Pháo hoa thắp sáng Nhà thờ Chúa Giáng Sinh khi người dân Palestine thắp sáng cây thông Noel tại Quảng trường Máng Cỏ ở Bethlehem, Bờ Tây, ngày 4 tháng 12 năm 2021 (Ảnh: CNS / Mussa Qawasma, Reuters)
Trong một thông điệp nghiêm túc từ Thánh Địa, Đức nguyên Thượng phụ Latinh của Giêrusalem Michel Sabbah đã kêu gọi các tín hữu Công giáo ở Hoa Kỳ thừa nhận thị trấn Bethlehem nhỏ bé như thực trạng của nó trong mùa Giáng sinh năm nay, chứ không phải như được mô tả trong các bài hát và truyền thống.
“Giữa những hoài niệm và ký ức xa xưa về lễ Giáng sinh đầu tiên ở Bethlehem, ngày nay có một chủ nghĩa lãng mạn tôn giáo được duy trì lâu dài”, Đức Thượng phụ Sabbah nói. Ngài gọi chủ nghĩa lãng mạn thời Giáng sinh đó là điều “có thể hiểu được… nhưng phi thực tế”.
“Khi anh chị em mừng lễ Giáng sinh, hãy nhớ rằng ở Bethlehem, ở Giêrusalem, cuộc sống không phải như cuộc sống vào thời Giáng sinh. Đó không phải là cuộc sống đong đầy hạnh phúc của nhân loại được cứu độ mới. Khúc ca của muôn Thiên thần đã trôi vào dĩ vãng xa xưa”.
“Lễ Giáng sinh, năm nào cũng nhắc nhở chúng ta rằng không có hòa bình trên trái đất, đặc biệt là ở Giêrusalem và Bethlehem, và chúng ta phải tái tạo hòa bình”, Đức Thượng phụ Sabbah nói trong lời chào đến một nhóm Pax Romana có trụ sở tại New York.
Đức Thượng phụ Sabbah cho biết rằng tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, “đâu đâu cũng đều thiếu vắng công lý”.
“Chúng tôi cảm nhận được sự đau khổ. Chúng tôi nếm trải những tổn thương hàng ngày. Đáng buồn thay, chúng ta biết rằng bóng tối vẫn bao trùm Đêm Linh Thánh. Chúng ta phải trở nên ánh sáng của Chúa Kitô”, Đức Thượng phụ Sabbah nói.
“Với sự tập trung vào Hài nhi Giêsu, chúng ta một lần nữa phải đặt câu hỏi: Còn trẻ em ở Bethlehem, ở xứ Palestine thì sao? Còn về sự bảo vệ bắt buộc và sự an toàn của con người đối với tất cả mọi con cái của Thiên Chúa thì sao?”.
“Đối mặt với sự chiếm đóng và tình trạng mất an ninh của Israel, trẻ em phải gánh chịu hậu quả”, Đức Thượng phụ Sabbah nói . “Sự hồn nhiên ngây thơ tự nhiên bị đánh cắp. Bạo lực ngẫu nhiên và tính dễ bị tổn thương cướp đi sự bình yên của các bà mẹ dành cho con cái của họ ở Bethlehem và trên khắp Thánh địa”.
Khi đề cập rõ ràng đến các nghị quyết của Liên hợp quốc và các điều khoản của Hiệp ước hòa bình Oslo vốn từng dường như đưa ra giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột ở Israel-Palestine, Đức Thượng phụ Sabbah cho biết rằng tất cả các quyết định khó khăn đã được đưa ra, và chỉ còn thiếu sự can đảm để nhìn thấu mọi sự việc. Ngài kêu gọi các nhà lãnh đạo chính trị ở Hoa Kỳ và Israel tìm kiếm sự can đảm đó và đồng thời kêu gọi các thành viên của Pax Romana để hối thúc họ làm như vậy.
Đức Thượng phụ Sabbah lãnh đạo Tòa Thượng phụ Latinh Giêrusalem từ năm 1987 đến năm 2008, là vị Thượng phụ gốc Palestine đầu tiên trong 5 thế kỷ. Năm 2009, Đức Thượng phụ Sabbah, cùng với các nhà lãnh đạo Kitô giáo nổi tiếng khác của Palestine, là tác giả của Tài liệu Kairos Palestine mô tả việc Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ ở Bờ Tây là điều “tội lỗi chống lại Thiên Chúa và nhân loại”.
