Đức Thánh Cha Lêô XIV phát biểu về những phép lạ chữa lành của Chúa Giêsu trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần tại Quảng trường Thánh Phêrô, Vatican, vào ngày 25 tháng 6 năm 2025 (Ảnh CNS/ Lola Gomez)
Hôm thứ Tư, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tha thiết kêu gọi hòa bình và hòa giải tại 4 quốc gia Trung Đông — Israel, Iran, Palestine và Syria — những nơi đang trải qua tình trạng bạo lực khốc liệt trong những ngày gần đây.
Lời kêu gọi của ngài được đưa ra vào cuối buổi Tiếp kiến chung hôm thứ Tư, ngày 25 tháng 6, tại Quảng trường Thánh Phêrô, khi ngài ngỏ lời với hàng ngàn khách hành hương đến từ khắp các châu lục.
Mở đầu, Đức Thánh Cha đã nhắc lại “cuộc tấn công khủng bố tàn bạo” diễn ra vào ngày Chúa nhật, ngày 22 tháng 6, nhằm vào cộng đoàn Chính Thống Hy Lạp tại nhà thờ Mar Elias ở thủ đô Damascus, Syria. Vụ tấn công do một kẻ đánh bom liều chết thực hiện đã khiến 25 người thiệt mạng và 63 người khác bị thương.
Theo Bộ Nội vụ Syria, một tay súng đã xông vào nhà thờ, nổ súng vào các tín hữu rồi cho nổ chiếc áo vest chứa chất nổ. Lời tường thuật này trùng khớp với các nhân chứng tại hiện trường. Đây là cuộc tấn công đầu tiên nhắm vào một nhà thờ tại Syria trong nhiều năm qua, diễn ra giữa bối cảnh Damascus, hiện nằm dưới quyền kiểm soát thực tế của các lực lượng Hồi giáo, đang tìm cách giành lại sự ủng hộ của các nhóm thiểu số. Khi Tổng thống Ahmed al-Sharaa đang gặp khó khăn trong việc củng cố quyền lực trên toàn quốc, ngày càng có nhiều lo ngại về sự hiện diện của các “tế bào ngủ” của các nhóm Hồi giáo cực đoan trong quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Hôm thứ Ba, Bộ Nội vụ Syria cho biết tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) là thủ phạm vụ tấn công, mặc dù nhóm này chưa chính thức nhận trách nhiệm.
Nhận thức được mối lo ngại sâu sắc mà vụ bạo lực này gây ra cho cộng đoàn Kitô hữu trong khu vực, vị Giáo hoàng Dòng Augustinô đã bày tỏ sự gần gũi và liên đới của ngài: “Tôi muốn nói với các Kitô hữu tại Trung Đông rằng: Tôi luôn ở gần anh chị em! Cả Giáo hội đều ở gần anh chị em!”. Hiện nay, cộng đoàn Kitô hữu tại Syria đang trải qua một giai đoạn đầy khó khan, nơi mà trước cuộc nội chiến năm 2011, tại Syria có khoảng 1,5 triệu Kitô hữu (chiếm 10% dân số); nhưng hiện tại, con số này đã giảm xuống còn khoảng 300.000 người, tương đương 2% dân số.
Nhắc đến vụ tấn công tại Damascus, Đức Thánh Cha nói: “Sự kiện bi thảm này gợi lại sự mong manh sâu sắc mà Syria vẫn đang phải đối diện sau nhiều năm xung đột và bất ổn”. Quốc gia này chỉ vừa mới thoát khỏi nội chiến sau khi chế độ Bashar al-Assad sụp đổ vào tháng 12 năm 2024.
Đức Thánh Cha Lêô, trong nỗ lực ngăn chặn bạo lực tiếp diễn tại Syria giữa tiến trình tái thiết, đã nhấn mạnh: “Điều tối quan trọng là cộng đồng quốc tế không được bỏ rơi quốc gia này, nhưng phải tiếp tục hỗ trợ bằng những cử chỉ liên đới cụ thể và một cam kết mới mẻ đối với hòa bình và hòa giải”.
