Một bác sĩ tại Bệnh viện Beaumont ở Royal Oak, Mich., đang chuẩn bị các vật dụng y tế vào ngày 1 tháng 2 năm 2022 (Ảnh: Emily Elconin / Reuters qua CNS)
“Suy nghĩ nghiêm túc” về tình trạng bất bình đẳng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe “là một nhiệm vụ mà chúng ta không thể trì hoãn được nữa”, Đức Tổng Giám mục Vincenzo Paglia, Chủ tịch Học viện Giáo hoàng về Sự sống, phát biểu với một nhóm cử tọa ở New York vào ngày 30 tháng Ba.
Đức Tổng Giám mục Paglia đã phát biểu về “Vấn đề nghiêm trọng của tình trạng bất bình đẳng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe” tại trụ sở của SOMOS tại Bronx, một mạng lưới bao gồm hơn 2.500 bác sĩ, chuyên gia và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác dựa vào cộng đồng cũng như các cơ sở y tế, nơi chăm sóc cho hơn 650.000 người người thụ hưởng chương trình Medicaid.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Tổng Giám mục Paglia đã mô tả phạm vi toàn cầu của tình trạng bất bình đẳng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe; COVID-19 “đã thử thách các khái niệm về công bằng và bất bình đẳng” trong việc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của mọi người; và những bài học nào đã được rút ra trong trận đại dịch trong hai năm qua.
Cuộc thảo luận này về thách thức của sự bất bình đẳng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe được đưa ra “ngay cả khi chúng ta hy vọng rằng đại dịch khủng khiếp đang ảnh hưởng đến toàn thế giới sẽ sớm kết thúc”, Đức Tổng Giám mục Paglia lưu ý. “Thảm họa này, vốn đã gây ra cho chúng ta nỗi đau vô cùng lớn và hai năm buồn phiền thất vọng, hẳn vẫn không phải là một cơ hội không bị lãng phí”.
“Nó đã dạy chúng ta nhiều điều: Chúng ta nhận thấy những giới hạn mang tính cấu trúc của hệ thống chăm sóc sức khỏe ngày nay… nhưng chúng ta cũng chứng kiến sự tốt đẹp trong phản ứng của nhân loại đối với những đau khổ mà đại dịch đã gây ra, và chúng ta thoát khỏi thử thách này với niềm hy vọng và sự tin tưởng mới”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Điều mà Đức Tổng Giám mục Paglia gọi là “sự gia tăng chóng mặt” về kiến thức khoa học và công nghệ y tế đã có “ảnh hưởng về mặt tài chính ngày càng lớn” đối với các thủ tục và cơ sở y tế. Điều này đã dẫn đến những cân nhắc cấp bách hơn về luân lý và các tiêu chí khác để đảm bảo sự phân bổ công bằng giữa việc chăm sóc và chi phí cho những khám phá mới, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
“Sự đóng góp của khoa học xã hội vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đã cho phép chúng ta hiểu rõ hơn rằng sức khỏe và bệnh tật không chỉ là những sự kiện tự nhiên, mà còn được sản sinh và trải nghiệm trong bối cảnh xã hội”, Đức Tổng Giám mục Pagila tiếp tục.
Các điều kiện sống, do các lựa chọn chính sách xã hội và môi trường, “có tác động đến sức khỏe và cuộc sống của con người, và của các sinh vật sống khác mà chúng ta chia sẻ hành tinh”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Sức khỏe và tuổi thọ khác nhau tùy theo quốc gia, nhóm xã hội, mức lương, giáo dục và khu vực lân cận, Đức Tổng Giám mục Paglia giải thích. “Người ta nói rằng chỉ số đáng tin cậy nhất về tuổi thọ trung bình của một người là Mã ZIP của họ”.
“Làm sao chúng ta có thể nói rằng cuộc sống và sức khỏe là những giá trị cơ bản giống nhau đối với tất cả mọi người nếu chúng ta bỏ qua các điều kiện tạo ra sự bất bình đẳng?”, Đức Tổng Giám mục Paglia đặt vấn đề. “Sự bất chấp như vậy thực sự nói rằng không phải tất cả cuộc sống đều giống nhau và sức khỏe không được đảm bảo cho tất cả mọi người theo cùng một cách thức”.
Việc làm rõ những vấn đề này dưới góc độ thực hành lâm sàng và sức khỏe cộng đồng cho thấy “chúng có liên quan như thế nào và chúng ta có thể chịu trách nhiệm về chúng như thế nào”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Nỗ lực này cần được hướng dẫn bởi các nguyên tắc cơ bản của Học thuyết Xã hội của Giáo hội, vốn “đặt con người và phẩm giá con người, cũng như mục tiêu của các mối quan hệ dựa trên sự liên đới và công bằng ở vị trí trung tâm”.
Đức Tổng Giám mục Paglia chỉ ra “sự bất bình đẳng trong lĩnh vực y học” ở cả cấp độ chính sách và lâm sàng.
Về chính sách, Đức Tổng Giám mục Paglia nói, phải có “sự cân bằng hợp lý giữa y học dự phòng, khả năng sẵn có của khu vực và các cấu trúc bệnh viện”.
