Đức Thánh Cha Phanxicô chia sẻ trong giờ kinh Lạy Nữ Vương Thiên Đàng vào buổi trưa từ cửa sổ nhìn ra Quảng trường Thánh Phêrô, tại Vatican, Chúa Nhật, ngày 16 tháng 4 năm 2023 (Ảnh: AP Photo/Andrew Medichini)
Hôm Chúa nhật, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chỉ trích điều ngài nói là những lời cáo buộc vô căn cứ và xúc phạm đối với người tiền nhiệm của ngài, Đức Gioan Phaolô II, sau khi anh trai của một thiếu niên người Ý mất tích đã phát sóng một đoạn băng ghi âm những lời cáo buộc trên truyền hình quốc gia.
Trò chuyện với các tín hữu tập trung tại Quảng trường Thánh Phêrô trong bài chia sẻ trong giờ Kinh Lạy Nữ Vương Thiên Đàng hôm Chúa nhật, Đức Thánh Cha lưu ý rằng ngày này đánh dấu Lễ Lòng Chúa Thương Xót của Giáo hội Công giáo, do Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II thiết lập vào năm 2000.
“Chắc chắn giải thích được tâm tình của các tín hữu từ khắp nơi trên thế giới, tôi hướng lòng biết ơn đến việc tưởng nhớ đến Thánh Gioan Phaolô II, người trong những ngày gần đây đã trở thành đối tượng của những cáo buộc xúc phạm và vô căn cứ”, Đức Thánh Cha nói.
Nhận xét của Đức Thánh Cha Phanxicô đánh dấu lần đầu tiên ngài lên tiếng công khai về các cáo buộc, vốn phát sinh cách đây vài ngày khi Pietro Orlandi, anh trai của thiếu niên người Ý Emanuela Orlandi mất tích, đã trao cho các công tố viên Vatican điều tra vụ mất tích của em gái mình một đoạn băng ghi âm có chứa lời khai được cho là của một tên cướp người Ý nói rằng Đức Gioan Phaolô II đã từng đi chơi đêm với một số Đức Ông người Ba Lan để quấy rối các bé gái vị thành niên.
Orlandi sau đó đã phát đoạn băng trên mạng truyền hình La7 của Ý, một trong những chương trình tin tức hàng đêm hàng đầu của đất nước, gây ra phản ứng dữ dội không chỉ từ Đức Thánh Cha Phanxicô mà còn từ một số nhân vật hàng đầu của Vatican.
Con gái của một nhân viên Vatican, bé Emanuela, đã mất tích khi trở về sau một buổi học nhạc vào tháng 6 năm 1983, lúc đó 15 tuổi.
Kể từ khi Emanuela mất tích cách đây gần 40 năm, vụ án đã trở thành bí ẩn chưa có lời giải nổi tiếng nhất của Ý và là nguồn gốc của vô số thuyết âm mưu trong nhiều năm, có liên quan đến mưu đồ ám sát Đức Gioan Phaolô II, vụ bê bối tài chính của Vatican và thế giới tội phạm ngầm của Ý.
Trong bốn thập kỷ kể từ khi Emanuela mất tích, anh trai Pietro Orlandi của chị là nhân vật chính trong bốn thập kỷ qua trong việc thúc đẩy sự thật và đảm bảo rằng vụ việc mất tích của chị sẽ không bị lãng quên.
Đầu năm nay, Cơ quan Thúc đẩy Công lý của Vatican, văn phòng công tố viên của Vatican, đã mở lại vụ án về vụ mất tích của Emanuela. Quyết định đó trùng hợp với quyết định của Quốc hội Ý về việc mở lại ủy ban điều tra của quốc hội về vụ việc.
Quyết định này cũng được đưa ra sau khi phát sóng loạt phim mới nổi tiếng của Netflix, “Vatican Girl”, khám phá vụ việc của Orlandi và đi sâu vào các âm mưu khác nhau đã bao quanh vụ việc này ngay từ đầu.
Orlandi đã bị các công tố viên Vatican thẩm vấn trong 8 tiếng đồng hồ hôm thứ Ba tuần trước như một phần trong cuộc điều tra của họ về vụ mất tích của em gái của anh, trong thời gian đó Orlandi đã giao nộp bằng chứng và tài liệu liên quan đến vụ án, bao gồm cả đoạn băng ghi âm lời khai của tên cướp cáo buộc rằng Đức Gioan Phaolô II đã quấy rối các bé gái vị thành niên.
