Đức Thánh Cha Lêô XIV kêu gọi Giáo triều Rôma “mang tinh thần truyền giáo hơn” và cảnh báo về nguy cơ của sự chia rẽ nội bộ

Hôm thứ Hai, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã kêu gọi các viên chức của Giáo triều Rôma đào sâu cả sứ vụ lẫn sự hiệp thông, thúc giục các cơ quan Vatican hướng  tới “định hướng truyền giáo hơn”, đồng thời cảnh báo về “các thế lực gây chia rẽ” có thể bén rễ ngay cả “dưới vẻ ngoài tưởng chừng yên ổn”.

Trong lời chúc Giáng sinh thường niên gửi đến các các nhân sự thuộc cơ cấu điều hành trung ương của Giáo hội, Đức Thánh Cha cũng bày tỏ tâm tình tri ân đối với Đức cố Giáo hoàng Phanxicô, người mà ngài gọi là “vị tiền nhiệm khả kính và thân yêu”, người đã “kết thúc cuộc lữ hành dương thế trong năm nay”.

Đức Thánh Cha Lêô XIV nhận định rằng “tiếng nói ngôn sứ, phong cách mục vụ và kho tàng Huấn quyền phong phú” của Đức Phanxicô đã khích lệ Giáo hội “đặt Lòng thương xót của Thiên Chúa ở vị trí trung tâm, thổi bùng lên động lực rao giảng Tin Mừng, và trở nên một Giáo hội vui tươi, rộng mở đón nhận tất cả mọi người và đặc biệt quan tâm đến những người nghèo nhất”.

Dựa trên Tông Huấn Evangelii Gaudium của Đức Phanxicô, Đức Thánh Cha Lêô XIV tập trung bài huấn từ của mình vào điều ngài gọi là “hai chiều kích nền tảng của đời sống Giáo hội: sứ vụ và tinh thần hiệp thông”.

“Do chính bản chất của mình, Giáo hội luôn hướng ra bên ngoài, hướng về thế giới, mang căn tính truyền giáo”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời nhấn mạnh rằng Giáo hội hiện hữu để mời gọi mọi người bước vào “Tin Mừng về tình yêu của Thiên Chúa”.

Ngài khẳng định rằng các cơ cấu của Giáo hội phải phục vụ công cuộc loan báo Tin Mừng chứ không được làm chậm lại quá trình đó. “Các cơ cấu không được trở thành gánh nặng hay cản trở bước tiến của Tin Mừng, cũng không được làm suy yếu động lực của việc rao truyền Tin Mừng; trái lại, chúng ta phải ‘làm cho các cơ cấu ấy mang tính truyền giáo hơn’”, ngài nói.

Áp dụng nguyên tắc này trực tiếp vào việc điều hành Vatican, Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Chúng ta cần một Giáo triều Rôma ngày càng mang tính truyền giáo hơn, trong đó các định chế, các văn phòng và nhiệm vụ được hình thành dựa trên những thách đố lớn lao hiện nay của Giáo hội về phương diện mục vụ và xã hội, chứ không chỉ đơn thuần là để đảm bảo công tác quản lý thông thường”.

Đức Thánh Cha cho biết mầu nhiệm Giáng Sinh không chỉ làm nổi bật sứ mạng của Con Thiên Chúa, mà còn làm sáng tỏ mục đích của sứ mạng ấy: sự hòa giải và một tình huynh đệ mới mẻ. “Giáng Sinh nhắc nhớ chúng ta rằng Chúa Giêsu đã đến để mặc khải dung nhan đích thực của Thiên Chúa là Cha, để tất cả chúng ta có thể trở thành con cái của Người, và vì thế là anh chị em của nhau”, ngài nói.

Đức Thánh Cha cảnh báo rằng sự hiệp thông trong Giáo hội đòi hỏi một tiến trình hoán cải liên lỉ, đặc biệt khi xuất hiện những căng thẳng trong môi trường làm việc hoặc các cuộc tranh luận liên quan đến tín lý và thực hành mục vụ.

“Đôi khi, dưới một bề mặt tưởng như bình lặng, các thế lực gây chia rẽ vẫn đang âm thầm hoạt động”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời cảnh báo chống lại việc “dao động giữa hai thái cực đối nghịch: một sự đồng nhất máy móc không biết trân trọng khác biệt, hoặc làm trầm trọng thêm những sự khác biệt và quan điểm thay vì tìm kiếm sự hiệp thông”.

Những khuynh hướng ấy, theo ngài, có thể dẫn đến “sự cứng nhắc hoặc ý thức hệ”, và kéo theo những xung đột không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên, Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng các Kitô hữu vẫn được hiệp nhất trong Chúa Kitô, thậm chí ngay cả giữa những khác biệt thực sự. “Và trong Chúa Kitô, dù đông đảo và đa dạng, chúng ta vẫn là một: In Illo uno unum”, ngài nói.

