Đức Thánh Cha Lêô XIV và Đức Thượng phụ Đại kết Bartholomew I của Tòa Thượng phụ Constantinople ký tuyên bố chung tại Cung điện của Tòa Thượng phụ Chính thống giáo Chính thống giáo ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 29 tháng 11 năm 2025 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Bảy, ngày 29 tháng 11, Đức Thánh Cha Lêô XIV và Đức Thượng phụ Đại kết Bartholomew I của Tòa Thượng phụ Constantinople cho biết rằng họ “vô cùng lo ngại về tình hình quốc tế hiện tại” và đồng thời đưa ra lời kêu gọi chung về hòa bình.
Lời kêu gọi được đưa ra trong chuyến Tông du quốc tế đầu tiên của Đức Thánh Cha Lêô XIV, chuyến đi đưa ngài đến Thổ Nhĩ Kỳ và sẽ tiếp tục đến Lebanon.
Hai nhà lãnh đạo đã ký một tuyên bố chung tại Tòa Thượng phụ Chính thống giáo Đại kết ở Istanbul. Văn bản này bác bỏ việc lợi dụng tôn giáo để biện minh cho bạo lực, kêu gọi các nỗ lực toàn cầu hướng tới hòa bình, ủng hộ sự hợp tác giữa các tín đồ thuộc các tín ngưỡng khác nhau, và phó thác một thế giới đang đau khổ cho Thiên Chúa với niềm hy vọng mới trong Chúa Thánh Thần.
Đức Thánh Cha Lêô XIV và Đức Thượng phụ Bartholomew I, người được coi là người đứng đầu trong số các Giám mục Chính Thống giáo Đông phương, đã tái khẳng định cam kết chung của họ đối với việc đối thoại nhằm khôi phục sự hiệp thông trọn vẹn giữa Giáo hội Công giáo và Chính Thống giáo. Gọi sự hiệp nhất Kitô giáo là một món quà từ Thiên Chúa, hai nhà lãnh đạo Giáo hội khuyến khích hàng giáo sĩ và các tín hữu cầu nguyện và nỗ lực để lời cầu nguyện “Xin cho tất cả nên một” của Chúa Giêsu Kitô được ứng nghiệm.
Nhân dịp kỷ niệm 1700 năm Công đồng Nicaea I, hai nhà lãnh đạo Giáo hội đã chỉ ra Kinh Tin Kính Nicêa như là nền tảng đức tin chung và bày tỏ hy vọng về một Lễ Phục Sinh chung trong tương lai. Các ngài nhắc lại với lòng biết ơn dịp kỷ niệm 60 năm việc Thánh Giáo hoàng Phaolô VI và Đức Thượng phụ Đại kết Athenagoras I bãi bỏ vạ tuyệt thông lẫn nhau vào năm 1965, và đồng thời kêu gọi sự can đảm mới trong việc theo đuổi đối thoại.
Thừa nhận những trở ngại vẫn cản trở sự hiệp thông trọn vẹn, Đức Thánh Cha Lêô XIV và Đức Thượng phụ Bartholomew I cho biết họ tiế tục cam kết giải quyết những trở ngại này thông qua trao đổi thần học và sự gặp gỡ huynh đệ.
Trong tuyên bố, hai nhà lãnh đạo Giáo hội kêu gọi các nhà lãnh đạo dân sự và chính trị “nỗ lực làm mọi cách có thể để đảm bảo thảm kịch chiến tranh chấm dứt ngay lập tức”, và kêu gọi tất cả những người có thiện chí cùng chung tay thực hiện lời kêu gọi này. Họ khuyến khích những nỗ lực xây dựng một xã hội công bằng, tương trợ và bảo vệ thiên nhiên, đồng thời khẳng định rằng chỉ có trách nhiệm chung như vậy mới có thể vượt qua sự thờ ơ, sự thống trị, sự tham lam và bài ngoại.
Trước đó trong ngày, Đức Thánh Cha Lêô XIV và Đức Thượng phụ Bartholomew I đọc Kinh Vinh Danh (Doxology), một lời cầu nguyện phụng vụ ngợi khen Thiên Chúa, tại Nhà thờ Chính thống giáo Đại kết Thánh George ở Istanbul. Đức Thánh Cha Lêô cho biết ngài cảm thấy “vô cùng xúc động” khi bước vào ngôi Thánh đường lịch sử này, đồng thời lưu ý rằng ngài luôn ghi nhớ những cử chỉ của các vị tiền nhiệm và biết ơn tình bạn mà ngài đã chia sẻ với Đức Thượng phụ Bartholomew kể từ khi bắt đầu Sứ vụ Giám mục Rôma.
Tòa Thượng phụ Đại kết, được đặt tại Istanbul, được công nhận là trụ sở điều phối trung tâm của Giáo hội Chính thống giáo. Đức Thượng phụ Bartholomew I, được biết đến rộng rãi với vai trò lãnh đạo trong đối thoại đại kết và vận động bảo vệ môi trường, được coi là người kế vị thứ 270 của Thánh Anrê.
Sáng thứ Bảy, Đức Thánh Cha Lêô cũng đã có cuộc gặp gỡ riêng với các nhà lãnh đạo của các Giáo hội Kitô giáo ở Thổ Nhĩ Kỳ tại Nhà thờ Chính thống giáo Syriac Mor Ephrem ở Istanbul, nơi ngài được Đức Thượng phụ Chính thống giáo Syriac Ignatius Aphrem II chào đón. Kết thúc cuộc gặp gỡ, Đức Thánh Cha đã suy ngẫm về ý nghĩa của Công đồng Nicêa và Tin Mừng Nhập Thể, đồng thời kêu gọi các vị lãnh đạo cùng cầu nguyện, hiệp nhất và canh tân công cuộc truyền giáo. Ngài mời gọi họ cùng nhau bước đi hướng đến Năm Thánh 2033 với hy vọng tiến tới sự hiệp thông trọn vẹn, được khơi nguồn cảm hứng từ khẩu hiệu In illo uno unum (“Trong Đấng Duy Nhất, chúng ta là một”).
Nhà thờ Mor Ephrem, tọa lạc tại Yeşilköy, là nhà thờ đầu tiên được xây dựng tại Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi nước Cộng hòa này được thành lập. Việc xây dựng bắt đầu gần một thập kỷ trước khi khánh thành vào năm 2023, nhưng đã bị chậm lại do sự chậm trễ về mặt hành chính, đại dịch COVID-19 và trận động đất năm 2023.
Trong cuộc gặp gỡ, ca đoàn đã xướng lên lời cầu nguyện với Chúa Thánh Thần trước khi các nhà lãnh đạo Giáo hội ngồi lại với nhau bên bàn tròn để trao đổi riêng. Mỗi vị phát biểu ngắn gọn, sau đó là diễn văn của Đức Thánh Cha Lêô. Vị Đại diện Đức Thượng phụ sau đó xướng Kinh Lạy Cha trước khi Đức Thánh Cha Lêô từ biệt.
Giáo hội Chính thống giáo Syria, có trụ sở chính tại Damascus, Syria, có khoảng hai triệu tín hữu trên toàn thế giới và Tòa Thượng phụ của Giáo hội này đóng vai trò quan trọng trong quan hệ đại kết.
Minh Tuệ (theo CNA)
