Sự yêu mến ban đầu dành cho Đức Thánh Cha Lêô XIV phản ánh phần nào sự đón nhận nồng nhiệt dành cho Đức cố Giáo hoàng Phanxicô khi khởi đầu triều đại Giáo hoàng của ngài vào năm 2013, khi Trung tâm Nghiên cứu Pew cũng ghi nhận mức ủng hộ 84% trong số những người Công giáo Hoa Kỳ.
Sau bốn tháng kể từ khi bắt đầu Sứ vụ Phêrô, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã nhận được những đánh giá tích cực từ đông đảo các tín hữu Công giáo Hoa Kỳ, dù đa số vẫn thừa nhận rằng họ vẫn đang tìm hiểu về vị Mục tử kế vị Đức Phanxicô.
Một cuộc khảo sát mới do Trung tâm Nghiên cứu Pew thực hiện cho thấy 84% người Công giáo tại Hoa Kỳ có ấn tượng tích cực về Đức Lêô XIV, trong khi chỉ có 4% có cái nhìn tiêu cực về ngài. Tuy nhiên, ẩn sau những con số ấn tượng ấy lại là một nghịch lý đáng chú ý: đa số tín hữu thừa nhận họ gần như chưa biết gì về vị tân Giáo hoàng. Hai phần ba người Công giáo được khảo sát cho biết họ “không biết nhiều” về Đức Lêô, và thêm một phần tư thú nhận là không biết gì cả. Chỉ có 7% cho rằng họ “biết rõ” về ngài. Sự chênh lệch này phản ánh tốc độ nhanh chóng của tiến trình chuyển tiếp trong Giáo triều năm nay, sau khi Đức cố Giáo hoàng Phanxicô qua đời vào tháng 5 và việc bầu chọn Đức Lêô ngay sau đó.
Cuộc khảo sát này được thực hiện với gần 10.000 người trưởng thành, trong đó có khoảng 1.850 tín hữu Công giáo, từ ngày 8 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8. Kết quả cho thấy một bức tranh của sự lạc quan thận trọng. Hơn một nửa số người Công giáo cho biết họ chưa chắc chắn về sự lãnh đạo của Đức Lêô sẽ ra sao so với Đức Phanxicô; trong khi một phần ba kỳ vọng về sự tiếp nối, và một số ít dự đoán sẽ có những khác biệt đáng kể.
Đối với nhiều người, sức hút của Đức Lêô còn được khuếch đại bởi tính biểu tượng về xuất thân của ngài. Là vị Giáo hoàng đầu tiên sinh ra tại Hoa Kỳ, ngài đương nhiên thu hút sự chú ý tại quê hương của mình. Hơn một phần ba tín hữu Công giáo Hoa Kỳ bày tỏ rằng họ “rất phấn khởi” hoặc “cực kỳ phấn khởi” trước sự kiện chưa từng có này, trong khi 40% khác thể hiện sự hứng khởi ở mức vừa phải. Một nhóm nhỏ hơn, khoảng một phần năm, cho biết họ ít hoặc không có cảm xúc đặc biệt.
Đáng chú ý, sự yêu mến ban đầu dành cho Đức Lêô tương tự như sự đón nhận mà Đức Phanxicô nhận được vào đầu triều đại Giáo hoàng của ngài vào năm 2013, khi Pew cũng ghi nhận tỷ lệ ủng hộ 84% trong số những người Công giáo Hoa Kỳ. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở những xu hướng chính trị ngầm đang định hình quan điểm Công giáo ngày nay.
Đúng như dự đoán, những người tham dự Thánh lễ hằng tuần bày sự tỏ thiện cảm với Đức Lêô nhiều hơn so với những người tham dự Thánh lễ không thường xuyên. 95% tín hữu đi lễ đều đặn cho biết họ có cái nhìn tích cực về ngài, so với 84% nơi những người đi lễ không thường xuyên, và 77% nơi những người hiếm khi hoặc hầu như không tham dự Thánh lễ. Dù vậy, ngay cả trong nhóm sốt sắng nhất, sự hiểu biết về Đức Lêô vẫn còn hết sức hạn chế.
Khía cạnh chính trị lại cho thấy một yếu tố đáng chú ý khác. Cả những người Công giáo thuộc Đảng Dân chủ lẫn đảng Cộng hòa đều bày tỏ sự thiện cảm đối với Đức Lêô, nhưng quan điểm của họ khác nhau khi nói đến mối liên hệ của ngài với Đức Phanxicô. 44% người Công giáo ủng hộ đảng Dân chủ tin rằng cung cách lãnh đạo của Đức Lêô sẽ giống với người tiền nhiệm, so với chỉ 21% đảng viên Cộng hòa Công giáo. Ngược lại, nhiều người ủng hộ đảng Cộng hòa hơn đảng Dân chủ cho rằng Đức Lêô sẽ vạch ra một hướng đi khác, và họ hoan nghênh điều đó.
Sự chia rẽ này phản ánh những căng thẳng nảy sinh trong những năm cuối triều đại của Đức Phanxicô, khi sự ủng hộ của những người ủng hộ đảng Cộng hòa dành cho ngài suy giảm dần, trong khi những người ủng hộ đảng Dân chủ vẫn tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ. Thực tế, số lượng người ủng hộ Đức Lêô trong Đảng Cộng hòa đã cao hơn đáng kể so với số lượng những người ủng hộ Đức Phanxicô vào hồi đầu năm nay.
Trong giai đoạn hiện tại, Đức Lêô XIV vẫn được xem như một “trang giấy trắng” đối với người Công giáo Hoa Kỳ — được ngưỡng mộ rộng rãi nhưng chưa được hiểu rõ, và đang gánh trên vai những kỳ vọng của một Giáo hội còn đang phải thích nghi với sự mất mát của một vị Giáo hoàng được toàn cầu yêu mến. Việc ngài có thể củng cố được sự thiện cảm này hay không sẽ tùy thuộc không chỉ vào các quyết định tại Rôma, mà còn vào cách thức ngài đồng hành với các tín hữu, những người tuy có thiện cảm nhưng vẫn đang tìm hiểu về ngài.
Minh Tuệ (theo Zenit)
