Đức Thánh Cha Lêô XIV kêu gọi một cách tiếp cận mang chiều kích đạo đức trong các hệ thống y tế, đặc biệt trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) và những đổi mới công nghệ ngày càng được sử dụng rộng rãi như những công cụ quản trị và tối ưu hóa các nguồn lực.
Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên tham dự Hội thảo về Đạo đức trong Quản lý Y tế (@ Truyền thông Vatican)
Tiếp kiến các thành viên của Hiệp hội các Hệ thống Y tế Tư nhân châu Mỹ Latinh (ALAMI) tại Vatican hôm thứ Hai, Đức Thánh Cha khích lệ các tham dự viên duy trì một tầm nhìn đạo đức rõ ràng khi sự đổi mới công nghệ và kỹ thuật số tiếp tục định hình lĩnh vực y tế.
Nhóm này hiện đang có mặt tại Roma để tham dự Hội thảo lần thứ 9 về Đạo đức trong Quản trị Y tế, do Học viện Giáo hoàng về Sự sống tổ chức.
Trong bài phát biểu, Đức Thánh Cha lưu ý rằng hội thảo diễn ra trong Năm Thánh, và vì thế cũng mang tính chất của một “cuộc hành hương, trong đó suy tư về giá trị đạo đức của các đề xuất trở thành một chặng quan trọng trên hành trình mà xã hội và Giáo hội chúng ta được mời gọi bước đi”.
Ngài ghi nhận sự đa dạng trong chuyên môn của các tham dự viên và đồng thời cho biết rằng Giáo hội chào đón họ “như những người hành hương của hy vọng, trân trọng những cách tiếp cận, năng lực và thiện chí phong phú mà quý vị mang đến… trong nhiệm vụ chung của việc chăm sóc các bệnh nhân”.
Cảnh báo nguy cơ về sự thiên vị đạo đức trong AI
Đề cập đến những thách thức do tiến bộ công nghệ đặt ra, Đức Thánh Cha nhấn mạnh nguy cơ xuất hiện các hình thức phân biệt đối xử tinh vi trong hệ thống y tế, đặc biệt khi trí tuệ nhân tạo bị lạm dụng.
Ngài cảnh báo về “khả năng thiên vị… làm sai lệch hoặc loại bỏ một cách gian trá nhận thức của chúng ta về thực trạng xã hội và về bệnh nhân cụ thể, tạo ra tình trạng bất công trong việc quản lý các nguồn lực y tế”.
Đức Thánh Cha lưu ý rằng các công cụ kỹ thuật số có tác động mạnh mẽ có thể bị thao túng vì lợi ích kinh tế hoặc chính trị, tạo ra “những thiên vị khó nhận thấy trong lĩnh vực thông tin, trong việc quản lý và trong cách chúng ta thể hiện bản thân hoặc tiếp cận người khác”.
Những méo mó như vậy, ngài nói, khiến con người có nguy cơ bị “hạ thấp trở thành những đối tượng, những dữ liệu, trở thành những con số thống kê” dựa trên chi phí điều trị hoặc bản chất bệnh tật của họ.
Một tầm nhìn đặt nền tảng trên phẩm giá con người
Để chống lại những khuynh hướng này, Đức Thánh Cha mời gọi các chuyên gia y tế áp dụng một quan điểm mở rộng hơn, được hướng dẫn bởi tinh thần liên đới và thiện ích chung. Việc tránh rơi vào lối tư duy giản lược, ngài nói, đòi hỏi “một sự thay đổi cái nhìn… nghĩa là, nếu cho phép, hãy nhìn như Thiên Chúa nhìn, không tập trung vào lợi nhuận trước mắt nhưng vào những điều tốt đẹp nhất cho tất cả mọi người”.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng tiến bộ công nghệ không bao giờ được đánh đổi bằng mối tương quan giữa con người với nhau. “Tầm nhìn rộng mở này không bao giờ được tách rời khỏi sự tiếp xúc giữa con người với nhau, khỏi cử chỉ quan tâm chăm sóc, khỏi sự nhận biết con người cụ thể trong sự mỏng giòn và phẩm giá của họ”, Đức Thánh Cha nói.
Kết thúc bài phát biểu, Đức Thánh Cha bày tỏ hy vọng rằng cách tiếp cận tích hợp như vậy, kết hợp tầm nhìn đạo đức với sự hiện diện chăm sóc của con người, sẽ hướng dẫn các nhà quản lý y tế trong công việc phục vụ của họ.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
