Đức Thánh Cha Lêô XIV thăm đền thờ Hồi giáo Sultan Ahmed ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 29 tháng 11 năm 2025 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Bảy, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã bắt đầu ngày thứ ba trong chuyến Tông du Thổ Nhĩ Kỳ bằng chuyến viếng thăm Đền thờ Sultan Ahmed tại Istanbul. Chuyến viếng thăm là cử chỉ bày tỏ sự tôn ọng đối với thế giới Hồi giáo, biểu lộ tình huynh đệ với các tín đồ Hồi giáo, đồng thời tiếp nối nỗ lực xây dựng những nhịp cầu của đối thoại liên tôn; tuy nhiên, Đức Thánh Cha đã từ chối lời mời cầu nguyện trong ngôi đền thờ Hồi giáo này.
“Đền thờ Xanh” (Blue Mosque) là một trong những công trình Hồi giáo quan trọng nhất tại Istanbul. Vẻ đẹp, quy mô và lịch sử của đền thờ Hồi giáo này tiếp tục thu hút khách thập phương từ khắp nơi trên thế giới. Đền thờ cũng giữ vị trí đặc biệt trong mối quan hệ giữa Kitô giáo và Hồi giáo, bởi vì nhiều vị Giáo hoàng đã bước qua cánh cửa này trong sự thinh lặng và tôn kính.
Đức Bênêđictô XVI đã viếng thăm đền vào năm 2006 trong chuyến Tông du Thổ Nhĩ Kỳ. Chuyến viếng thăm diễn ra chưa đầy ba tháng sau bài diễn văn của ngài tại Regensburg, Đức, trong đó ngài trích dẫn lời một hoàng đế thời Trung cổ mô tả Hồi giáo là “ác độc và phi nhân tính” và “được truyền bá bằng gươm giáo”, gây ra phản ứng dữ dội trong thế giới Hồi giáo. Cha Federico Lombardi, khi đó là Giám đốc Văn phòng Báo chí Toà Thánh, cho biết Đức Bênêđictô đã dừng lại để thinh lặng cầu nguyện trong đền thờ. Đức cố Giáo Hoàng Phanxicô đã bước vào đền thờ này vào năm 2014 và dừng lại trong khoảnh khắc mà Toà Thánh mô tả là “khoảnh khắc thờ phượng Thiên Chúa trong thinh lặng” trong nơi thờ phượng của người Hồi giáo.
Sau chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Lêô hôm thứ Bảy, Văn phòng Báo chí Toà Thánh cho biết trong một tuyên bố rằng: “Đức Thánh Cha đã trải nghiệm chuyến viếng thăm đền thờ Hồi giáo trong sự thinh lặng, với tinh thần suy tư và lắng nghe chăm chú, trong sự tôn trọng sâu sắc đối với nơi thờ phượng cũng như đức tin của những người quy tụ nơi đây để cầu nguyện”.
Một trong những người đón tiếp Đức Thánh Cha Lêô trong chuyến viếng thăm, Muezzin Aşgın Musa Tunca, sau đó đã chia sẻ với các phóng viên rằng ông đã nói với Đức Thánh Cha rằng ngài được “hoan nghênh cầu nguyện tại đây”, nhưng Đức Lêô đáp: “Không, tôi chỉ muốn đi thăm quan”.
Đức Thánh Cha Lêô XIV thăm đền thờ Hồi giáo Sultan Ahmed, còn được gọi là “Đền thờ Xanh”, ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 29 tháng 11 năm 2025 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Một điểm đáng chú ý bị bỏ sót trong lịch trình của Đức Thánh Cha Lêô, và cũng là điểm gây căng thẳng trong mối quan hệ Công giáo–Hồi giáo, chính là Hagia Sophia, công trình từng là Vương cung Thánh đường Byzantine rồi trở thành đền thờ Hồi giáo, được chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ chuyển thành viện bảo tàng mở cửa cho mọi tín ngưỡng trong thế kỷ XX. Các Đức Giáo Hoàng Phaolô VI, Gioan Phaolô II, Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô đều đã đến thăm công trình này trong những chuyến Tông du trước đây. Đức Phanxicô từng nói rằng ngài “vô cùng đau buồn” khi chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ quyết định chuyển nơi này trở lại thành đền thờ Hồi giáo vào năm 2020.
Khi được hỏi hôm thứ Năm vì sao Đức Thánh Cha Lêô, không đến thăm Hagia Sophia, ông Matteo Bruni cho biết: “Đơn giản là địa điểm đó không được đưa vào chương trình”.
“Đền thờ Xanh” mà Đức Thánh Cha Lêô đến thăm hôm thứ Bảy được xây dựng từ năm 1609 đến 1617 dưới triều Sultan Ahmed I. Công trình chiếm một phần khu vực từng là Đại Cung điện Constantinople. Mục tiêu khi xây dựng là biến nơi đây thành địa điểm thờ phượng quan trọng nhất của Đế chế Ottoman.
Quá trình xây dựng được tổ chức hết sức công phu. Tên gọi “Đền thờ Xanh” xuất phát từ khoảng 21.000 viên gạch men màu lam ngọc được trang trí dọc các bức tường và mái vòm chính. Tường, mái vòm và các cột đều được ốp những viên gạch Iznik nổi tiếng, với tông màu từ xanh lam đến xanh lục. Ánh sáng chiếu qua 260 cửa sổ nhỏ tạo nên bầu khí đặc biệt trong không gian cầu nguyện.
Đền thờ Sultan Ahmed là đền thờ Hồi giáo duy nhất có 6 tháp, trong khi hầu hết các đền thờ chỉ có 4 tháp. Chỉ có công trình tại Ka’ba ở Mecca, Ả Rập Saudi, vượt qua con số đó với 7 tháp.
Minh Tuệ (theo CNA)
