Đức Thượng phụ Sahak II Marshalian, Thượng phụ của Giáo hội Tông truyền Armenia tại Constantinople, cho biết các Giáo hội Kitô giáo cần tìm ra những cách thức mới “để suy tư và xây dựng một mô hình đại kết mới”.
Đức Thượng phụ Sahak II và Đức Thánh Cha Lêô XIV tại Nhà thờ Mẹ Thiên Chúa thuộc Giáo hội Tông truyền Armenia (Ảnh @ Truyền thông Vatican)
Công đồng Nicêa I, được tổ chức cách đây 1700 năm, “là một điểm tham chiếu rất quan trọng đối với chúng ta, hướng tới sự hiệp nhất, vì nó đã diễn ra và tồn tại lâu dài”, Đức Thượng phụ Sahak II Marshalian, Thượng phụ của Giáo hội Tông truyền Armenia tại Constantinople, cho biết. “Những ảnh hưởng của Công đồng Nicêa chưa bao giờ biến mất”, ngài lưu ý. “Đó là một thực tế sống động giữa các Giáo hội Công giáo, Chính thống giáo và Tin lành. Vì vậy, trên thực tế, đó cũng là một điểm thống nhất đối với chúng ta”.
Chuyến viếng thăm Nicêa của Đức Thánh Cha Lêô XIV là ‘một bước ngoặt’
Trong một cuộc phỏng vấn với Vatican News trước chuyến thăm Istanbul của Đức Thánh Cha Lêô, Đức Thượng phụ Sahak II giải thích rằng dịp kỷ niệm Công đồng Đại kết đầu tiên do đó có thể “là một cơ hội để ‘bùng cháy’ sự hiểu biết đó”, và đạt được “một sự hiểu biết và hợp tác tốt hơn hướng tới sự hiệp nhất. Theo nghĩa này, tôi thiết nghĩ đây là một điểm khởi đầu đầy cảm hứng. Và điều quan trọng là chúng ta – tất cả các Giáo hội – phải nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kiện kỷ niệm này. Và sự hiện diện của Đức Thánh Cha tại đây, theo nghĩa đó, tại Nicêa, tôi nghĩ sẽ là một bước ngoặt”.
Đối với Giáo hội Tông truyền Armenia, cộng đồng Kitô giáo lớn nhất tại Thổ Nhĩ Kỳ, chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Lêô – “người đứng đầu Giáo hội Công giáo, người anh cả” của Giáo hội – là “niềm an ủi lớn lao” và “một sự kiện quan trọng”, đặc biệt là trong bối cảnh kỷ niệm Công đồng Nicêa cũng đang diễn ra, Đức Thượng phụ Sahak II cho biết.
Đức Thượng phụ Sahak II và Đức Thánh Cha Lêô XIV trong chuyến viếng thăm Nhà thờ Chính tòa Mẹ Thiên Chúa thuộc Giáo hội Tông truyền Armenia ở Istanbul (Ảnh @ Truyền thông Vatican)
Chủ nghĩa đại kết thực tiễn
Đức Thượng phụ Sahak II lưu ý rằng chủ nghĩa đại kết là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong chương trình nghị sự của các Giáo hội trong những thập kỷ gần đây và đặt câu hỏi, trong bối cảnh chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Lêô, “Làm thế nào chúng ta có thể hiệp nhất?”. Làm thế nào “những thù địch lịch sử xưa cũ” có thể được thống nhất để các Kitô hữu có thể trở thành huynh đệ với n nhau “và để sự hiệp nhất có thể đạt đến mức hoàn hảo?”.
Chính vì lý do đó, “Giáo hội lên tiếng, cầu nguyện và tổ chức các cuộc họp”. Vì vậy, Đức Thượng phụ Sahak II nói, “Chuyến viếng thăm của các Giáo hoàng là một hoạt động đại kết thực tế”.
