Trích lời vị tiền nhiệm của mình là Đức cố Giáo hoàng Phanxicô, Đức Thánh Cha Lêô XIV nhấn mạnh rằng hòa bình bắt đầu từ việc “đứng về phía các nạn nhân và nhìn mọi sự từ quan điểm của họ”.
(Ảnh: Antoine Mekary | ALETEIA)
Ngày 30 tháng 5 năm 2025, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã đưa ra một lời kêu gọi mạnh mẽ cổ võ lối sống bất bạo động, mời gọi các cá nhân và cộng đoàn chống lại làn sóng thù địch đang lan rộng trên toàn cầu. Ngỏ lời trước hơn 300 đại diện của các phong trào dấn thân vì hòa bình quy tụ tại Điện Clementine, Vatican, Đức Thánh Cha khẳng định: “Bất bạo động, như một phương pháp và một phong cách, phải là đặc tính trong các quyết định, các mối tương quan và hành động của chúng ta”.
Cuộc gặp gỡ này đánh dấu kỷ niệm một năm sự kiện “Đấu trường Hòa bình” (Arena of Peace) tại Verona, nơi Đức cố Giáo hoàng Phanxicô đã gặp gỡ các nhóm hoạt động vì hòa bình vào tháng 5 năm 2024. Tiếp nối đà tiến đó, Đức Lêô XIV — vị Giáo hoàng đã được biết đến với sự rõ ràng trog công việc mục vụ và sự bén nhạy về văn hóa — đã đưa ra một suy tư đầy nhân bản về của mệnh lệnh đạo đức về hòa bình.
“Thế giới đang chịu quá nhiều bạo lực, xã hội chúng ta cũng vậy”, Đức Thánh Cha nhận định, liệt kê các hình thức như chiến tranh, khủng bố, nạn buôn người và một “nền văn hóa hung hăng gây hấn” đang thấm nhập đời sống hằng ngày. Trái lại, ngài nhấn mạnh rằng trẻ em và giới trẻ “cần được trải nghiệm những thực tại giúp chúng học được giá trị của sự sống, đối thoại và tôn trọng lẫn nhau”.
Trong bài phát biểu, Đức Thánh Cha đặc biệt đề cao những người chịu bất công mà vẫn từ chối con đường trả thù. Ngài gọi họ là “những chứng nhân đáng tin cậy nhất trong công trình kiến tạo hòa bình bằng tinh thần bất bạo động”.
Ngài kêu gọi cần có “một lối sống khác — đặt bất bạo động làm trọng tâm”, và đồng thời mời gọi các tham dự viên hiện diện can đảm sống điều đó trong từng chọn lựa hằng ngày.
Trích dẫn Đức Phanxicô, Đức Lêô XIV nhắc lại rằng hòa bình khởi đầu từ việc “đứng về phía các nạn nhân và nhìn mọi sự từ quan điểm của họ”. Theo Đức Thánh Cha, cái nhìn này có thể làm mềm lòng, thay đổi não trạng và vạch trần những bất công của các hệ thống “giết chết con người và được xây dựng trên nền văn hóa loại thải”.
Ngài cũng nhắc lại giáo huấn của Thánh Gioan Phaolô II rằng hòa bình “là một thiện ích không thể chia tách: hoặc là cho tất cả, hoặc không là cho ai cả”, để làm nổi bật chiều kích cộng đoàn của hòa bình đích thực. Nhận thức con đường tiến tới hòa bình là một hành trình dài và khó khăn, Đức Thánh Cha Lêô XIV nói thêm rằng xung đột không nên bị phớt lờ hay xóa bỏ, nhưng cần được “nhận diện, đón nhận và cùng nhau chịu đựng”.
Tầm nhìn của Đức Thánh Cha, được đặt nền trên Học thuyết Xã hội Công giáo, vượt ra ngoài phạm vi Giáo hội. “Tin Mừng và Học thuyết xã hội của Giáo hội”, ngài khẳng định, “có thể là một kim chỉ nam ý nghĩa cho tất cả mọi người — cả tín hữu lẫn những người không có đức tin”.
Khoảnh khắc xúc động nhất trong buổi tiếp kiến là khi Đức Lêô XIV vinh danh hai vị khách hiện diện: ông Maoz Inon, người Israel có cha mẹ bị sát hại trong cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, và ông Aziz Sarah, người Palestine có anh trai bị quân đội Israel giết hại. Đức Thánh Cha đã nhắc lại cái ôm công khai của hai người tại Verona — một cử chỉ can đảm và hòa giải khiến cử tọa xúc động vỗ tay. “Khoảnh khắc ấy vẫn là một dấu chỉ của niềm hy vọng”, ngài nói.
Giữa thế giới ngập chìm trong xung đột, Đức Thánh Cha Lêô XIV đưa ra một hướng đi ngược dòng — được đặt nền trên phẩm giá con người, lòng can đảm và xác tín rằng hòa bình là một hành vi yêu thương được thực hiện trong kỷ luật.
Minh Tuệ (theo Aleteia)
