Một phụ nữ đang đi bộ trước một biểu ngữ tại tòa thị chính ở Seoul vào ngày 20 tháng 8 (Ảnh: Jung Yeon-je / AFP)
Cuộc khủng hoảng coronavirus đang làm dấy lên những thách thức và những câu hỏi trong tất cả mọi lĩnh vực của cuộc sống. Nó không phải là ngoại lệ trong lĩnh vực tôn giáo và đức tin.
Cuộc khủng hoảng đặt ra những câu hỏi và những thách thức cơ bản thậm chí ngay cả trong đời sống Công giáo. Qua cuộc khủng hoảng, chúng ta khám phá ra rằng đời sống đức tin và cách thức mục vụ đang bộc lộ ra nhiều vấn đề. Chúng ta đã chứng kiến rằng đời sống đức tin và mục vụ tập trung vào các Bí tích và Phụng vụ đã bị giới hạn một cách bất lực trong thời gian của các biện pháp giãn cách và phong tỏa xã hội. Chúng ta cũng đang chứng kiến quá trình chuyển giao của đời sống đức tin từ việc tiếp xúc trực diện sang việc kết nối không trực diện.
Cuộc khủng hoảng Covid-19 khiến chúng ta suy tư về toàn bộ đời sống đức tin, bao gồm Phụng vụ và Bí tích, đời sống tôn giáo của các tín hữu, các nhiệm vụ mục vụ của hàng giáo phẩm, và tình trạng của các cộng đoàn Giáo xứ và Giáo hội.
Việc đình chỉ các Thánh lễ công cộng dẫn đến việc suy nghĩ lại về đời sống Phụng vụ và Bí tích. Có một cuộc tranh luận thần học về Thánh lễ và phụng vụ trực tuyến. Thánh lễ và phụng vụ trực tuyến vẫn chưa đạt được giá trị và tính hợp pháp. Chúng chỉ đơn giản được sử dụng như một giải pháp thay thế tạm thời.
Mặt khác, vấn đề nhức nhối đặt ra về việc Phụng vụ dành cho ai và ai cử hành. Cuộc khủng hoảng cho thấy rõ ràng vị trí và vai trò của giáo dân trong các Bí tích và Phụng vụ kém đến mức nào. Cuộc khủng hoảng này lại tiếp tục đặt vấn đề về sự phân biệt và vai trò của linh mục và giáo dân trong Phụng vụ. Những kinh nghiệm và ký ức về việc tạm ngừng các Thánh lễ công cộng qua cơn khủng hoảng Covid-19 có thể phục vụ như một phương tiện để yêu cầu sự đổi mới và canh tân Phụng vụ.
Theo Sách Giáo lý của Giáo hội Công giáo, đời sống đức tin bao gồm bốn lãnh vực: học hỏi Giáo lý và đức tin, Phụng vụ và Bí tích, đời sống xã hội và đạo đức, đời sống cầu nguyện và tâm linh. Có lẽ cuộc khủng hoảng coronavirus là một cơ hội tốt để khôi phục lại toàn bộ đức tin. Điều trong yếu của đời sống đức tin dường như đang chuyển từ đời sống Giáo hội tập trung vào các Bí tích và Phụng vụ sang hướng chú trọng đến chiều kích thiêng liêng trong đời sống hàng ngày. Đời sống đức tin phải mang tính cộng đồng, không chịu ảnh hưởng bởi ý định của người khác và thụ động nhưng tự chủ và tích cực.
Những kinh nghiệm đặc biệt của kỷ nguyên Covid-19 đang kêu gọi các vị Mục tử xem xét và suy ngẫm về nhiệm vụ của họ. Cuộc khủng hoảng cho chúng ta một cơ hội để xem xét và suy ngẫm về các phương pháp hiện có của sứ vụ mục vụ. Sứ vụ mục vụ trong thời gian này sẽ mang tính chất thăm viếng hơn là kêu gọi. Cần lưu ý rằng sứ vụ mục vụ đó là phục vụ và cam kết thay vì quản trị, điều hành và quản lý.
Cuộc khủng hoảng hạn chế các cuộc đại hội lớn cũng như việc tiếp xúc trực tiếp, và đồng thời kêu gọi một sự suy tư mới về tình hình của cộng đồng Giáo hội. Nó cũng có thể là một phương tiện nghịch lý để thúc đẩy các phong trào cộng đồng nhỏ. Chỉ riêng hình thức cộng đồng Giáo xứ truyền thống sẽ không thể đáp ứng tốt với những thách thức này. Cần phải hình thành một hình thức cộng đồng mới, một trung tâm quyền bính mới, nơi giáo sĩ và giáo dân có thể cùng nhau loan báo Tin Mừng. Giáo xứ không phải là để củng cố và duy trì chính nó mà luôn luôn hướng tới việc truyền giáo, chăm sóc mục vụ và đời sống đạo. Cơ cấu và hoạt động của Giáo xứ phải luôn luôn được đổi mới.
Việc Giáo Hội sẽ tiếp tục hay bắt đầu lại là tùy thuộc vào các tín hữu. Trước hết phải thay đổi tư duy và thái độ trước khi thay đổi luật và hệ thống. Đây là lý do tại sao Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh đến tinh thần và thái độ của sự hoán cải mục vụ và công nghị tính. Hãy bắt đầu với một quan niệm mới và cách giải thích mới. Hãy thay đổi tư duy và thái độ của chúng ta. Sự thay đổi và đổi mới cuối cùng luôn tùy thuộc vào Chúa Thánh Thần.
Lm. Jeong Hee Wan
** Cha Jeong Hee Wan là một Linh mục thuộc Giáo phận Andong, Hàn Quốc và là Giám đốc Học Viện Thần học và Văn hóa Công giáo. Ngài là cựu giáo sư tại Đại học Công giáo Daegu. Bài viết này được trích từ bài báo nghiên cứu chuyên đề của ngài tại Hội nghị Chuyên đề học thuật lần thứ 11 của Trung tâm Truyền giáo Đông Á. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm biên tập chính thức của UCA News.
Minh Tuệ (theo UCA News)
