Đức Thánh Cha Lêô XIV đã đến thăm trụ sở của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) tại Rôma nhân Ngày Lương thực Thế giới và kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức này. Trong bài diễn văn, ngài tái khẳng định sự gần gũi của Tòa Thánh với cơ quan này và đồng thời kêu gọi một cam kết toàn cầu chung nhằm chấm dứt nạn đói và suy dinh dưỡng.
Đức Thánh Cha Lêô XIV phát biểu tại trụ sở của FAO nhân Ngày Lương thực Thế giới (@Truyền thông Vatican)
Nằm giữa Di tích nhà tắm Caracalla, đồi Aventine và trường đua Circus Maximus — cùng với những lý tưởng cao quý của Rôma mà chúng đại diện — trụ sở FAO tại Rôma là một “thế giới thu nhỏ” phản chiếu hình ảnh toàn cầu. Sứ mạng của tổ chức là chống lại nạn đói, mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng một cách bền vững, bảo vệ phẩm giá của mọi con người. Điều này vang vọng giữa một thế giới đang lâm cảnh chiến tranh, cuộc khủng hoảng khí hậu, di cư cưỡng bức và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, khiến người ta nghi ngờ thiện chí của cộng đồng quốc tế trong việc đặt con người lên trên lợi nhuận nhân danh công lý và hòa bình.
Đó chính là những lời phát biểu Đức Thánh Cha Lêô XIV vào sáng hôm thứ Năm, khi ngài ngỏ lời với các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Quốc, các nguyên thủ quốc gia và các đại sứ thiện chí quy tụ tại FAO để kỷ niệm Ngày Lương thực Thế giới và kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức.
“Chúng ta không thể chỉ hài lòng với việc tuyên bố các giá trị; chúng ta phải hiện thực hóa chúng”, Đức Thánh Cha nói, kêu gọi một nền tảng đạo đức được canh tân: “Những khẩu hiệu không thể cứu con người khỏi cảnh khốn cùng. Chúng ta phải đặt con người lên trên lợi nhuận, bảo đảm an ninh lương thực, quyền tiếp cận tài nguyên và phát triển nông thôn bền vững”.
Chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp nối bước chân của các vị tiền nhiệm, bắt đầu từ Đức Giáo hoàng Phaolô VI năm 1970, là dịp để Đức Thánh Cha tái khẳng định sự ủng hộ lâu dài của Tòa Thánh đối với cơ quan Liên Hiệp Quốc này, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế nỗ lực hơn nữa nhằm xóa bỏ nạn đói, suy dinh dưỡng và mất an ninh lương thực — những tai ương mà ngài mô tả là “một vết thương về luân lý ảnh hưởng đến toàn thể gia đình nhân loại”.
Đức Thánh Cha Lêô XIV phát biểu tại trụ sở của FAO (@Truyền thông Vatican)
“Bất cứ ai đang chịu đói đều là anh em tôi”
Chọn phát biểu bằng cả tiếng Tây Ban Nha lẫn tiếng Anh, Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống nạn đói “không chỉ là một nhiệm vụ chính trị hay kinh tế, mà còn là là nghĩa vụ sâu sắc về mặt nhân văn và đạo đức”.
“Bất cứ ai đang chịu đói đều không phải là người xa lạ”, ngài nói. “Đó là anh em tôi, và tôi phải giúp đỡ họ ngay lập tức, không chần chừ”.
Đức Thánh Cha nhắc lại rằng, dù đã 80 năm kể từ khi FAO được thành lập, hàng triệu người vẫn thiếu thực phẩm và dinh dưỡng cần thiết.
“Để chấm dứt những tai ương ấy”, Đức Thánh Cha nói thêm, “cần có sự đóng góp của mọi thành phần: chính phủ, các tổ chức, xã hội dân sự và từng cá nhân”.
Một thất bại tập thể về mặt luân lý
Trích dẫn dữ liệu hiện nay cho thấy hơn 673 triệu người vẫn phải đi ngủ trong tình trạng bụng vẫn đang đói và 2,3 tỷ người không có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, Đức Thánh Cha khẳng định: “Đó không phải là những con số trừu tượng, mà là những cuộc sống tan vỡ, là những người mẹ không thể lo cho con cái của mình có miếng ăn”.
Ngài lên án “một nền kinh tế vô hồn” và “một hệ thống phân phối tài nguyên khiến vô số người sống trong cảnh khốn cùng”, đồng thời gọi tình trạng đói kém dai dẳng trong thời đại sung túc này là “một thất bại tập thể về mặt luân lý và là lỗi lầm lịch sử”.
