
Đức Thánh Cha Phanxicô đi bên cạnh Dức TGM Chính thống giáo Emmanuel của Pháp, bên trái, và Đức Tổng Giám mục Polykarpos Stavropoulos của Ý, bên phải, sau khi viếng tượng Thánh Phêrô khi kết thúc Thánh lễ trọng thể mừng kính hai Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô tại Vatican, ngày 29 tháng 6 năm 2021. Phái đoàn đến từ Tòa Thượng phụ Đại kết Constantinople đã hiện diện trong Thánh lễ theo truyền thống lâu đời (Ảnh: CNS / Truyền thông Vatican)
“Chỉ có một Giáo hội tự do mới là một Giáo hội đáng tin cậy”, Đức Thánh Cha Phanxicô tuyên bố trong bài giảng vào ngày 29 tháng 6, lễ hai Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ, “hai vị Tông đồ vĩ đại của Tin Mừng và là hai trụ cột của Giáo hội”, vốn là một ngày lễ không chỉ ở Vatican mà còn ở thành phố Rome, nơi hai vị Thánh là đồng bảo trợ.
Tập trung vào khái niệm “tự do” này trong bài giảng của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh tầm quan trọng đối với sự tín nhiệm của Giáo hội rằng các Mục tử của Giáo hội được tự do như Phêrô “khỏi nỗi sợ hãi, khỏi những dự định chỉ dựa trên những mối bận tâm của thế gian”, và tự do như Phaolô “khỏi sự nô lệ cho chính mình” và “khỏi việc tuân giữ tôn giáo chính thức cũng như việc bảo vệ truyền thống một cách cố chấp”.
“Phêrô và Phaolô đã được tự do bởi vì họ đã được giải thoát”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói. Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng “trọng tâm câu chuyện của họ không phải là những tài năng và khả năng của họ mà là cuộc gặp gỡ với Đức Kitô đã thay đổi cuộc đời họ. Họ đã trải nghiệm một tình yêu vốn đã chữa lành họ và giải thoát họ. Sau đó, họ trở thành những Tông đồ và những người truyền bá tự do cho những người khác”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đồng tế Thánh lễ trọng thể cùng với 37 vị Hồng y, trong đó có Đức Hồng y Blase Cupich Địa phận Chicago, người đang dẫn đầu cuộc đánh giá của Tòa Thánh về sự phát triển toàn diện của con người, và 34 Giám mục. Tất cả đều mặc lễ phục màu đỏ để tưởng nhớ hai vị Tông đồ đã chịu phúc tử đạo tại Rôma.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại rằng Phêrô, một người đánh cá từ Ga-li-lê, “được giải thoát trước hết khỏi cảm giác của sự bất xứng và kinh nghiệm của sự thất bại cay đắng, nhờ tình yêu thương vô điều kiện của Chúa Giêsu”. Phêrô đã “nếm trải sự cay đắng của sự thất vọng vì không đánh bắt được gì và khi nhìn thấy mẻ lưới trống rỗng của mình, ông đã bị cám dỗ để buông mái chèo”. Hơn nữa, mặc dù “mạnh mẽ và nóng nảy”, Phêrô “thường sợ hãi”. Mặc dù là “một Tông đồ nhiệt thành của Chúa Giêsu, nhưng ông vẫn tiếp tục suy nghĩ theo các tiêu chuẩn của thế gian và do đó không thể hiểu và chấp nhận ý nghĩa của Thập giá của Đức Kitô”.
“Ngay cả sau khi nói rằng ông sẵn sàng liều mạng sống mình vì Chúa Giêsu”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói về Phêrô, “nhưng chỉ cần bị nghi ngờ rằng ông là một trong những môn đệ của Đức Kitô đã khiến ông sợ hãi chối bỏ Thầy mình”.
Đức Thánh Cha Phanxicô, người kế vị thứ 266 của Thánh Phêrô, nhắc lại rằng “Dù sao thì Chúa Giêsu cũng yêu mến Phêrô và sẵn sàng đặt cược vào ông”. Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết Chúa Giêsu “khuyến khích Phêrô đừng bỏ cuộc, hãy tiếp tục thả lưới, bước đi trên mặt nước, tìm thấy sức mạnh để chấp nhận sự yếu đuối của mình, bước đi theo Ngài trên con đường thập giá, sẵn sàng hiến mạng sống mình, và chăn dắt đoàn chiên của Ngài”.
Bằng cách này, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Chúa Giêsu giải thoát Phêrô khỏi sự sợ hãi, khỏi những tính toán chỉ dựa trên những mối bận tâm của thế gian. Chúa Giêsu đã ban cho Phêrô sự can đảm để mạo hiểm mọi thứ và niềm vui trở thành một ngư phủ lưới người như lưới cá”.
