Đức Tổng Giám mục Sviatoslav Shevchuk Địa phận Kyiv-Halych, Tổng Giám mục của Giáo hội Công giáo Ukraine, trong bức ảnh được chụp vào ngày 25 tháng 3 năm 2022 (Ảnh: CNS / Giáo hộiCông giáo Ukraine)
Vị Giám chức Công giáo Hy Lạp hàng đầu của Ukraine đã lên án ý tưởng rằng cuộc chiến đang tàn phá đất nước có thể được biện minh trên nền tảng rằng luân lý Kitô giáo đang được bảo vệ, đồng thời cho biết rằng logic này tương tự như chủ nghĩa chính thống mà những kẻ khủng bố Hồi giáo tán thành.
Phát biểu qua kết nối video tại một sự kiện vào ngày 23 tháng 5 có tiêu đề “Ukraine: Một nền hòa bình phải xây dựng”, Đức Tổng Giám mục của Giáo hội Công giáo Hy Lạp tại Ukraine Sviatoslav Shevchuk cho biết rằng cuộc chiến hiện tại là điều không thể tưởng tượng được đối với nhiều người, bởi vì “trong nhiều thế kỷ người Ukraine và người Nga đã chung sống cùng với nhau”.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk đã chỉ trích những lời biện minh cho cuộc chiến của Đức Thượng phụ Chính thống giáo Nga Kirill, người đã lên tiếng bày tỏ sự ủng hộ đối với cuộc xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2 của Putin với lý do rằng “chủ nghĩa bài Nga” ở phương Tây đang gia tăng đang thúc đẩy các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tăng cường sức mạnh với nỗ lực nhằm làm suy yếu nước Nga.
Đức Thượng phụ Kirill cũng mô tả cuộc xung đột như một cuộc thánh chiến được tiến hành chống lại chủ nghĩa thế tục phương Tây, sử dụng các bài giảng để chỉ trích việc vi phạm “Lề luật của Chúa” thông qua việc chấp nhận vấn đề đồng tính và bảo vệ quyền của những người thuộc giới LGBT.
Trong phát biểu của mình, Đức Tổng Giám mục Shevchuk đã chỉ trích “lời biện minh mang tính Kitô giáo cho cuộc chiến này” của Đức Thượng phụ Kirill, nhấn mạnh rằng vị Thượng phụ và những người khác lặp lại lời lẽ hùng biện tương tự “đang thực sự lợi dụng thông điệp Kitô giáo cho một chủ nghĩa dân tộc và ý thức hệ Nga”.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk cảnh báo rằng việc biện minh cho cuộc chiến trên cơ sở tôn giáo “ngày càng gần với học thuyết của ISIS, của tổ chức Nhà nước Hồi giáo”.
Những người ủng hộ cuộc chiến trong Chính thống giáo Nga, bao gồm cả Đức Thượng phụ Kirill, “đề xuất những lập luận tương tự, nhưng trong trường hợp này dưới ngọn cờ của những người Kitô hữu”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, đồng thời lưu ý rằng cuộc xung đột của nhiều giới tinh hoa Chính thống giáo Nga đã được coi là “một cuộc chiến siêu hình… chống lại tình trạng toàn cầu hóa toàn cầu, trên hết là toàn cầu hóa của phương Tây và Mỹ”.
“Họ cảnh báo về những nguy cơ của việc toàn cầu hóa tôn giáo, nguy cơ chống lại Chính thống giáo chân chính và đích thực”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói. “Cuộc chiến siêu hình này là cuộc chiến chống lại luân lý phương Tây. Họ ngày càng cố gắng thể hiện xã hội Ukraine đang chịu ảnh hưởng của sự đồi bại luân lý của phương Tây, và vì thế, đó là một hệ tư tưởng phản Kitô”.
Theo quan điểm này, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, “Ukraine đang mang trong mình mầm mống của tên phản Kitô, và vì điều này mà nó phải bị loại bỏ. Điều này quả thực hết sức điên rồ, nhưng nhân danh điều này, họ đang tàn sát người dân”.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk đã phát biểu với tư cách là thành viên của cuộc hội thảo tại một sự kiện do Quỹ Ambrosianeum tổ chức nhằm khám phá cách thức các tác nhân ở các cấp độ xã hội khác nhau có thể đóng góp vào nỗ lực xây dựng hòa bình ở Ukraine khi cuộc chiến với Nga kéo dài sang tháng thứ ba.
Kể từ lần đầu tiên Nga xâm lược Ukraine, hơn 10 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa và đang sống tị nạn ở nước ngoài hoặc phải di tản nội bộ ở các khu vực khác trong nước.
Cho đến cách đây ba tháng trước, “Tôi không bao giờ có thể tưởng tượng được việc trở thành người đứng đầu Giáo hội của tôi trong thời kỳ chiến tranh”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, đồng thời cho biết chiến tranh được coi là điều gì đó của quá khứ, nhưng khi những quả tên lửa đầu tiên bắt đầu khai hỏa vào những giờ phút đầu tiên của ngày 24 tháng 2, “chúng tôi thức giấc trong một thực tế hoàn toàn khác so với những gì chúng tôi đã từng”.
“Kể từ ngày đó, Nga và Ukraine như trước đây không còn tồn tại nữa”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, đồng thời tự gọi chiến tranh là “sự điên rồ” và cường độ giao tranh trên chiến trường là “vô cùng hiểm độc”.
