Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh quốc tế đầu tiên về Quyền trẻ em, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới lắng nghe trẻ em đang phải chịu đựng chiến tranh, đói nghèo và di cư, đồng thời nhắc lại sự lên án của ngài đối với hành vi phá thai “giết người” xuất phát từ “nền văn hóa loại thải” của chúng ta.
Đức Thánh Cha Phanxicô cùng với trẻ em tại Hội nghị thượng đỉnh quốc tế đầu tiên về Quyền trẻ em (Ảnh: Truyền thông Vatican)
“Không gì đáng giá hơn sự sống của một đứa trẻ”, Phát biểu trước các nhà lãnh đạo thế giới nhóm họp tại Vatican trong Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu đầu tiên về Quyền trẻ em hôm thứ Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc lại lời kêu gọi đầy nhiệt huyết của mình về việc bảo vệ trẻ em là nạn nhân của xung đột, đói nghèo, di cư và của “nền văn hóa loại thải”, bao gồm nạn nhân của vấn nạn phá thai và bị bỏ mặc, đồng thời nhấn mạnh sự cấp thiết phải lắng nghe các em.
“Yêu thương và Bảo vệ Trẻ em” là chủ đề của sự kiện, nơi các diễn giả đến từ khắp nơi trên thế giới thảo luận về vấn đề bảo vệ trẻ em khỏi vấn nạn bạo lực và bóc lột, quyền tiếp cận các nguồn lực, quyền tiếp cận giáo dục và y tế, cũng như quyền được có gia đình.
Trẻ em là nạn nhân của chiến tranh
Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh các cuộc chiến tranh đang diễn ra mà trẻ em trên toàn thế giới đang phải đối mặt, đồng thời nhấn mạnh rằng bất chấp sự tiến bộ toàn cầu, nhiều trẻ em vẫn phải chịu cảnh nghèo đói, chiến tranh, thiếu tiếp cận giáo dục, bất công và bị bóc lột.
Đức Thánh Cha lưu ý đến điều kiện sống đặc biệt tồi tệ của trẻ em ở những khu vực nghèo đói và bị chiến tranh tàn phá, nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh rằng ngay cả ở những xã hội giàu có hơn, trẻ em vẫn phải đối mặt với những tổn thương như đấu tranh với sức khỏe tâm thần, bạo lực và bị xã hội ruồng bỏ.
“Ở mức độ lớn hơn nhiều so với trước đây, các trường học và dịch vụ y tế phải đối diện với trẻ em đã bị thử thách bởi nhiều khó khăn, với những thanh thiếu niên lo lắng hoặc trầm cảm, và thanh thiếu niên bị lôi kéo vào các hình thức gây hấn hoặc tự làm hại bản thân. Hơn nữa, nền văn hóa hiệu suất coi tuổi thơ, giống như tuổi già, là một ‘ngoại vi’ của sự tồn tại”.
Đức Thánh Cha nhận thấy rằng những người trẻ tuổi, những người đáng lẽ phải tượng trưng cho hy vọng, ngày càng phải đấu tranh với sự tuyệt vọng và thiếu lạc quan về tương lai. Ngài nói rằng điều này quả thực “đáng buồn và đáng lo ngại”.
Một trong những vấn đề đáng báo động nhất mà Đức Thánh Cha đề cập đến là tác động tàn phá của chiến tranh đối với trẻ em. “Những gì chúng ta đã chứng kiến một cách bi thảm hầu như hàng ngày trong thời gian gần đây, cụ thể là trẻ em phải chết dưới bom đạn, bị hiến tế cho các thần tượng quyền lực, ý thức hệ và lợi ích dân tộc, là không thể chấp nhận được”, Đức Thánh Cha nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh quốc tế về quyền trẻ em tại Hội trường Clementine (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Nạn nhân của “chủ nghĩa cá nhân bệnh hoạn”
Đức Thánh Cha Phanxicô lên án điều mà ngài gọi là “chủ nghĩa cá nhân bệnh hoạn” thường thấy ở các quốc gia phát triển, nơi trẻ em thường bị ngược đãi, bị bỏ mặc hoặc thậm chí là hành động giết hại trẻ sơ sinh bởi chính những người có trách nhiệm bảo vệ chúng.
Đức Thánh Cha một lần nữa lên án sự tổn mất của những người di cư trẻ tuổi, khi vô số trẻ em chết trên biển, trong sa mạc hoặc trong những chuyến đi nguy hiểm do tuyệt vọng. Điều này quả thực cũng “không thể chấp nhận được”, Đức Thánh Cha nói.