Trong một tuyên bố được công bố vào ngày 23 tháng 6, Đại Imam của Đại học Hồi giáo Al-Azhar, Sheikh Ahmed Al-Tayeb, cùng Hội đồng Kỳ lão Hồi giáo đã “lên án mạnh mẽ” vụ tấn công tại Syria. “Hội đồng cực lực bác bỏ các hành vi khủng bố như vậy, vốn hoàn toàn trái ngược với giáo huấn chân chính của Hồi giáo, cũng như của tất cả các tôn giáo do Thiên Chúa mặc khải, các chuẩn mực và luật pháp quốc tế, cùng các giá trị luân lý và nhân đạo phổ quát”, tuyên bố nhấn mạnh.
Đại Imam, vốn có mối quan hệ thân thiết với Đức cố Giáo hoàng Phanxicô, được nhiều người Hồi giáo xem là thẩm quyền cao nhất trong truyền thống và luật Hồi giáo Sunni. Người Hồi giáo Sunni chiếm hơn 80% tổng số tín đồ Hồi giáo trên toàn thế giới.
“Việc nhắm vào các nơi thờ phượng là một hành vi xúc phạm nghiêm trọng đến tính thánh thiêng của sự sống và các không gian linh thiêng, và là một tội ác không thể được biện minh dưới bất kỳ lý do nào”, tuyên bố tiếp tục nhấn mạnh.
Sau đó, Đức Thánh Cha chuyển sang tình hình chiến tranh giữa Israel và Iran — trung tâm của làn sóng bạo lực tại Trung Đông trong những ngày qua, và từng có nguy cơ đẩy cả khu vực vào một cuộc xung đột nghiêm trọng hơn — trước khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm 24 tháng 6 đã thành công trong việc thuyết phục hai bên đồng ý ngừng bắn. Tuy nhiên, dù lệnh ngừng bắn đã bước sang ngày thứ hai, một thỏa thuận hòa bình toàn diện vẫn chưa được ký kết.
“Chúng ta tiếp tục theo dõi cách thận trọng và đầy hy vọng các diễn biến tại Iran, Israel và Palestine”, Đức Thánh Cha nói, ám chỉ đến lệnh ngừng bắn sau 12 ngày chiến tranh giữa Iran và Israel. Nhưng việc ngài đề cập đến Palestine dường như là lời ám chỉ đến các cuộc đàm phán đang được tiến hành nhằm kết thúc cuộc chiến kéo dài 628 ngày tại Dải Gaza, nơi hơn 56.000 người Palestine đã thiệt mạng, trong đó có hơn 20.000 trẻ em. Cuộc xung đột này cũng đã lan rộng đến các vùng lãnh thổ Palestine bị Israel chiếm đóng tại Bờ Tây.
Đức Thánh Cha tiếp tục bằng cách trích dẫn lời Ngôn sứ Isaia mà ngài cho rằng “vang vọng với tính thời sự khẩn thiết” trong thời điểm hiện nay: “Dân này sẽ không còn giương gươm chống dân kia, và người ta sẽ không học nghề chiến tranh nữa” (Is 2,4).
“Ước gì tiếng nói ấy, phát xuất từ Đấng Tối Cao, sẽ được lắng nghe!”, Đức Thánh Cha cầu nguyện.
Đức Thánh Cha Lêô kết thúc lời kêu gọi thứ năm của mình liên quan đến cuộc chiến Israel–Iran bằng một thông điệp rõ ràng, dường như được gửi cách riêng đến các nhà lãnh đạo của hai quốc gia ấy: “Ước gì những vết thương do các hành vi đẫm máu trong những ngày qua được chữa lành. Chúng ta hãy từ bỏ sự kiêu căng và oán thù, và hãy mạnh mẽ chọn con đường đối thoại, ngoại giao và hòa bình”.
Minh Tuệ (theo America)