Nhiều người đã tự hỏi bản thân tại sao chiến tranh lại diễn ra và tại sao lại phải cần đến bạo lực như vậy, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, và đồng thời cho biết ngài cũng đã tự hỏi mình câu hỏi tương tự sau khi trò chuyện với mọi người, gặp gỡ những người sống sót sau các cuộc tấn công bằng bom hoặc tên lửa, hoặc đến thăm các thành phố được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Nga.
“Cuộc chiến này thực sự gây ra một thảm kịch nhân loại chưa từng thấy ở Ukraine”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng điều này rất có ý nghĩa, vì Ukraine trong Chiến tranh thế giới thứ hai được gọi là “vùng đất nhuốm máu”.
“Thật không may, ngày nay điều này lại tiếp tục lặp lại”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, đồng thời lưu ý rằng kể từ đầu cuộc chiến, khoảng 500 người đã trú ẩn bên trong ngôi Nhà thờ Chính Tòa của ngài, bao gồm cả boongke dưới lòng đất nơi thường dân đến trú ẩn tránh bom.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk đã kể lại việc ngài đã tận mắt chứng kiến toàn bộ gia đình, bao gồm cả trẻ em, những người đã bị giết hại và bị thiêu rụi, và nghe những câu chuyện về việc binh lính Nga bắn thường dân Ukraine do đức tin của họ, để “loại bỏ mọi biểu hiện của dân tộc Ukraine”.
“Câu hỏi này chắc hẳn đánh động tất cả chúng ta … Ngoài các trung tâm văn hóa và tất cả các tổ chức: Tại sao? Trong thiên niên kỷ thứ ba, làm thế nào điều này lại có thể xảy ra?”.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk cũng lên án việc sử dụng hiếp dâm và bạo lực tình dục như một vũ khí, đồng thời cho biết rằng đã có “hàng trăm” trường hợp được báo cáo là phụ nữ, đàn ông và thậm chí cả trẻ em bị hãm hiếp ở các thành phố bị chiếm đóng để làm nhục và khủng bố người dân.
Nhớ lại khoảng thời gian thi hành nghĩa vụ quân sự của mình trong thời kỳ Liên Xô, Đức Tổng Giám mục Shevchuk cho biết vào thời điểm đó, khi các vụ cưỡng hiếp xảy ra, người ta cho rằng các sĩ quan chỉ huy đã mất quyền kiểm soát quân đội của họ, nhưng trong trường hợp của cuộc chiến hiện tại, các nạn nhân nói rằng những người lính “được khuyến khích và nhận lệnh” để cưỡng hiếp thường dân.
Tình trạng bạo lực này, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, là một phần của “cái ác cực độ”, mà theo ngài, bắt nguồn từ “một hệ tư tưởng, một ý thức hệ đã có tên tuổi. Nó được gọi là hệ tư tưởng của thế giới Nga”.
Nhấn mạnh sự cần thiết phải cầu nguyện cho hòa bình, Đức Tổng Giám mục Shevchuk cho biết rằng người dân cảm thấy “vô cùng sợ hãi và có rất nhiều sự hận thù”, và quá trình chữa lành sẽ phải mất rất nhiều năm.
“Tôi hy vọng rằng với tư cách là nhân loại, chúng ta có khả năng ngăn chặn cuộc thảm sát này, hệ tư tưởng này và tìm kiếm giải pháp cuối cùng”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói.
Đức Tổng Giám mục Mario Delpini Địa phận Milan, hiện đang tham dự phiên họp toàn thể mùa xuân của Hội đồng Giám mục Ý, cũng đã phát biểu thông qua kết nối video. Vị Giám chức đã cảm ơn Đức Tổng Giám mục Shevchuk vì sự hiện diện của ngài và vì đã đưa ra thông điệp rằng “Thiên Chúa hoạt động trong tâm hồn mọi người và kêu gọi sự hoán cải – cũng như hoạt động nơi những người thù địch với nhau, để họ nhận ra rằng họ được kêu gọi hướng đến một tình huynh đệ cao hơn”.
Đức Tổng Giám mục Delpini đảm bảo với Đức Tổng Giám mục Shevchuk về những lời cầu nguyện cá nhân và sự liên đới của ngài cũng như của cộng đồng Giáo hội địa phương ở Milan: “Chúng tôi chia sẻ nỗi đau của ngài”.
Đức Tổng Giám mục Delpini cho biết nhiều người đã không khỏi bàng hoàng trước sự bùng nổ của chiến tranh và vô cùng lo lắng trước “những điều xấu xa mà con người gây ra”, vốn đã được thể hiện một cách rõ ràng qua những hình ảnh xuất phát từ Ukraine.
Vị Giám chức cam kết hỗ trợ liên tục thông qua việc gửi các nguồn cung cấp y tế và thiết yếu khác, và bằng cách tiếp đón những người tị nạn Ukraine đã chạy trốn khỏi chiến tranh, đồng thời cho biết rằng một số người tị nạn đang được các Giáo xứ trong Giáo phận và các tổ chức khác ở Milan tiếp đón.
Về sự cần thiết cần phải xây dựng hòa bình, Đức Tổng Giám mục Delpini cho biết tự bản thân hòa bình “là một hệ thống bao gồm các mối quan hệ mang tính xây dựng cho các mối tương quan giữa con người với nhau… chứ không được điều khiển bởi các lực lượng chính trị, nhưng có thể thực hiện vì sự tin tưởng của những người được mời gọi để trwor thành huynh đệ với nhau”.
“Tôi cầu nguyện với Thiên Chúa để thời gian cầu nguyện, thời gian của các cuộc gặp gỡ cá nhân, thời gian của tình huynh đệ, bắt đầu”, Đức Tổng Giám mục Delpini nói.
Minh Tuệ (theo Crux)