Sự tồn tại của cộng đồng Kitô giáo lâu đời ở Thành phố Cổ Giêrusalem là chủ đề trong một tuyên bố khác của các nhà lãnh đạo Kitô giáo tại Thánh địa trong tuần này. Vào ngày 13 tháng 12, các Thượng phụ và những người đứng đầu các Giáo hội tại Thánh địa, một nhóm bao gồm các nhà lãnh đạo của các Giáo hội Công giáo, Chính thống và Tin lành của Giêrusalem, đã kêu gọi bảo vệ các Kitô đang sống hoặc đến viếng thăm khu phố Kitô giáo tại Giêrusalem và bảo tồn khu vực đang bị đe dọa đó.
Các nhà lãnh Giáo hội hy vọng sẽ thiết lập “một khu vực di sản và văn hóa Kitô giáo đặc biệt để bảo vệ tính toàn vẹn của Khu phố Kitô giáo ở Thành phố Cổ Giêrusalem và để đảm bảo rằng đặc điểm và di sản độc đáo của nó được bảo tồn vì lợi ích của cộng đồng địa phương, đời sống quốc gia, và thế giới rộng lớn hơn”. Các nhà lãnh Giáo hội phàn nàn rằng các Kitô hữu đã trở thành mục tiêu “tấn công thường xuyên và liên tục của các nhóm cực đoan quá khích” trong một nỗ lực có tính hệ thống nhằm xua đuổi cộng đồng Kitô giáo ra khỏi Giêrusalem và các khu vực khác tại Thánh địa.
Theo các nhà lãnh đạo Giáo hội, kể từ năm 2012 đã có “vô số vụ tấn công bằng lời nói và thể lý nhằm vào các Linh mục và các giáo sĩ khác, các vụ tấn công nhắm vào các nhà thờ Kitô giáo, các Thánh tích thường xuyên bị phá hoại và bị xúc phạm, và sự đe dọa liên tục đối với các Kitô hữu địa phương, những người chỉ đơn giản là tìm kiếm sự tự do thờ phượng và cuộc sống bình thường hàng ngày của họ”.
Các Thượng phụ và các nhà lãnh đạo Giáo hội đã cáo buộc rằng “cam kết đã tuyên bố” của các nhà lãnh đạo quốc gia Israel đối với sự tồn tại của khu vực Kitô giáo “đã bị phản bội bởi sự thất bại của các chính trị gia, các quan chức và các cơ quan thực thi pháp luật địa phương nhằm kiềm chế hoạt động của các nhóm cực đoan thường xuyên đe dọa các tín đồ Kitô giáo địa phương, hành hung các Linh mục và các giáo sĩ, đồng thời xúc phạm các Thánh tích và các tài sản của Giáo hội”.
Khu phố Do Thái của thành phố đã được luật pháp Israel công nhận và bảo vệ; các nhà lãnh đạo Giáo hội yêu cầu tình trạng tương tự như vậy đối với khu phố Kitô giáo. Thay vì cách hành xử tương tự như vậy, họ cho biết các nhóm định cư “cấp tiến” tiếp tục giành được những tài sản có lợi thế chiến lược trong khu phố Kitô giáo, “với mục đích làm giảm sự hiện diện của các Kitô hữu, thường sử dụng những giao dịch lén lút bí mật và các thủ đoạn đe dọa để đuổi người dân ra khỏi nhà của họ, làm giảm đáng kể sự hiện diện của các Kitô hữu, và đồng thời làm gián đoạn hơn nữa các tuyến đường hành hương mang tính lịch sử giữa Bethlehem và Giêrusalem”.
Mặc dù không có phản hồi chính thức từ chính phủ Israel về tuyên bố của các vị Thượng phụ, nhưng vào ngày 14 tháng 12, Tổng thống Isaac Herzog và Đệ nhất phu nhân Michal Herzog đã đến thăm thành phố Nazareth và gặp gỡ các nhà lãnh đạo của các Giáo hội Kitô giáo tại Vương Cung Thánh Đường Truyền tin, nơi Tổng thống Herzog đã bày tỏ cam kết của chính phủ đối với quyền tự do tín ngưỡng và thờ phượng của tất cả các cộng đồng tôn giáo của quốc gia.
Phát biểu trước cử tọa của mình bằng tiếng Ả Rập, Tổng thống Israel kêu gọi “tất cả những anh chị em có đức tin trên toàn thế giới, và đặc biệt là ở Trung Đông — các Kitô hữu, các tín đồ Hồi giáo, Do Thái giáo, Druze giáo và các tín đồ Hồi giáo Circassian” hãy “luôn ghi nhớ rằng tất cả chúng ta đều cầu nguyện với cùng một Thiên Chúa và tất cả chúng ta đều mong muốn có được một cuộc sống hòa bình và sự hợp tác dựa trên sự hiểu biết và tinh thần huynh đệ”.