Hơn nữa, Chúa Giêsu đã gọi Phêrô “để củng cố đức tin cho những người anh chị em trong đức tin của mình. Chúa Giêsu đã ban cho Phêrô — như chúng ta đã nghe trong Tin Mừng — chìa khóa để mở những cánh cửa dẫn đến cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa và sức mạnh để ràng buộc và tháo cởi: ràng buộc những người anh chị em trong đức tin của mình với Đức Kitô, và tháo cởi những nút thắt và xiềng xích trong cuộc sống của họ”.
Phêrô có thể làm tất cả những điều này vì ông “đã được Chúa Giêsu giải thoát”, Đức Thánh Cha Phanxicô chia sẻ. Đức Thánh Cha nhắc lại rằng Sách Công vụ Tông đồ cho chúng ta biết Chúa Giêsu đã giải thoát Phêrô khỏi ngục tù như thế nào. “Ở đây chúng ta chứng kiến một lịch sử mới mẻ của hành động mở tung những cánh cửa, giải thoát, những xiềng xích bị phá vỡ, thoát ra khỏi cảnh ngục tù nô lệ”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói. “Phêrô đã có được kinh nghiệm về Lễ Vượt Qua: Thiên Chúa đã giải thoát ông”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại rằng “Thánh Phaolô Tông đồ cũng cảm nghiệm được sự tự do do Chúa Giêsu mang lại. Phaolô được giải thoát khỏi hình thức nô lệ ngột ngạt nhất, đó là nô lệ cho chính mình. Từ Sao-lô, tên của vị vua đầu tiên của Israel, ông trở thành Phaolô, có nghĩa là ‘nhỏ bé’”.
Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết Phaolô “cũng đã được giải thoát khỏi lòng nhiệt thành tôn giáo đã khiến ông trở thành một người nhiệt thành bảo vệ truyền thống của tổ tiên mình và trở một kẻ bức hại tàn bạo các Kitô hữu. Và từ việc tuân giữ tôn giáo chính thức và sự kiên quyết bảo vệ truyền thống, thay vì khiến Phaolô mở lòng đón nhận tình yêu của Thiên Chúa và của anh chị em của mình, đã khiến ông trở nên cứng nhắc. Phaolô là một người theo chủ nghĩa chính thống”.
“Thiên Chúa đã giải thoát Phaolô khỏi điều này”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, nhưng “không miễn chuẩn cho ông khỏi những yếu đuối và khó khăn vốn giúp làm cho sứ vụ loan báo Tin Mừng của ông đạt được nhiều thành quả hơn: những vất vả của hoạt động tông đồ, đau bệnh thể lý; bạo lực và bách hại, đắm tàu, đói khát”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “Do đó, Phaolô nhận ra rằng ‘những gì thế gian cho là yếu kém, thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ hùng mạnh‘; chúng ta có thể làm mọi điều nhờ người, Đấng ban sức mạnh cho chúng ta, và ‘không có gì có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Ngài’ (x. Rm 8: 35-39)”. Vì lý do này, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “vào cuối đời, Phaolô đã có thể nói: ‘Có Chúa đứng bên cạnh tôi’, và ‘Ngài sẽ giải thoát tôi khỏi mọi cuộc tấn công của ma quỷ’. Thánh Phaolô đã có kinh nghiệm về Lễ Vượt Qua: Thiên Chúa đã giải thoát ông”.
Phát biểu trước các Hồng y, các Giám mục, một nghìn tín hữu hiện diện trong Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô — tất cả đều đeo khẩu trang và tuân giữ việc giữ khoảng cách xã hội — và đông đảo khán giả trên toàn cầu theo dõi trực tuyến, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “Giáo hội nhìn vào hai vĩ nhân của đức tin và chiêm ngắm hai vị Tông đồ, những người đã giải phóng quyền năng của Tin Mừng trong thế giới của chúng ta, chỉ vì trước hết chính họ đã được giải thoát nhờ cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô”.
“Chúa Giêsu không phán xét họ hay khiến họ phải hổ ngươi”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói. “Thay vào đó, Chúa Giêsu chia sẻ cuộc sống của họ với lòng cảm thương và sự gần gũi. Chúa Giêsu nâng đỡ họ bằng lời cầu nguyện của mình, và thậm chí có lúc khiển trách họ nhằm khiến họ hoán cải”. Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết rằng Chúa Giêsu “cũng làm như vậy với chúng ta: Ngài bảo đảm với chúng ta về sự gần gũi của Ngài bằng cách cầu nguyện và chuyển cầu cho chúng ta trước mặt Chúa Cha và nhẹ nhàng khiển trách chúng ta bất cứ khi nào chúng ta lầm đường lạc lối, nhằm giúp chúng ta có thể tìm thấy sức mạnh để trỗi dậy và tiếp tục cuộc hành trình”. Vì vậy, “chúng ta cũng đã được Thiên Chúa chạm đến; chúng ta cũng đã được Thiên Chúa giải thoát”.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng “chúng ta luôn luôn cần được giải thoát, vì chỉ một Giáo hội tự do mới là một Giáo hội đáng tin cậy”.