Ở cấp độ lâm sàng, các bác sĩ chăm sóc chính nên hành động thận trọng để giảm lãng phí thuốc men và các dịch vụ và giúp bệnh nhân đưa ra “các lựa chọn về lối sống phòng ngừa và quản lý sức khỏe”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói. “Sự tin tưởng cần thiết cho mối quan hệ tốt đẹp giữa bác sĩ và bệnh nhân sẽ mất đi nếu việc điều trị chỉ được cung cấp trên cơ sở của những sự cân nhắc mang tính kinh tế”.
Đức Tổng Giám mục Paglia cũng nhấn mạnh những cân nhắc về đạo đức và động lực là một phần trong quá trình đào tạo của các chuyên gia y tế.
“Chỉ một chuyên gia chăm sóc sức khỏe được đào tạo bài bản, có trách nhiệm và năng động mới có thể kết hợp hiệu quả việc nhân bản hóa việc chăm sóc sức khỏe với tính hiệu quả và hiệu quả chi phí ngày càng được yêu cầu nhiều hơn hiện nay”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Đức Tổng Giám mục Paglia cho biết khả năng tiếp cận các lựa chọn tốt nhất cho việc “phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị nên được phổ cập, chứ không chỉ dành cho một số ít”. Vị Giám chức cho biết việc phân phối vắc xin COVID-19 chỉ cung cấp một ví dụ như vậy, bởi vì “mục tiêu đáng hoan nghênh duy nhất, tùy thuộc vào tình trạng sẵn có, là khả năng tiếp cận (vắc xin) cho tất cả mọi người, không có ngoại lệ”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Đức Tổng Giám mục Paglia kêu gọi “một liên minh giữa khoa học và chủ nghĩa nhân văn. Chúng phải được kết hợp và không được tách rời, thậm chí tệ hơn là đối lập với nhau. Trường hợp khẩn cấp như COVID-19 trước hết phải được đáp ứng bằng các kháng thể của sự liên đới”.
Sự liên đới thừa nhận “rằng với tư cách là một con người được ban tặng phẩm giá, mỗi người là một mục đích của chính mình, chứ không chỉ là một phương tiện cho điều gì khác”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Ở mọi quốc gia, COVID-19 đã chỉ ra rằng sức khỏe cộng đồng, “công ích”, phải tính đến “lợi ích kinh tế”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Tình trạng khẩn cấp “có thể buộc các bác sĩ phải đưa ra những quyết định đau đớn và kịch tính liên quan đến việc phân phối theo định mức các nguồn lực hạn chế vốn không sẵn có cho tất cả mọi người cùng một lúc”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
“Sau khi đã làm mọi thứ có thể một cách có tổ chức để tránh việc phân phối theo định mức, phải luôn nhớ rằng những quyết định khó khăn không thể dựa trên những khác biệt được cho là về giá trị cuộc sống của con người và phẩm giá của mỗi người. Những điều đó luôn bình đẳng và vô giá”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Các giải pháp thay thế cần được cân nhắc một cách cẩn thận và “hướng tới công lý”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói, chẳng hạn như “các phương pháp điều trị tương đương có thể có, việc chia sẻ các nguồn lực và chuyển bệnh nhân. … Trong những điều kiện khắc nghiệt, các giải pháp sáng tạo đã được tìm ra để đáp ứng những nhu cầu cấp thiết, ví dụ như việc sử dụng máy thở cho một số bệnh nhân”.
Các quyết định về phương pháp điều trị tốt nhất có thể phải dựa trên “mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhu cầu chăm sóc, và những lợi ích lâm sàng mong đợi, sự tiên lượng bệnh”. Đức Tổng Giám mục Paglia nhấn mạnh việc phân phối theo định mức phải là “lựa chọn cuối cùng”.
Tuổi tác cũng không thể là một yếu tố trong các quyết định điều trị vì điều này sẽ dẫn đến sự phân biệt đối xử đối với “người già và những người yếu thế nhất”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
“Chúng ta không bao giờ được bỏ rơi người bệnh, thậm chí ngay cả khi không còn phương pháp điều trị nào nữa: chăm sóc giảm nhẹ, kiểm soát cơn đau và đồng hành cùng với các cá nhân là những biện pháp không bao giờ được bỏ qua”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng không thể dành lợi thế cho những người có đặc quyền đặc lời và từ chối những người dễ bị tổn thương “trên cơ sở những thứ như quyền công dân, thu nhập, chính trị”.
“Thực tế phức tạp và những khó khăn khác thường mà trong đó chúng ta hoạt động – làm sao chúng ta có thể không nghĩ đến cuộc chiến khủng khiếp ở Ukraine, một bệnh dịch khác ngoài COVID-19 – càng làm gia tăng sự cần thiết về sự cam kết chung và tinh thần liên đới của chúng ta”.
“Chúng ta có nhiệm vụ quan tâm và quảng đại khi chúng ta sử dụng các nguồn lực mà Thiên Chúa đã ban cho theo ý của chúng ta”, Đức Tổng Giám mục Paglia nói.
Những thách thức chỉ có thể được đáp lại cùng với nhau, Đức Tổng Giám mục Paglia nói. “Đây là cách chống lại sự bất công; đây là cách cuộc sống của những người nam giới và phụ nữ, của những trẻ nhỏ và người già, của những người nghèo khổ nhất và đau khổ nhất, được trao cho phẩm giá của họ”.
Minh Tuệ (theo Crux)
