt dễ bị tổn thương và không có khả năng tự vệ”.
“Đây không phải là vấn đề thứ yếu: Một nền pháp quyền đích thực được xác định chính xác qua cách đối xử tôn trọng mà tất cả mọi người xứng đáng được hưởng, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị thiệt thòi nhất”, Đức Thánh Cha nói.
Sau lá thư, Đức Tổng Giám mục Timothy Broglio của Tổng Giáo phận Quân đội Hoa Kỳ và là Chủ tịch Hội đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ (USCCB) đã cảm ơn Đức Thánh Cha Phanxicô vì “sự ủng hộ cầu nguyện” của ngài và đồng thời xin Đức Thánh Cha cầu nguyện cho Hoa Kỳ để cải thiện hệ thống nhập cư của mình.
“Con mạnh dạn xin Đức Thánh Cha tiếp tục cầu nguyện để chúng con có thể tìm thấy lòng can đảm với tư cách là một quốc gia để xây dựng một hệ thống nhập cư nhân đạo hơn, một hệ thống bảo vệ cộng đồng, đồng thời bảo vệ phẩm giá của tất cả mọi người”, Đức Tổng Giám mục Broglio viết cho Đức Thánh Cha.
Trong khi đó, trong một cuộc phỏng vấn hôm Chúa nhật với Good Newsroom, Đức Hồng y Christophe Pierre, Sứ thần Tòa Thánh tại Hoa Kỳ, cho biết lá thư của Đức Thánh Cha được viết để đáp lại “cuộc trục xuất người dân hàng loạt” đang diễn ra tại Hoa Kỳ.
“Đức Thánh Cha đã lắng nghe tiếng kêu của các Giám mục và muốn khích lệ họ”, Đức Hồng y Pierre nói. “Đức Thánh Cha đứng về phía các Giám mục và về phía người nghèo”
‘Mục tiêu phổ quát của của cải’
Đức Thánh Cha Phanxicô từ lâu đã coi việc chăm sóc và quan tâm đến những người nhập cư và người tị nạn là một phần quan trọng trong triều đại Giáo hoàng của mình, thường xuyên kêu gọi các quốc gia giàu có mở rộng nơi trú ẩn và nguồn lực cho những người bị đánh đuổi khỏi quê hương hoặc những người di cư tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp hơn.
Trong khi đó, ông Trump đã vận động tranh cử Tổng thống bằng thông điệp cứng rắn về việc thực thi luật nhập cư, tuyên bố trục xuất hàng triệu người nhập cư gần đây vào nước này bất hợp pháp hoặc với đơn xin tị nạn không hợp lệ, cũng như thông qua các chương trình ân xá được khởi xướng dưới thời chính quyền trước.
Trong bức thư của mình, Đức Thánh Cha “công nhận quyền của một quốc gia trong việc tự vệ và bảo vệ cộng đồng khỏi những kẻ đã gây ra những tội ác bạo lực hoặc nghiêm trọng khi còn ở trong nước hoặc trước khi đến nơi”.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha cho biết ngay cả việc “di cư có trật tự và hợp pháp” cũng không nên thay thế “sự thật về phẩm giá bình đẳng của mỗi con người”.
Những phát biểu của Đức Thánh Cha được đưa ra trong bối cảnh các Giám mục Hoa Kỳ đang thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc đối xử thiện chí hơn với người di cư. Đức Tổng Giám mục José Gomez Địa phận Los Angeles đã viết vào đầu tháng này rằng mặc dù các quốc gia có “nghĩa vụ nghiêm túc” là kiểm soát biên giới của họ, thế nhưng, “bức tường biên giới cũng cần có cửa”.
Đức Tổng Giám mục Gomez đã trả lời một phần cho những phát biểu của ông Vance trong đó phó Tổng thống ám chỉ rằng các Giám mục Hoa Kỳ lên tiếng ủng hộ người di cư là vì “lo lắng về lợi nhuận” thay vì lo ngại về vấn đề nhân đạo.
Đức Tổng Giám mục Gomez cho biết Giáo hội Công giáo là “đối tác tốt” của chính phủ trong việc hỗ trợ vấn đề nhập cư.
Giáo hội “không phá vỡ hệ thống nhập cư của quốc gia”, Đức Tổng Giám mục Gomez cho biết, “nhưng mỗi ngày chúng ta phải giải quyết thiệt hại về người do hệ thống bị phá vỡ đó gây ra”, bao gồm cả những người di cư là nạn nhân của bọn buôn người lẫn những người nghiện ma túy đã vượt biên giới phía nam.
“Chúng ta đều đồng ý rằng chúng ta không muốn những người nhập cư không có giấy tờ, những kẻ khủng bố hoặc tội phạm bạo lực được biết đến trong các cộng đồng của chúng ta”, Đức Tổng Giám mục Gomez nói. Nhưng “chúng ta vẫn cần phải sửa chữa hệ thống bị phá vỡ đã cho phép họ vượt biên giới của chúng ta ngay từ đầu”.