“Tuổi thơ bị chối bỏ là tiếng kêu thầm lặng lên án sự sai trái của hệ thống kinh tế, bản chất tội ác của chiến tranh, sự thiếu hụt dịch vụ chăm sóc y tế và giáo dục đầy đủ”, Đức Thánh Cha nhấn mạnh, đồng thời cảnh báo rằng chúng ta không nên trở nên chai sạn với những thảm kịch này, “đánh mất đi điều cao quý nhất trong trái tim con người: lòng thương xót và lòng trắc ẩn”.
Tệ nạn nô lệ, buôn bán và lạm dụng trẻ em
Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục nhắc lại sự đau khổ của trẻ em phải di tản, nhấn mạnh những số liệu thống kê đáng kinh ngạc: hơn 40 triệu trẻ em di tản do xung đột và 100 triệu người vô gia cư. Ngài cũng lên án tình trạng nô lệ trẻ em, lao động cưỡng bức, buôn người, lạm dụng và tảo hôn, trích dẫn thực tế đau lòng rằng 160 triệu trẻ em là nạn nhân của những bất công này.
Đức Thánh Cha cũng lưu ý đến 150 triệu trẻ em “vô hình” không được đăng ký khi sinh, khiến các em dễ bị lạm dụng và bóc lột do thiếu danh tính hợp pháp. “Hiện tượng trẻ vị thành niên không có người đi kèm này ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng”, ông nói, trích dẫn ví dụ về trẻ em Rohingya chạy trốn khỏi Myanmar.
Đức Thánh Cha cũng lưu ý đến 150 triệu trẻ em “vô hình” không được đăng ký khi sinh, khiến các em dễ bị lạm dụng và bị bóc lột do thiếu danh tính hợp pháp. “Hiện tượng trẻ vị thành niên không có người thân đi cùng này ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng”, ngài nói, trích dẫn ví dụ về việc trẻ em Rohingya chạy trốn khỏi Myanmar.
“Thật đáng buồn”, Đức Thánh Cha lưu ý, “lịch sử áp bức trẻ em này liên tục lặp lại” trong thời chiến, như những người cao tuổi đã sống qua chiến tranh kể lại với chúng ta. “Việc lắng nghe những đứa trẻ ngày nay đang sống trong bạo lực, bóc lột hoặc bất công cũng giúp củng cố lời ‘nói không’ với chiến tranh của chúng ta”, Đức Thánh Cha nhận xét.
Thực hành phá thai giết người được thúc đẩy bởi “văn hóa loại thải”
Một phần đặc biệt mạnh mẽ trong bài phát biểu của Đức Thánh Cha là việc ngài lên án “nền văn hóa loại thải”, nơi sự sống con người, kể cả thai nhi, bị vứt bỏ mà không được cân nhắc.
“Nhân danh não trạng vứt bỏ này, trong đó con người trở nên toàn năng, sự sống chưa chào đời bị hy sinh thông qua hành vi phá thai tàn ác”, điều mà Đức Thánh Cha nhấn mạnh là “cắt đứt nguồn hy vọng đối với toàn thể xã hội”.
Lắng nghe trẻ em để xây dựng hy vọng cho một tương lai tốt đẹp hơn
Do đó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã thúc giục các nhà lãnh đạo thế giới lắng nghe trẻ em, không chỉ qua lời nói của chúng mà còn qua sự im lặng, biểu hiện và trải nghiệm của chúng. “Bằng cả ánh mắt và sự im lặng của chúng, chúng cũng nói với chúng ta, vì vậy chúng ta hãy lắng nghe chúng!”, ngài thúc giục.
“Việc lắng nghe thật quan trọng, vì chúng ta cần nhận ra rằng trẻ nhỏ có thể hiểu, ghi nhớ và trò chuyện với chúng ta”.
Đức Thánh Cha bày tỏ hy vọng rằng Hội nghị thượng đỉnh do Vatican tổ chức sẽ góp phần xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho trẻ em, tái khẳng định nghĩa vụ đạo đức là đặt trẻ em, quyền của trẻ em và ước mơ của trẻ em vào trung tâm của mối quan tâm toàn cầu.
Kết lời, Đức Thánh Cha Phanxicô khuyến khích các tham dự viên tận dụng tối đa các cơ hội mà cuộc họp này mang lại và đồng thời bày tỏ hy vọng rằng những đóng góp của họ sẽ giúp xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho trẻ em và do đó cho tất cả mọi người.
“Đối với tôi, nguồn hy vọng là tất cả chúng ta đều ở đây cùng nhau để đặt trẻ em, quyền lợi, ước mơ và nhu cầu về tương lai của các em vào trọng tâm của sự bận tâm của chúng ta”.
Thiên Ân (theo Vatican News)
