Đức Thánh Cha Phanxicô đọc diễn văn Giáng sinh hàng năm của mình cho các Hồng y làm việc tại các văn phòng của Vatican vào ngày 21 tháng 12 năm 2023, tại Điện Benediction tại Vatican (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Năm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cảnh báo Giáo triều Rôma rằng “các quan điểm ý thức hệ cứng nhắc” có thể là một trở ngại cho việc “tiến về phía trước”.
Trong bài phát biểu nhân dịp Lễ Giáng Sinh hàng năm với các Hồng y làm việc tại các văn phòng của Vatican vào ngày 21 tháng 12, Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng điều quan trọng là phải “tiếp tục tiến về phía trước, tiếp tục tìm kiếm và phát triển trong sự hiểu biết của chúng ta về sự thật, vượt qua cơn cám dỗ đứng yên tại chỗ”.
“Chúng ta hãy cảnh giác chống lại những quan điểm ý thức hệ cứng nhắc thường, dưới vỏ bọc của những ý định tốt lành, tách chúng ta ra khỏi thực tế và ngăn cản chúng ta tiến về phía trước”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Bài phát biểu của Đức Thánh Cha diễn ra vài ngày sau khi ngài chấp thuận cho các linh mục ban phép lành “tự phát” ngoài phụng vụ cho các cặp đồng giới và các cặp đôi khác trong “các tình trạng không đúng lễ giáo” – một tuyên bố đã vấp phải những phản ứng mạnh mẽ, gây chia rẽ trong hàng Giám mục Công giáo trên khắp thế giới.
Bài phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập ngắn gọn đến điều mà ngài coi là sự chia rẽ hiện nay trong Giáo hội Công giáo, bác bỏ sự lưỡng phân thông thường giữa cái gọi là “những người cấp tiến” và “những người bảo thủ”.
“60 năm sau Công đồng Vatican II, chúng ta vẫn đang tranh luận về sự chia rẽ giữa ‘những người cấp tiến’ và ‘những người bảo thủ’, nhưng đó không phải là sự khác biệt”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Sự khác biệt thực sự và trọng tâm là giữa những người yêu nhau và những người đã đánh mất niềm đam mê ban đầu đó. Đó là sự khác biệt. Chỉ những người yêu thương mới có thể tiến về phía trước”.
Đức Thánh Cha Phanxicô, người vừa bước sang tuổi 87 vào Chúa nhật, cũng cho biết thêm rằng một linh mục nhiệt thành đã từng nói với ngài rằng “thật không dễ để nhen nhóm lại tàn lửa dưới đống tro tàn của Giáo hội”, đồng thời lưu ý rằng lời khuyên này “cũng có thể giúp chúng ta trong công việc của chúng ta trong Giáo triều”.
Đức Thánh Cha Phanxicô thường tận dụng bài diễn văn vào tháng 12 hàng năm của mình, được tổ chức tại Điện Benediction được mạ vàng của Vatican, để đưa ra quan điểm thẳng thắn của mình về tình trạng của Giáo triều Rôma.
Vào năm 2014, Đức Thánh Cha đã chẩn đoán một cách tuyệt vời 15 “căn bệnh” tâm linh đang hành hạ Giáo triều, trong đó có thói tham danh vọng và thần tượng bề trên. Vào năm 2020, Đức Thánh Cha đã sử dụng từ “khủng hoảng” 44 lần trong bài phát biểu của mình và kêu gọi Giáo hội canh tân đổi mới.
Trong lời cầu chúc Giáng sinh năm 2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã không nói đến vấn nạn tham nhũng hay thậm chí ám chỉ đến phiên tòa lịch sử của Vatican kết thúc hôm thứ Bảy, trong đó kết luận một Hồng y phạm tội tham ô các ngân quỹ của Vatican và kết án vị này cùng các cựu nhân viên Vatican khác nhiều năm tù.
Thay vào đó, thông điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô tập trung vào tầm quan trọng của việc lắng nghe, phân định và tiến về phía trước.
Sự phân định “có thể loại bỏ ảo tưởng về sự toàn trí toàn thức, khỏi nguy cơ nghĩ rằng chỉ cần áp dụng các quy tắc là đủ”, Đức Thánh Cha nói. “Và khỏi cám dỗ tiếp tục, ngay cả trong đời sống của Giáo triều, bằng cách đơn giản lặp lại những gì chúng ta đã luôn làm”.