Đức Tổng Giám mục Joseph Naumann Địa phận Kansas City, Kansas, cũng lập luận tương tự vào đầu tháng này rằng mặc dù Giáo hội Công giáo “không có thẩm quyền hoặc trách nhiệm xác định tình trạng pháp lý của những người sống tại Hoa Kỳ”, nhưng Giáo hội vẫn có “nghĩa vụ chăm sóc mọi người bằng sự tôn trọng và tình yêu thương, bất kể tình trạng công dân của họ”.
Ca ngợi chính quyền Trump vì cam kết trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp nguy hiểm, Đức Tổng Giám mục Naumann vẫn lập luận rằng “phần lớn những người nhập cảnh trái phép vào đất nước chúng ta không phải là thành viên băng đảng, tội phạm, kẻ buôn ma túy, những kẻ buôn người hoặc những kẻ khủng bố gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia của chúng ta”.
“Nếu Tổng thống Trump có thể đóng cửa biên giới thành công, khiến cho việc nhập cảnh trái phép vào đất nước chúng ta gần như không thể xảy ra, thì việc tạo ra một con đường để những người không có giấy tờ có thể đạt được tư cách hợp pháp có phải là hợp lý hơn không?”, Đức Tổng Giám mục Naumann lập luận.
Sự ủng hộ cũng đến từ bên ngoài Hoa Kỳ. Đức Hồng y Michael Czerny người Canada, Tổng Trưởng Thánh Bộ Cổ võ sự Phát triển Con người Toàn diện, vào đầu tháng này đã lập luận rằng những người nhập cư là “sự tỏ lộ về sự hiện diện sống động của Thiên Chúa trong lịch sử”.
Phát biểu trước một nhóm các thần học gia và Linh mục đến từ châu Mỹ vào ngày 7 tháng 2, Đức Hồng y Czerny cho biết các Kitô hữu “được kêu gọi nhớ rằng mọi của cải và tài nguyên đều có mục tiêu phổ quát”.
“An ninh quốc gia đã bị lý tưởng hóa và vũ khí hóa chống lại người nghèo trên khắp châu Mỹ”, Đức Hồng y Czerny nói. “Đối với những người trong số các bạn đang phục vụ tại Hoa Kỳ, tôi cầu nguyện để các Giáo xứ và Giáo phận của các bạn sẽ không ngần ngại đồng hành cùng với những người di cư”.
Nhiều người ủng hộ và nhiều nhà lãnh đạo Công giáo đã lên tiếng cảnh báo về việc chính quyền Trump đóng băng các quỹ và tài trợ viện trợ nước ngoài mà Nhà Trắng đã đưa ra chỉ thị vào tháng trước trong nỗ lực xóa bỏ các sáng kiến thuộc cánh tả trong các chương trình do liên bang tài trợ.
Trong tuần này, các Giám mục Hoa Kỳ đã kiện chính quyền Trump về biện pháp đó, với lý do nó vi phạm luật liên bang và sẽ khiến hàng triệu người tị nạn không nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Các nhóm khác như Catholic Charities đã thúc giục chính quyền Trump tái xem xét lệnh đóng băng, viện dẫn lý do “sự quan tâm đặc biệt” mà khoản tài trợ này mang lại.
Nhiều Giám mục Hoa Kỳ, bao gồm các Giám mục từ Virginia, Texas, Michigan, Maryland, Bắc Carolina và nhiều nơi khác đã lên tiếng ủng hộ người di cư trong những tuần gần đây, kêu gọi một hệ thống nhập cư thực thi luật pháp công bằng đồng thời mở rộng lòng thương xót đối với những nhóm dân số dễ bị tổn thương.
“Chúng tôi tôn trọng biên giới và luật pháp của chúng ta và đồng thời ủng hộ cải cách chính sách nhập cư và chăm sóc những người đã ở đây, nhiều người đã đóng góp cho xã hội của chúng ta trong nhiều năm. Chúng tôi không coi những mục đích này là loại trừ lẫn nhau”, Đức Giám mục Michael Martin Địa phận Charlotte và Đức Giám mục Luis Rafael Zarama Địa phận Raleigh viết.
Trong khi đó, vào đầu tháng này, Đức Hồng y Blase Cupich Địa phận Chicago đã nói với Vatican News rằng ngài “rất trân trọng” “lời chứng ngôn mang tính tiên tri” của Đức Thánh Cha Phanxicô trong lá thư gửi các Giám mục Hoa Kỳ.
“Tôi biết ơn vì ngài đã khích lệ các Giám mục đã chỉ trích việc trục xuất hàng loạt bừa bãi và việc hình sự hóa những người nhập cư”, Đức Hồng y Cupich cho biết, “cũng như vì ngài đã khuyến kích tất cả các Giám mục cùng nhau đồng hành và bảo vệ phẩm giá của những người di cư ở đất nước chúng ta”.
Minh Tuệ (theo CNA)