Đức Thánh Cha đặc biệt kêu gọi các viên chức Giáo triều trở thành “những người xây dựng sự hiệp thông của Chúa Kitô”, đồng thời nhấn mạnh một Giáo hội hiệp hành, trong đó “mọi người cùng cộng tác trong cùng một sứ vụ, mỗi người theo đặc sủng và vai trò riêng của mình”.

Ngài cũng nhìn nhận rằng những năm tháng phục vụ lâu dài có thể khiến một số nhân viên Vatican cảm thấy nản lòng trước các động lực trong môi trường làm việc, bao gồm “việc lạm dụng quyền lực”, “khát vọng áp đảo người khác”, hay “việc theo đuổi lợi ích cá nhân”.

Đức Thánh Cha đặt câu hỏi một cách thẳng thắn: “Liệu có thể có tình bằng hữu trong Giáo triều Rôma không? Liệu có thể có những mối tương quan huynh đệ đích thực không?”. Ngài cho biết đó là “một ân sủng khi tìm được những người bạn đáng tin cậy, nơi những chiếc mặt nạ được gỡ bỏ”, nơi “không ai bị lợi dụng hay gạt sang bên lề”, và nơi giá trị cũng như năng lực của mỗi người “được tôn trọng”.

Những mối tương quan như thế, theo Đức Thánh Cha, đòi hỏi một sự hoán cải cá nhân, để “tình yêu của Chúa Kitô” có thể được biểu lộ một cách cụ thể.

Ngài cũng liên kết sự hiệp thông nội bộ với chứng tá công khai của Giáo hội trước một thế giới đầy bạo lực và sự phân cực. Ngài nói rằng sự hoán cải này trở thành một dấu chỉ “ad extra” trong “một thế giới bị tổn thương bởi sựu bất hòa, bạo lực và xung đột”, nơi đang chứng kiến “sự gia tăng của tính hiếu chiến và giận dữ”, thường bị “lợi dụng cả trong không gian kỹ thuật số lẫn trong chính trị”.

“Anh chị em thân mến, sứ vụ và sự hiệp thông là điều khả thi nếu chúng ta đặt Chúa Kitô ở vị trí trung tâm”, Đức Thánh Cha Lêô XIV nói.

Ngài cũng nhắc đến ý nghĩa của Năm Thánh mà Giáo hội đang cử hành, đồng thời cho biết Năm Thánh này nhấn mạnh rằng Chúa Kitô “là niềm hy vọng duy nhất không làm chúng ta thất vọng”.

Đức Thánh Cha đề cập đến hai biến cố kỷ niệm quan trọng trong năm nay: Công đồng Nicaea, mà theo ngài, đã đưa Giáo hội “trở về với cội nguồn đức tin của mình”, và Công đồng Vaticanô II, vốn đã “củng cố Giáo hội và sai Giáo hội lên đường để đối thoại với thế giới hiện đại”.

Kết thúc bài huấn từ, Đức Thánh Cha nhắc lại kỷ niệm 50 năm Tông Huấn Evangelii Nuntiandi của Thánh Phaolô VI, đồng thời nhấn mạnh rằng công cuộc rao giảng Tin Mừng thuộc về toàn thể Giáo hội, và phương thế truyền giáo đầu tiên chính là chứng tá của một đời sống Kitô hữu đích thực.

“Chúng ta cũng hãy ghi nhớ điều này trong việc phục vụ tại Giáo triều: công việc của mỗi người đều quan trọng đối với toàn thể, và chứng tá của một đời sống Kitô hữu, được thể hiện trong sự hiệp thông, chính là sự phục vụ đầu tiên và cao cả nhất mà chúng ta có thể trao ban”, ngài nói.

Trích dẫn lời của Mục sư và Thần học gia Tin Lành Dietrich Bonhoeffer về sự khiêm hạ của Thiên Chúa được tỏ lộ nơi mầu nhiệm Giáng Sinh, Đức Thánh Cha cầu xin Thiên Chúa ban cho Giáo triều “chính sự khiêm hạ, lòng trắc ẩn và tình yêu của Người”. Đức Thánh Cha Lêô kết thúc bằng lời chúc “một mùa Giáng Sinh thánh thiện” tới tất cả mọi người hiện diện, đồng thời cầu xin Thiên Chúa “ban hòa bình cho thế giới”.

Sau cùng, Đức Hồng y Giovanni Battista Re, Niên trưởng Hồng y Đoàn, đã đại diện các cơ quan của Giáo triều, Phủ Thống đốc Quốc gia Thành Vatican và Giáo phận Rôma, gửi lời chúc mừng Giáng Sinh tới Đức Thánh Cha. Dịp này, Đức Thánh Cha Lêô cũng đã trao tặng các nhân viên Giáo triều một bản sao của cuốn sách The Practice of the Presence of God (Thực Hành Sự Hiện Diện của Thiên Chúa), tác phẩm kinh điển về linh đạo mà ngài gần đây đã khuyến nghị.

Minh Tuệ (theo CNA)