Một mô hình mới của chủ nghĩa đại kết
Đức Thượng phụ Sahak II giải thích rằng có nhiều “nền tảng đối thoại” giữa Giáo hội Armenia và Giáo hội Công giáo, và có rất ít vấn đề còn phải thảo luận.
“Nhưng vẫn có những chia rẽ lịch sử, và việc vượt qua những chia rẽ đó là điều hết sức khó khăn”, Đức Thượng phụ Sahak II nói. Đôi khi, bất chấp những nỗ lực chân thành từ mọi phía, “những hệ thống cũ không thể bị phá vỡ và xây dựng lại”.
“Vì vậy”, ngài tiếp tục, “tôi nghĩ rằng trong phong trào đại kết, chúng ta cần những cách thức mới, quên đi quá khứ, để suy nghĩ và xây dựng một mô hình đại kết mới”. Đức Thượng phụ Sahak II nói rằng sự hiệp nhất thực tiễn có thể góp phần hướng tới mục tiêu “hiệp thông trọn vẹn gần như đã trở thành hiện thực”.
Đức Thượng phụ Sahak II Marshalian phát biểu với Vatican News trước chuyến Tông du của Đức Thánh Cha Lêô XIV (Ảnh @ Truyền thông Vatican)
Đức Thượng Phụ Sahak II trích dẫn cả những chuyến viếng thăm qua lại của các giáo sĩ, cùng với sự trao đổi sinh viên Công giáo và Armenia đang học tập tại các trường của Giáo hội kia. “Điều này thực sự tạo nên tinh thần đại kết thiết thực, thực tế hơn so với các cuộc thảo luận lý thuyết hay thần học”, ngài nói.
Đức Thượng Phụ Sahak II đề cập đến những Kitô hữu bình thường, thậm chí cả các giáo sĩ, những người “vượt qua rào cản của sự hiệp thông trọn vẹn” như một ví dụ về sự hiệp thông trọn vẹn. “Nhưng vấn đề, tất nhiên, là việc thể hiện sự hiệp thông trọn vẹn giữa các Giáo hội”, ngài nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng: “Chúng ta hy vọng chúng ta có thể đạt được điều đó”.
Giáo hội Tông truyền Armenia ở Türkiye
Đức Thượng Phụ Sahak II là người đứng đầu một trong 4 Tòa Thượng phụ của Giáo hội Tông truyền Armenia, một Giáo hội Chính thống Đông phương, hiệp nhất dưới sự lãnh đạo tinh thần của các Thượng phụ Armenia và của toàn thể người Armenia tại Nhà thờ chính tòa Etchmiadzin . Các Giáo hội Chính thống Đông phương khác biệt với cả Giáo hội Công giáo và Chính thống giáo Đông phương ở chỗ chỉ công nhận ba Công đồng Đại kết đầu tiên.
Đức Thượng phụ Sahak II Marshalian và Đức Thánh Cha Lêô XIV bên cạnh tấm bia kỷ niệm chuyến Tông du (Ảnh @ Truyền thông Vatican)
Chuyến Tông du đầu tiên của Đức Thánh Cha Lêô XIV ra khỏi nước Ý bao gồm chuyến viếng thăm ngắn đến Nhà thờ Mẹ Thiên Chúa thuộc Tòa Thượng phụ, tại khu Kumkapı thuộc quận Fatih của Istanbul vào Chúa nhật, nơi ngài được Đức Thượng phụ Sahak chào đón như là “vị Hiền huynh của chúng ta trong Chúa Giêsu Kitô”.
“Sự hiện diện của Hiên huynh giữa chúng tôi hôm nay”, Đức Thượng Phụ Sahak II, “không chỉ là một vinh dự mà còn là một phước lành cho cộng đồng của chúng tôi, cho các Giáo hội tại Türkiye và cho tất cả những ai đang nỗ lực vì sự hiệp nhất của các Kitô hữu”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
