Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ những người dân bản địa Canada khi ngài đến sân bay Quốc tế Edmonton, Canada, Chúa nhật, ngày 24 tháng 7 năm 2022. Đức Thánh Cha Phanxicô bắt đầu chuyến viếng thăm kéo dài một tuần lễ đến Canada hôm Chúa nhật để xin lỗi người dân bản địa về những vụ lạm dụng gây ra bởi các nhà truyền giáo Công giáo trong các trường học nội trú khét tiếng trong nước (Ảnh: AP/ Gregorio Borgia)
EDMONTON, Alberta – Hôm thứ Hai, hàng ngàn người bản địa đã cùng nhau quy tụ tại cộng đồng thảo nguyên nhỏ bé ở tỉnh bang Alberta của Maskwacis để nghe lời xin lỗi được mong đợi từ lâu từ Đức Thánh Cha Phanxicô vì nhiều thế hệ lạm dụng và đàn áp văn hóa tại các trường học nội trú Công giáo trên khắp Canada.
Vào giữa buổi sang, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm địa điểm của Trường nội trú người da đỏ Ermineskin trước đây, hiện đã bị phá bỏ phần lớn. Đức Thánh Cha đã dừng lại ở các địa điểm của ngôi trường trước đây và nghĩa trang gần đó trước khi phát biểu tại một khu vực rộng lớn với các nạn nhân sống sót của trường nội trú, với người thân của họ và những người ủng hộ khác.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến Edmonton hôm Chúa nhật, nơi ngài được chào đón bởi đại diện của ba nhóm Bản địa chính của Canada – First Nations, Metis và Inuit – cùng với các chức sắc chính trị và Giáo hội. Đức Thánh Cha đã dành thời gian còn lại trong ngày để nghỉ ngơi tại một Chủng viện ở thủ phủ của tỉnh bang.
Chính phủ Canada đã thừa nhận rằng việc lạm dụng thể chất và tình dục đã tràn lan trong các trường học Kitô giáo do nhà nước tài trợ hoạt động từ thế kỷ 19 đến những năm 1970. Khoảng 150.000 trẻ em bản địa đã bị tách khỏi gia đình và bị buộc phải theo học với nỗ lực cách ly chúng khỏi ảnh hưởng của gia đình, ngôn ngữ và văn hóa bản địa cũng như hòa nhập chúng vào xã hội Kitô giáo của Canada.
Chuyến viếng thăm kéo dài sáu ngày của Đức Thánh Cha Phanxicô – vốn cũng sẽ bao gồm các địa điểm khác ở Alberta, Thành phố Quebec và Iqaluit, Nunavut, ở cực bắc – sau các cuộc họp mà ngài đã tổ chức vào mùa xuân tại Vatican với các phái đoàn đến từ các dân tộc First Nations, Metis và Inuit. Những cuộc gặp đó lên đến đỉnh điểm với lời xin lỗi mang tính lịch sử ngày 1 tháng 4 về những hành vi lạm dụng “đáng khiển trách” gây ra bởi một số nhà truyền giáo Công giáo trong các trường học nội trú.
Hàng ngàn trẻ em đã chết vì bệnh tật, hỏa hoạn và các nguyên nhân khác. Việc phát hiện ra hàng trăm khu chôn cất tiềm năng tại các trường học trước đây trong năm qua đã thu hút sự chú ý của quốc tế đối với di sản của các trường học ở Canada và các đơn vị đối tác của học ở Hoa Kỳ.
Đức Thánh Cha Phanxicô hiện đang tuân theo cam kết thực hiện lời xin lỗi đó trên mảnh đất Canada.
Maskwacis, nằm cách Edmonton khoảng một giờ về phía nam, là trung tâm của bốn quốc gia người da đỏ Bắc Mỹ.
Các nhà tổ chức sự kiện cho biết họ sẽ nỗ lực làm mọi thứ có thể để đảm bảo những người sống sót có thể tham dự sự kiện. Nhiều người sẽ di chuyển từ các bãi đậu xe nằm sát ngay trạm xe buýt, và các nhà tổ chức thừa nhận rằng nhiều người sống sót là người cao tuổi và sẽ yêu cầu phương tiện di chuyển dễ dàng, đồ ăn nhẹ phù hợp với bệnh nhân tiểu đường và các tiện nghi khác.
Người Công giáo điều hành phần lớn các trường học ở Canada, trong khi các giáo phái Tin lành khác điều hành các trường học khác với sự hợp tác của chính phủ.
Thủ tướng Justin Trudeau, người năm ngoái đã lên tiếng xin lỗi vì “chính sách cực kỳ có hại của chính phủ” trong việc tổ chức hệ thống trường học nội trú, cũng đã tham dự sự kiện tại Maskwacis cùng với các quan chức chính phủ khác.
Ở Maskwacis, ngôi trường trước đây nơi Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm đã được thay thế bằng hệ thống trường học do bốn quốc gia người da đỏ Bắc Mỹ địa phương điều hành. Chương trình giảng dạy khẳng định nền văn hóa Bản địa đã từng bị đàn áp.
Thủ lĩnh Greg Desjarlais của Frog Lake First Nation ở miền bắc Alberta, một học sinh sống sót của trường học, cho biết sau khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến hôm Chúa nhật rằng có “nhiều cảm xúc lẫn lộn trên khắp đất nước này” về chuyến viếng thăm của ngài.
“Tôi thiết nghĩ hiện nay nhiều người trẻ đã không về được nhà và bị chôn vùi quanh các trường học nội trú”, ông Desjarlais nói trong một cuộc họp báo sau nghi thức chào mừng tại sân bay. Nhưng ông bày tỏ sự lạc quan rằng chuyến viếng thăm có thể bắt đầu mang lại sự hòa giải.
“Tôi biết khi hai người xin lỗi nhau thì chúng ta cảm thấy tốt hơn”, ông Desjarlais nói. “Nhưng người dân của chúng tôi đã phải chịu đựng rất nhiều. … Người dân của chúng tôi đã bị tổn thương. Một số người trong số họ đã không về được đến nhà. Giờ đây tôi hy vọng thế giới sẽ thấy tại sao người dân của chúng tôi lại bị tổn thương như vậy”.
Vào chiều thứ Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm Nhà thờ Thánh Tâm của các Dân tộc Đầu tiên, một Giáo xứ Công giáo ở Edmonton hướng đến người dân bản địa và văn hóa bản địa. Nhà thờ này, được cung hiến vào tuần trước sau khi được khôi phục lại sau vụ hỏa hoạn, kết hợp ngôn ngữ và phong tục bản địa trong phụng vụ.
“Tôi chưa bao giờ trong đời nghĩ rằng mình sẽ được hội kiến một vị Giáo hoàng ở đây tại Nhà thờ Thánh Tâm”, Fernie Marty, người giữ chức danh già làng của nhà thờ, cho biết. “Và giờ đây chúng tôi có được cơ hội đó”.
Khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm, nhà thờ đã trưng bày quần áo, bánh mì và các vật dụng khác mà nhà thờ thường xuyên cung cấp cho những người nghèo khổ, bao gồm nhiều người trong số những người dân bản địa thành thị của Edmonton ước tính khoảng 75.000 người.
Chuyến viếng thăm sẽ là một “cuộc gặp gỡ” vốn sẽ giúp “mọi người biết chúng ta là gì, chúng ta là ai”, Cha sở của nhà thờ, Linh mục Jesu Susai cho biết.
Các phóng viên của hãng tin AP Nicole Winfield ở Edmonton và Rob Gillies ở Toronto đã đóng góp cho bản tin này.
Minh Tuệ (theo Crux)