Ngay sau đó, Orlandi đã trả lời phỏng vấn với La7, trong đó phần đó của đoạn băng ghi âm được phát, khiến Giám đốc Ban biên tập Truyền thông của Vatican, ông Andrea Tornielli, đưa ra một tuyên bố bác bỏ quyết định, nói rằng các cáo buộc là vô căn cứ và chỉ dựa trên “tin đồn”.
“Chứng cớ? Không có. Manh mối? Ít nhất là như vậy. Nhân chứng ít nhất là thứ hai hoặc thứ ba? Ngay cả cái bóng cũng không. Chỉ có những lời cáo buộc mang tính phỉ báng nặc danh”, ông Tornielli nói, đồng thời gọi đó là “một sự thảm bại của phương tiện truyền thông” và đề xuất rằng nên đưa ra một đơn kiện chính thức về tội phỉ báng.
Một cuộc điều tra đầy đủ về sự mất tích của Emanuela là điều cần thiết, ông Tornielli nói, nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng “không ai đáng bị bôi nhọ theo cách này, thậm chí không có một chút bằng chứng nào, dựa trên những tin đồn về một nhân vật vô danh nào đó từ thế giới tội phạm ngầm hoặc một số bình luận nặc danh nhớp nhúa phát sóng trên TV”.
Các cáo buộc cũng đã bị chỉ trích bởi thư ký lâu năm của Đức Gioan Phaolô II và nguyên Tổng giám mục Krakow, Đức Hồng y Stanislaw Dziwisz người Ba Lan, người đã gọi những lời nói bóng gió là “cẩu thả liều lĩnh” và “không thể chấp nhận được”, đồng thời cũng cho biết rằng ngoài việc không đáng tin cậy, các cáo buộc trên thực tế là “những lời buộc tội cường điệu, giả dối từ đầu đến cuối, phi thực tế, buồn cười trên mức khôi hài nếu không muốn nói là bi thảm, bản thân chúng thực sự liên quan đến tội phạm”.
Đức Hồng y Dziwisz đã chỉ trích những người mà ngài cho biết đã tìm cách trục lợi từ vụ việc của Emanuela và sự quan tâm của giới truyền thông mà nó đã tạo ra, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng các cuộc điều tra về sự mất tích của Emanuela sẽ thoát khỏi “vòng xoáy của định hướng sai lầm, của sự hoang tưởng và trục lợi” đã chi phối việc tìm kiếm sự thật cho đến nay.
Đức Hồng y Dziwisz cũng đề nghị hành động pháp lý cần phải được thực hiện. Sau những tuyên bố của Đức Hồng y Dziwisz và ông Tornielli, luật sư của Orlandi, Laura Sgrò, người đã tháp tùng Orlandi đến phiên điều trần với các công tố viên Vatican hôm thứ Ba tuần trước, đưa ra một tuyên bố rút lại các cáo buộc, nói rằng Orlandi “không có ý định buộc tội bất kỳ người nào”, và sự bận tâm duy nhất của anh ta là tìm kiếm sự thật vô điều kiện.
Sau cơn bão truyền thông về các cáo buộc được tạo ra, Chưởng lý của Vatican đã triệu tập luật sư Sgrò trở lại vào thứ Bảy, yêu cầu bà cung cấp thông tin về nguồn gốc của đoạn băng ghi âm và bằng chứng về độ tin cậy của người này.
Luật sư Sgrò đã không cung cấp thông tin, mà viện dẫn đặc quyền, và trong một tuyên bố sau đó đã cáo buộc nền tảng thông tin chính thức của Vatican, Vatican News, về việc đã xuất bản thông tin sai lệch trong một bài báo nói rằng bà từ chối cung cấp cho các công tố viên Vatican những cái tên mà họ đã yêu cầu, lập luận rằng bà bị ràng buộc bởi đặc quyền.
Đáp lại, người đứng đầu Bộ Truyền thông của Vatican, giáo dân người Ý, ông Paolo Ruffini, đã đưa ra một tuyên bố vào tối thứ Bảy cho biết rằng ông đã trò chuyện với Chưởng lý của Vatican, người đã xác nhận rằng cả luật sư Sgrò lẫn Orlandi đều không cung cấp thông tin được yêu cầu về đoạn băng ghi âm.
Việc Đức Thánh Cha Phanxicô bảo vệ Đức Gioan Phaolô II vào Chúa nhật đánh dấu sự can thiệp công khai đầu tiên của ngài vào vấn đề này, và là phản ứng trực tiếp nhất của ngài đối với tranh cãi trên phương tiện truyền thông liên quan đến Vatican cho đến nay.
Minh Tuệ (theo Crux)