Chỉ bằng cách này, Tổng thống Israel nói, “từ đức tin chung sâu sắc của chúng ta vào Đấng Tạo Hóa và… niềm tin của chúng ta vào nhân loại, chúng ta hãy nôc lực tạo ra cho chính mình và cho toàn thể nhân loại một tương lai tốt đẹp và đầy hứa hẹn mà chúng ta xứng đáng có được”.
Khoảng 13.000 Kitô sinh sống ở Giêrusalem, với khoảng 6.000 người sống ở khu phố Kitô giáo của Thành phố Cổ. Nhiều lệnh cấm dân sự khác nhau đối với việc xây dựng hoặc mở rộng nhà ở đối với các Kitô hữu và những người Ả Rập theo Hồi giáo đã gây tranh cãi, đặc biệt là so với cách đối xử chính thức rộng lượng đối với các yêu sách về quyền sở hữu tài sản của người Israel gốc Do Thái.
Các nhà nghiên cứu từ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cáo buộc rằng chính quyền Israel đã khiến người Palestine ở Đông Jerusalem và các cộng đồng khác ở Bờ Tây bị Israel kiểm soát “hầu như không thể có được giấy phép xây dựng trên thực tế”. Chính quyền Israel đã đồng thời san bằng hàng nghìn tài sản của người Palestine ở những khu vực này vì thiếu giấy phép.
Vào ngày 17 tháng 12, một nhà lãnh đạo Công giáo nổi tiếng khác đã bày tỏ sự thất vọng với một chính sách khác của Israel dường như dành sự ưu đãi cho các du khách người Do Thái đến Giêrusalem. Một chương trình “gốc rễ” của người Do Thái, Birthright, đã được phép thu hút nhiều người tham gia bất chấp lệnh cấm đối với những du khách khác. Việc cho phép những người Do Thái trẻ tuổi từ nước ngoài đến Israel trong khi không cho phép các Kitô hữu và khách du lịch trong mùa Giáng sinh là một sự phân biệt đối xử, Wadie Abunassar, Cố vấn của Hội đồng Giám mục Công giáo, đã viết trên trang Facebook của mình.
Khi biến thể Omicron Covid-19 bắt đầu lan rộng vào cuối tháng 11, Israel đã đóng cửa biên giới đối với du khách nước ngoài, gia hạn lệnh cấm cho đến ít nhất là ngày 22 tháng 12. Tuy nhiên, họ đã cho phép những người tham gia chương trình Birthright được phép vào Israel.
“Sự phân biệt đối xử như vậy là bất hợp pháp… và phi đạo đức”, ông Abunassar viết. “Sự phân biệt chủng tộc không bao giờ được chấp nhận dưới bất kỳ hình thức nào! Tôi kêu gọi các nhà chức trách Israel hãy đối xử bình đẳng với tất cả những ai muốn đến thăm đất nước mà không có bất kỳ sự phân biệt đối xử nào giữa tôn giáo này với tôn giáo khác”.
Trong một tuyên bố đưa ra vào ngày 16 tháng 12, Bộ Ngoại giao cho biết họ “bác bỏ và lên án” “những cáo buộc vô căn cứ về sự phân biệt đối xử”, đồng thời gọi đó là hành động “thái quá, sai trái và nguy hiểm”.
Trong thông điệp gửi tới Pax Romana, Đức Thượng phụ Sabbah đã gọi Giêrusalem là thành phố thánh thiêng nơi hòa bình và tinh thần liên đới nên chiếm ưu thế, nhưng thay vào đó, là một thành phố bị tàn phá bởi xung đột và bất hòa vì hành động của các lực lượng chính trị có thế lực.
“Những kẻ quyền lực trên tần gian đã biến Giêrusalem trở thành một thành phố của sự phân biệt đối xử giữa mọi người với nhau… họ đang biến những Thánh tích thành nơi xảy ra chiến tranh. Ngày nay Giêrusalem không ở trong tình trạng tự nhiên, tình trạng thánh thiêng như Thiên Chúa mong muốn”, Đức Thượng phụ Sabbah nói.
“Thực tế là thế này: có hai dân tộc sống ở Giêrusalem và Thánh địa – Palestine và Israel. Israel đang chiếm ưu thế. Người dân Palestine đang phải phục tùng kẻ mạnh “và” mối quan hệ giữa cả hai là mối quan hệ của sự chết chóc vì nó là mối quan hệ của kẻ thống trị vàkẻ bị trị. Đó phải là một mối quan hệ giữa hai dân tộc bình đẳng để trở thành một mối tương quan của sự sống và tình yêu thương lẫn nhau”.
Minh Tuệ (theo America)