Đức Thánh Cha Lêô XIV và Tổng giám đốc FAO Qu Dongyu (@Truyền thông Vatican)
“Lương thực không bao giờ được sử dụng như một vũ khí”
Đức Thánh Cha bày tỏ quan ngại sâu sắc trước thực tế lương thực lại đang bị sử dụng như một vũ khí chiến tranh, đồng thời gọi đó là “chiến lược tàn nhẫn, tước đi của con người — nam, nữ và trẻ em — quyền cơ bản nhất: quyền được sống”.
Nhắc lại việc Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc từng lên án nạn đói như một tội ác chiến tranh, ngài lấy làm tiếc rằng “sự đồng thuận đó dường như đã phai nhạt”.
Sự im lặng của những người đang chết đói, ngài nói, “vang lên trong lương tâm của nhân loại”, kêu gọi các quốc gia hành động quyết liệt.
“Đói nghèo không phải là định mệnh của nhân loại, mà là sự sụp đổ của nó”, Đức Thánh Cha nói. “Đó không chỉ là một vấn đề cần phải được giải quyết, mà là tiếng kêu thấu tận trời cao”.
Một tầm nhìn đạo đức trong chính trị
Đức Thánh Cha cũng nhắc lại quan điểm vốn được người tiền nhiệm của ngài — Đức cố Giáo hoàng Phanxicô — thường xuyên nhấn mạnh: “Vứt bỏ thực phẩm là vứt bỏ con người”.
Ngài lên án việc lãng phí thực phẩm trong khi hàng triệu người vẫn đang chết đói, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới chấm dứt “những nghịch lý đáng phẫn nộ” và “thức tỉnh khỏi sự thờ ơ làm chai sạn lòng trắc ẩn của chúng ta”.
“Nước là sự sống, nước là lương thực”
Nhắc đến chủ đề của Ngày Lương thực Thế giới năm nay — “Nước là sự sống, nước là lương thực. Đừng để ai bị bỏ lại phía sau” — Đức Thánh Cha nói chủ đề này là lời mời gọi mọi người cùng hành động.
“Trong thời đại bị chia rẽ và thờ ơ, sự hiệp nhất thông qua sự hợp tác không chỉ là một lý tưởng, mà là một bổn phận”, ngài nói. “Chỉ bằng cách nắm tay nhau, chúng ta mới có thể xây dựng một tương lai trong đó an ninh lương thực là một quyền, chứ không phải một đặc ân”.
Ngài đặc biệt tri ân vai trò của phụ nữ, đồng thời gọi họ là “những kiến trúc sư thầm lặng của sự sống còn, những người đầu tiên gieo hy vọng và là những người quản lý khôn ngoan của công trình sáng tạo”. Việc nhìn nhận đóng góp của họ, Đức Thánh Cha i nói, “không chỉ là vấn đề công bằng, mà còn là bảo đảm cho một hệ thống lương thực nhân bản và bền vững hơn”.
Đức Thánh Cha Lêô XIV ký sổ danh dự (@Truyền thông Vatican)
Đổi mới sự hợp tác đa phương
Đức Thánh Cha Lêô XIV tái khẳng định tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương và đối thoại giữa các quốc gia, đồng thời nhấn mạnh rằng tiếng nói của người nghèo phải được lắng nghe trực tiếp.
“Chúng ta phải xây dựng một tầm nhìn cho phép mọi thành phần trong cộng đồng quốc tế phản ứng hiệu quả với những nhu cầu thực sự của những người mà chúng ta được kêu gọi phục vụ”, ngài nói.
Đức Thánh Cha cũng tha thiết kêu gọi cầu nguyện và hành động cho các dân tộc đang chịu đựng sự đói khổ và bạo lực tại Ukraina, Gaza, Haiti, Afghanistan, Mali, Cộng hòa Trung Phi, Yemen và Nam Sudan, đồng thời nhấn mạnh rằng “cộng đồng quốc tế không thể ngoảnh mặt làm ngơ”.
“Hãy cho họ ăn”
Kết thúc bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha trích dẫn lời Chúa Giêsu nói với các môn đệ: “Chính anh em hãy cho họ ăn” (Mc 6,37). Ngài nói rằng mệnh lệnh Tin Mừng này “vẫn là một thách đố cấp bách đối với cộng đồng quốc tế ngày nay”.
“Đừng mỏi mệt cầu xin Thiên Chúa ban cho chúng ta lòng can đảm và nghị lực để xây dựng một nền công lý mang lại hoa trái bền vững và ích lợi thực sự”, Đức Thánh Cha kết thúc. “Anh chị em luôn có thể tin tưởng vào sự liên đới của Tòa Thánh và toàn thể Giáo hội, vốn luôn sẵn sàng phục vụ những người nghèo khổ và bị thiệt thòi nhất trên khắp thế giới”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