Trong bài giảng của mình, Đức Thánh Cha nhắn nhủ với các vị Mục tử của Giáo hội, các Giám mục cũng như các Linh mục: “Giống như Phêrô, chúng ta được kêu gọi thoát khỏi cảm giác của sự thất bại trước việc thả lưới đôi khi không thành công của chúng ta, để được giải thoát khỏi nỗi sợ hãi làm tê liệt chúng ta, khiến chúng ta khép kín trong sự an toàn của chính mình và tước đoạt khỏi chúng ta lòng can đảm của lời tiên tri”.
Giống như Phaolô, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “chúng ta được kêu gọi thoát khỏi sự phô trương bề ngoài giả hình, thoát khỏi sự cám tự khoe mình với quyền lực thế gian hơn là với sự yếu đuối dành chỗ cho Thiên Chúa, thoát khỏi hình thức mộ đạo vốn khiến chúng ta trở nên cứng nhắc và thiếu linh hoạt, thoát khỏi những sự kết nối mơ hồ với quyền lực và thoát khỏi nỗi sợ hãi bị hiểu lầm và tấn công”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “Hai Thánh Phêrô và Phaolô để lại cho chúng ta hình ảnh một Giáo hội được trao phó trong tay chúng ta, nhưng là một Giáo hội được Thiên Chúa hướng dẫn với lòng trung thành và tình yêu dịu dàng. Một Giáo hội yếu đuối, nhưng tìm thấy sức mạnh nơi sự hiện diện của Thiên Chúa. Một Giáo hội được giải thoát tự do và có khả năng cung cấp cho thế giới sự tự do mà thế giới không thể tự nó ban cho: tự do khỏi tội lỗi và sự chết, tự do khỏi sự cam chịu, khỏi cảm giác của sự bất công và đánh mất hy vọng vốn hạ thấp phẩm giá cuộc sống của nhiều người trong thời đại của chúng ta”.
Nhận thức được rằng sự tự do đang ngày càng bị hạn chế ở nhiều quốc gia trên toàn cầu ngày nay, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Chúng ta hãy tự hỏi: Các thành phố, xã hội và thế giới của chúng ta cần tự do đến mức độ nào? Bao nhiêu xiềng xích phải được phá vỡ và bao nhiêu cánh cửa đã đóng bấy lâu nay cần được mở ra”. Với tư cách là một Giáo hội, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “Chúng ta có thể giúp mang lại sự tự do này, nhưng chỉ khi chúng ta trước hết để cho mình được giải thoát sự mới mẻ của Chúa Giêsu và bước đi trong sự tự do của Chúa Thánh Thần”.
Ngay đầu Thánh lễ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã làm phép một số dây Pallium sẽ được trao cho 12 tân Tổng Giám mục từ bảy quốc gia tại các Giáo phận quê hương của họ trong những tháng tới. Khi kết thúc bài giảng của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô giải thích rằng dây Pallium là “dấu chỉ của sự hiệp nhất với Thánh Phêrô nhắc lại sứ mạng của người Mục tử hiến mạng sống mình vì đàn chiên”.
“Chính khi hiến mạng sống của mình, người Mục tử được tự do, trở thành phương tiện mang lại tự do cho anh chị em của mình”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Kết thúc bài giảng, Đức Thánh Cha Phanxicô chào mừng phái đoàn đến từ Tòa Thượng Phụ Đại Kết Constantinople, do Đức TGM Emmanuel Adamakis dẫn đầu. Ông cảm ơn họ vì “sự hiện diện được chào đón” và nói “đó là dấu hiệu quý giá của sự hợp nhất trên hành trình tự do của chúng ta khỏi những khoảng cách khiến các tín đồ trong Đấng Christ bị chia cắt một cách tai tiếng.”
Đức Thánh Cha Phanxicô cảm ơn họ vì “sự hiện diện được chào đón” và đồng thời cũng cho biết rằng “đó chính là dấu chỉ quý giá của sự hiệp nhất trên cuộc hành trình giải thoát chúng ta khỏi thái độ xa cách khiến các tín đồ trong Chúa Kitô chia rẽ một cách đáng hổ thẹn”.
Đức Thánh Cha Phanxicô kết thúc bài giảng của mình bằng lời cầu nguyện: “Chúng tôi cầu nguyện cho các Huynh đệ, cho tất cả các Mục tử, cho Giáo hội và cho tất cả chúng ta, những người đã được Chúa Kitô giải thoát, ngõ hầu chúng ta có thể trở thành những người môn đệ tự do trên khắp thế giới”.
Minh Tuệ (theo America)