Đức Thánh Cha đã trích lời Đức cố Hồng Y Carlo Maria Martini, một thần học gia Dòng Tên và Tổng Giám mục Địa phận Milan từ năm 1980 đến năm 2004.
“Như Đức Hồng Y Carlo Maria Martini đã từng viết: ‘Sự phân định hoàn toàn khác với sự chính xác tỉ mỉ của những người sống tuân thủ luật pháp hoặc có khuynh hướng cầu toàn. Đó là sự bùng nổ của tình yêu giúp phân biệt giữa điều tốt và điều tốt hơn, giữa điều gì tự nó hữu ích và điều gì hữu ích ở đây và bây giờ, giữa điều gì có thể là tốt nói chung và điều gì cần phải làm ngay bây giờ”, Đức Thánh Cha nói.
“Việc không nỗ lực phân định điều gì là tốt nhất thường khiến đời sống mục vụ trở nên đơn điệu và lặp đi lặp lại: các hành vi sung mộ được nhân lên, các cử chỉ truyền thống được lặp đi lặp lại mà không nhận thấy rõ ý nghĩa của chúng”, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết thêm, trích dẫn cuốn sách “Tin Mừng về Đức Maria” năm 2008 của Đức Hồng Y Martini.
Theo thông lệ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tặng các quan chức Vatican những cuốn sách làm quà Giáng sinh. Năm nay, Đức Thánh Cha đã tặng họ một cuốn sách các bài giảng Lễ Giáng Sinh và một bản sao của cuốn sách ngài viết có tựa đề: “Santi, non mondani: La grazia di Dio ci salva dalla corruzione interiore” (“Thánh thiện, không trần tục: Ân sủng của Thiên Chúa cứu chúng ta khỏi sự trụy lạc nội tâm”).
Đây cũng chính là cuốn sách mà Đức Thánh Cha đã trao cho mỗi đại biểu Thượng Hội đồng về Hiệp hành trong tuần lễ đầu tiên của hội nghị tháng 10 tại Vatican. Đó là sự tổng hợp một văn bản do Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio xuất bản khi ngài còn là Tổng Giám mục Địa phận Buenos Aires vào năm 2005 với tựa đề “Sự trụy lạc và Tội lỗi” và một bức thư có lời lẽ mạnh mẽ mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết gửi tất cả các linh mục trong Giáo phận Rôma vào ngày 5 tháng 8.
Bài phát biểu của Đức Thánh Cha trước Giáo triều Rôma và những lời cầu chúc Giáng Sinh sau đó của ngài tới các nhân viên của Thành quốc Vatican là những buổi tiếp kiến cuối cùng trong lịch trình công khai của ngài trước khi ngài dự kiến đọc Kinh Truyền Tin vào Chúa nhật ngày 24 tháng 12 và chủ tế Thánh lễ nửa đêm vào lúc 7:30 tối tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô.
“Mầu nhiệm Giáng Sinh làm cho tâm hồn chúng ta tràn đầy sự kinh ngạc… trước một thông điệp bất ngờ: Thiên Chúa đã đến, Thiên Chúa hiện diện ở đây giữa chúng ta, và ánh sáng của Ngài đã mãi mãi xuyên qua bóng tối của thế giới”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói với Giáo triều.
“Chúng ta cần phải lắng nghe và một lần nữa đón nhận thông điệp này, đặc biệt là trong những ngày bị đánh dấu bi thảm bởi bạo lực chiến tranh, bởi những nguy cơ nghiêm trọng do vấn đề biến đổi khí hậu gây ra, và bởi nghèo đói, đau khổ, đói khát… và tất cả những vấn đề nghiêm trọng của thời điểm hiện tại. Thật an ủi khi khám phá ra rằng ngay cả trong những tình huống đau đớn đó, và tất cả những vấn đề khác của gia đình nhân loại yếu đuối của chúng ta, Thiên Chúa vẫn hiện diện nơi máng cỏ này, cái máng cỏ nơi hôm nay Ngài đã chọn sinh ra và mang tình yêu của Chúa Cha đến cho tất cả mọi người”.
Dưới đây là một số hình ảnh:
Minh Tuệ (theo CNA)
